Ένα κόσμημα στα
«ΚΕΙΜΗΛΙΑ» του Περί Αλός!
Περί Αλός
 |
| ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΟΡΠΙΛΛΩΝ, ΤΟΡΠΙΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, 1924 εκδ. ΜΠΛΑΖΟΥΔΑΚΗ ΦΩΤΟ: ΠΕΡΙ ΑΛΟΣ (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
ΣΗΜ. Το βιβλίον
τούτο συνταχθέν δια πρώτην φοράν δέον να μη θεωρηθή ότι δίδει πληροφορίες
απολύτως εξακριβωμένας.
Τινές εκ των
παρατηρήσεων επί του διατοιχισμού καθώς και τα διαγράμματα μακρού βεληνεκούς
και αι επ’ αυτών παρατηρήσεις έχουν ληφθή από μελέτης άγγλου αξιωματικού.
Αι παρατηρήσεις
επομένως των αξιωματικών προς διόρθωσιν του βιβλίου είναι ευπρόσδεκτοι εις την
Τορπιλλικήν Σχολήν.
Το βιβλίον
συνετάχθη κατά το έτος 1921.
1. Α’.
Πλευστότης. – Αύτη κατά τας βολάς μάχης συνήθως είναι αρνητική αρχικώς, θετική
δε από του μέσου περίπου της τροχιάς (1). Επιταγχάνεται τοιουτοτρόπως η μεγίστη
απόδοσις εις ταχύτητα και εις κανονικότητα βάθους.
Εις την
πλευστότητα επιδρούν κυρίως αι εξής λεπτομέρειαι:
1) πίεσις αέρος
εν τω αεροθαλάμω 2) ποσότης πετρελαίου ή βενζίνης, ελαίου και ύδατος εν τοις
δοχείοις 3) αν περιέχηται αήρ ή ύδωρ εις τον σωλήνα εξαγωγής, μηχανήν,
θερμαντήρα, και διαφόρους σωληνώσεις και 4) είδος χρησιμοποιημένου κώνου.
2) Θεωρούντες την
πλευστότητα ίνα μελετήσωμεν την τροχιάν της τορπίλλης λαμβάνομεν υπ’ όψιν ότι η
μηχανή κλπ. είναι κενά ύδατος ένεκα της εξαγωγής της μηχανής, θεωρούντες όμως
αυτήν ίνα ίδωμεν υπό ποίας συνθήκης; Δέον αύτη να εκσφενδονισθή κατά τα γυμνάσια
ίνα τελικώς επιπλεύση λογίζομεν τους
χώρους τούτους πλήρεις ύδατος.
Δι’ έκαστον τύπον
τορπίλλης, παρακολουθούντες τας εντεύθεν της μηχανής σωληνώσεις, δυνάμεθα να
εύρωμεν μέχρι ποίου σημείου προχωρεί το εκ της ουράς εισερχόμενον θαλάσσιον
ύδωρ. Τούτο πιθανόν να σταματά είτε όταν συναντήση «άνευ επιστροφής βαλβίδας»
επί τούτω τοποθετημένας, είτε όταν συμπιέζη εις θέσιν τινά τον προ αυτού αέρα
είτε εις τας κυρίας βαλβίδας.
Η μελέτη αύτη
δέον να η πλήρης δι’ έκαστον τύπον τορπίλλης, διότι εκτός της πλευστότητος
πιθανόν να μας δώση και την αιτίαν ανωμαλιών τινών εχουσών την αιτίαν των
ακριβώς εις την διείσδυσιν ταύτην όχι μόνον θαλασσίου ύδατος, ως συμβαίνει εις
του υποβρυχίους σωλήνας, εις τορπίλλας βαλλομένας επανειλημμένως (πριν λυθούν
και αίτινες έτυχε να παραμείνουν επί πολύ εις την θάλασσαν πριν συλλεγούν)
κλπ., αλλά και υγρασίας εις σωλήνας καταστρώματος.
Ως προς τα
διάφορα δοχεία και την εκ τούτων προερχομένην πλευστότητα κατά την κράτησιν της
τορπίλλης παρατηρούμεν ότι εις άλλας τορπίλλας η απομέμνουσα πίεσις διαφεύγει
προς τα οπίσω διακοπτομένη υπό άνευ επιστροφής βαλβίδων και επομένως
εξακολουθεί να πιέζη τα υγρά μέχρις εκκενώσεως, ενώ εις παλαιοτέρας τορπίλλας η
απομένουσα πίεσις διαφεύγει προς τα οπίσω
και η ποσότης των υγρών παραμένει
εις τα δοχεία όση ήτο κατά την στιγμήν της κρατήσεως. Δια την περίπτωσιν της
ολοκληρωτικής κενώσεως των δοχείων δέον κατά ταύτα να διακρίνωμεν δύο
πλευστότητας μετά την κράτησιν και να διασαφηνίζωμεν περί ποίας εξ αυτών
ομιλούμεν εκάστοτε. Τούτο διότι η περαιτέρω εκκένωσις των δοχείων θα είναι
βραδεία και πιθανόν εν τω μεταξύ να βυθισθή η τορπίλλη.
3. Θεωρούντες την
επήρειαν της πιέσεως του αέρος επί της πλευστότητος παρατηρούμεν ότι δυνάμεθα
με συνήθως να λαμβάνωμεν το βάρος του αέρος ανάλογον της πιέσεως, δέον όμως να
έχωμεν υπ’ όψιν μας το εκ του σφάλματος τούτου προερχόμενον λάθος, όπερ ενίοτε
δύναται να είναι σημαντικόν.
Έστω π.χ.
αεροθάλαμός τις υπό πίεσιν 100 ατμοσφαιρών και θερμοκρασίαν 10◦ , όπερ δύναται
να συμβή, αν ο αεροθάλαμος πληρωθεί κατά τη νύκτα.
Αν η θερμοκρασία
αυξηθή εις 40◦ , όπερ δύναται να συμβή περί την μεσημβρίαν, η πίεσις θα γίνη
100 (1+α (θ’– 9)
= 100 (1+0,0037 Χ 30) = 111 ατμόσφαιραι.
Ενταύθα α είναι ο
συντελεστής διαστολής υπό σταθερόν όγκον, ήτοι δίδει την αύξησιν της πιέσεως
του αέρος, αν η θερμοκρασία του αυξηθή κατά 1◦, ο δε όγκος του μείνη
αμετάβλητος.
Βλέπομεν ότι υπό
θερμοκρασίαν 40◦ θα έχωμεν το ίδιον βάρος με πίεσιν 111 ατμοσφαιρών, ήτοι,
παραδεχόμενοι ότι το βάρος του εις την τορπίλλην περιεχομένου αέρος
μεταβάλλεται αναλόγως της πιέσεως κάμνομεν λάθος 10% περίπου διαφοράν
θερμοκρασίας 30 βαθμών.
Είναι πιθανόν εν
τη πράξει να έχωμεν έτι μεγαλυτέραν διαφοράν θερμοκρασίας, λαμβανομένου υπ’
όψιν 1) ότι η θερμοκρασία τορπίλλης υπό τας αμέσους ηλιακάς ακτίνας υπερβαίνει
την θερμοκρασίαν την δεικνυομένην υπό θερμομέτρου εκτεθειμένου εις τον ήλιον και 2) ότι η θερμοκρασία του εν
τω αεροθαλάμω παραμένοντος αέρος ελαττούται κατά την λειτουργίαν της τορπίλλης.
Υποθέσωμεν ότι
την τορπίλλην, εις η ανήκει ο ανωτέρω ληφθείς αεροθάλαμος, δοκιμάζομεν
(βυθίζοντες εις την θάλασσαν) δια πλευστότηταν εις στιγμήν καθ’ ην η
θερμοκρασία του αέρος ήτο 40◦ και μας δίδει πλευστότητα + 10 χιλιόγραμμα, του
ολικού βάρους του περιεχομένου αέρος όντος 50 χιλιογράμμων, και ότι εις άλλην
ψυχροτέραν ώραν εκσφενδονίζομεν την εν λόγω τορπίλλην με πίεσιν 150 ατμοσφαιρών
και θέτομεν απόστασιν τόσην ώστε η κατά το «κράτει» απομένουσα πίεσις να είναι
100 ατμοσφαιρών.
Εάν μετά την
αλιείαν της τορπίλλης υποθέσωμεν ότι η θερμοκρασία του αέρος είναι 0 και η
πίεσις μετρηθείσα κατά την αυτήν στιγμήν ευρέθη 100 ατμοσφαιρών, ως υπελογίσθη,
η πλευστότης θα είναι ουχί +10 χιλιόγραμμα αλλά
+10 – 7,5 = 2,5
χιλιόγραμμα μόνον,
διότι, αν ολικό
βάρος αέρος 50 χιλιογράμμων ανιστοιχή εις πίεσιν 100 και θερμοκρασίαν 40◦, το
βάρος του αέρος του αυτού όγκου και πιέσεως το αντιστοιχούν εις θερμοκρασίας 0
είναι κατά α (θ’ – θ) % ( = 0,15) εάν ολικού βάρους μεγαλύτερον, η διαφορά αύτη
ενταύθα θα είναι 50 χιλ. Χ 0,15 = 7,5 χγρ.
 |
| ΣΧ.1 ΦΩΤΟ: Περί Αλός (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
4. Ως προς το
είδος του χρησιμοποιημένου κώνου παρατηρούμεν σχετικώς με την πλευστότητα ότι
δέον να λάβωμεν υπ’ όψιν όχι μόνο το σύνηθες αυτού βάρος αλλά και την τυχόν
παρουσίαν βυθογράφου ἠ ανωμαλίας εις την κανονικότητα του βάρους έρματος, εις
την περίπτωσιν του κώνου κρούσεως, ανωμαλίαν, ήτις είναι λίαν πιθανή.
5. Κατά τα
ανωτέρω δέον δι’ έκαστον τύπον τορπίλλης να έχωμεν πίνακα εμφαίνοντα τας
πιέσεις του αέρος, τας οποίας πρέπει να χρησιμοποιώμεν ίνα είναι βέβαιον ότι
κατά το «κράτει» θα έχωμεν αρκετήν θετικήν πλευστότητα (5 χιλιόγρ. θεωρείται
αρκετή), και ότι θα υπάρχη αρκετή πίεσις να εκκενώση τα δοχεία (δια τους τύπους
των τορπιλλών, εις τους οποίους τούτο πρέπει να γίνη).
Επειδή, καθώς θα
ίδωμεν περαιτέρω, η κανονική λειτουργία του ρυθμιστού γίνεται μόνο άνωθι
πιέσεώς τινός, δια τούτο εις τους ανωτέρω όρους πρέπει να λαμβάνηται υπ’ όψιν
και ότι πρέπει να υπάρχη μέχρι τέλους της διαδρομής αρκετή πίεσις εις τον
αεροθάλαμον, ίνα ο ρυθμιστής πιέσεως δώση την ανταποκρινομένην ταχύτητα.
Δι’ έκαστον είδος
χρησιμοποιημένου κώνου δέον να υπάρχη ιδιαίτερος πίναξ. Δέον να μη λησμονώμεν
να λαμβάνωμεν υπ’ όψιν την χρησιμοποιουμένην ρίνα ή άλλα πρόσθετα μηχανήματα,
π.χ. μηχανισμόν επαναφοράς του κορακωτού μοχλού εις το «κράτει» κατά την
κρούσιν κλπ., όπου τοιαύτα υπάρχουν.
6. Εννοείται ότι
οι πίνακες δέον να αναφέρουν όχι μόνον την απόστασιν αλλά και την ταχύτητα
ρυθμίσεως, διότι δια την αυτήν απόστασιν θα έχωμεν μικροτέραν πλευστότητα κατά
το «κράτει», αν μεταχειρισθώμεν μικράν ταχύτητα, παρά αν μεταχειρισθώμεν
μεγάλην τοιαύτην.
7. Η πυκνότης του
θαλασσίου ύδατος επηρεάζει σημνατικώς την πλευστότητα της τορπίλλης. Εάν π.χ.
τορπίλλη τις 800 χιλιογράμμων έχη θετικήν πλευστότητα + 3 χιλιογράμμων εις ύδωρ
πυκνότητος 1, 03, η πλευστότης αύτη θα κατέλθη εις –1, ήτοι θα βυθισθή, αν η
πυκνότης του ύδατος είναι 1,025, ήτοι κατά 5 τοις χιλίοις μικρότερα. Μεταβολαί
πυκνότητος του θαλασσίου ύδατος πολύ μεγαλύτεραι της ληφθείσης εις τω ανωτέρω
παράδειγμα είναι συνήθεις εις παραλίαν πλησίον εκβολής ποταμού.
8. Δια τας
τορπίλλας τας εφωδιασμένας δια μηχανισμού εκκενώσεως του κώνου κατά το «κράτει»
(δια πεπιεσμένου αέρος) θα έχωμεν συνήθως πάντοτε θετικήν πλευστότητα μετά την
κράτησιν και την χρήσιν κώνου γυμνασίων.
Β’ Κέντρον
βάρους, κέντρον αντώσεως, μετάκεντρον, αιώρησις, διατοίχισις κλπ.
Η μελέτη των
επομένων παραγράφων είναι χρήσιμος δια την κατανόησιν των ανωμαλιών της τροχιάς
της τορπίλλης των οφειλομένων κυρίως εις την διατοίχισιν αυτής. Άμεσον ταύτης
αποτέλεσμα είναι ότι τα κάθετα πηδάλια ενεργούνται εν μέρει ως οριζόντια
επηρεάζουν σημαντικώς την τήρησιν του βάθους και αντιστρόφως. Η διατοίχισις της
τορπίλλλης είναι αρκούντως σημαντική, συνέβη δε ουχί άπαξ να ανατραπούν
τορπίλλαι. Πρακτικώς δύναται να μελετηθή το ίδιον θέμα δια των διαγραμμάτων του
βυθογράφου, δεν δυνάμεθα όμως δια τούτων να λάβωμεν ιδέαν των εισερχομένων
δυνάμεων.
9. Κέντρον βάρους.
Αν η διανομή όλων των βαρών των αποτελούντων την τορπίλλην ήτο συμμετρική προς
τον άξονά της, το κέντρο βάρους είναι φανερόν, ότι θα έκειτο επί του άξονος
τούτου.
Εις την πράξιν
δια λόγους ευσταθείας, τους οποίους θα μελετήσωμεν εν συνεχεία, προσπαθούμεν να
καταβιβάσωμεν το κ.β. όσον το δυνατόν χαμηλότερα του άξονος της τορπίλλης,
κατορθούντες τούτο αφ’ ενός μεν δια προσθέτου έρματος προστιθεμένου εις διάφορα
σημεία εν επαφή προς την κάτω επιφάνειαν του περιβλήματος της τορπίλλης, αφ’
ετέρου δε δια της τοποθετήσεως όσον το δυνατόν χαμηλότερα εξαρτημάτων τινών της
τορπίλλης, π.χ. των δοχείων ύδατος, πετρελαίου κλπ. γυροσκοπίου, ρυθμιστών
βάθους κλπ.
10. Υπολογισμός
της αποστάσεως του κ.β. κάτωθι του άξονος της τορπίλλης.
Έστω Β το βάρος
των συμμετρικών προς τον άξονα μερών της τορπίλλης (περιβλήματος, μηχανής,
ελίκων κλπ.). Το κέντρο βάρους των μερών τούτων κείται επί του άξονος 0. Έστω
β, το βάρος των ερμάτων του κώνου και του θαλάμου των ρυθμιστών βάθους και έστω
ότι το κέντρο βάρους εκατέρου τούτων βρίσκεται 21 εκατοστά κάτωθι του άξονος.
Έστω β2 το βάρος του έρματος του οπισθίου πλωτήρος και 12 εκατοστά η απόστασις
του κέντρου βάρους αυτού κάτω του άξονος.
Έστω κατόπιν β3
το βάρος των διαφόρων δοχείων κενών καθώς και του εκκρεμούς, γυροσκοπίου καθώς
και άλλων εκκέντρων μηχανισμών και 15 εκατοστά η απόστασις αυτών από του
άξονος.’
Ευρίσκομεν πρώτον
το κέντρον βάρους β1 και β2, κατόπιν του (β1+β2) και του β3 και τέλος του (β1 +
β2 + β3) και του Β. Ούτως έχομεν το κέντρο βάρους ολοκλήρου της τορπίλλης.
Έστω π.χ. β1 =32
και β2 = 8. Έχομεν σχήμα (1)
Ακ + Κβ = 21 – 12
= 9 εκατοστά
β1 Χ αΚ = β2 Χ βΚ
ή β1/β2 = βκ/ακ, αλλά
β1/β2 = 32/8 = 4
άρα βΚ = 4ΧαΚ
Εντεύθεν είναι
εύκολον να λάβωμεν αΚ =2,25 εκατοστά, ήτοι
ΟΚ =18,75
Κατά τον αυτόν
τρόπον δυνάμεθα να συνεχίσωμεν ως ανωτέρω ελέχθη. Έστω ότι ούτως ευρέθη ότι το
κ. βάρος όλων των εκκέντρων βαρών (β1 + β2 + β3) είναι 19 εκατοστά κάτωθι του
άξονος. Εάν Β = 800 κιλά και (β1 + β2 + β3) 60 κιλά ευρίσκομεν κατά τον ανωτέρω
τρόπον ότι το κέντρο βάρος της τορπίλλης θα είναι 1,25 εκατοστά κάτωθι του
άξονος.
 |
| ΣΧ2. ΦΩΤΟ: Περί Αλός (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
11. Πρακτικώς,
δυνάμεθα να εύρωμεν το κέντρον βάρους της τορπίλλης προσθέτοντες αντίβαρόν τι
εις το άνω μέρος της τορπίλλης και μεταβάλλοντες τούτο ώστε να μην υπάρχη τάσις
τις στροφής προς εκατέραν διεύθυνσιν. Το αντίβαρον τούτο δυνάμεθα να
στερεώσωμεν εις το άκρον του σύρματος
περιβάλλοντος την τορπίλλην· το εν άκρον του σύρματος τούτου δυνάμεθα να
στερεώσωμεν εις το «Ταυ» εξαρτήσεως.
 |
| ΣΧ3. ΦΩΤΟ: Περί Αλός (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
Έστω Β το βάρος
της τορπίλλης και Κ το κέντρο βάρους αυτής· έστω ακόμη Π το αντίβαρον και γ η απόστασις του κέντρου
βάρους αυτού από της εξωτερικής επιφανείας της τορπίλλης. Είναι εύκολον να
εύρωμεν το γ τούτο, αν μετρήσωμεν καλώς την απόστασιν του κέντρου του σύρματος
εξαρτήσεως από της επιφανείας του αεροθαλάμου.
 |
| ΣΧ4. ΦΩΤΟ: Περί Αλός (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
΄Εχομεν τότε β = ακτίς + γ
Ζητείται η α.
Γνωρίζομεν ότι
Β Χ α = Π Χ
β όθεν
α = β Χ Π/Β.
11. Εις την
πράξιν πρέπει να υπολογίζωμεν δι’ έκαστον τύπον τορπίλλης ποία μεταβολή
επέρχεται εις το α εκ της ελαττώσεως του έρματος. Η ελάττωσις αύτη του έρματος
χρησιμοποιείται ουχί σπανίως κατά τας εκσφενδονίσεις γυμνασίων ίνα αυξήση η
πλευστότης, υπερβολική όμως ελάττωσις δύναται να βλάψη αντί να ωφελήση ως προς
την ασφάλειαν της τορπίλλης, εις τας περιπτώσεις μεγάλου διατοιχισμού, ας θα
ίδωμεν.
12. Διακρίνομεν
επίσης κέντρον αντώσεως. Τούτο ένεκα της κανονικότητος του σχήματος της
τορπίλλης δύναται να θεωρηθή ότι κείται επί του άξονος της τορπίλλης.
Αν τω όντι
θεωρήσωμεν 4 συμμετρικά τμήματα της επιφανείας της τορπίλλης και τας επ’ αυτών
δυνάμεις, ευκόλως βλέπομεν ότι η συνισταμένη αυτών δύναται να ευρεθή, ως εις το
σχήμα 4, ίση προς ΟΣ και διερχομένη διά του άξονος της τορπίλλης. Εις το σχήμα
3 τα σχετικά μεγέθη των δυνάμεων ελήφθησαν ωσεί το βάθος του σημείου α υπό την
επιφάνειαν ήτο ίσον με 3 Χλμ ή 80 περίπου εκατοστά.
 |
| ΣΧ5. ΦΩΤΟ: Περί Αλός (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
Επειδή είναι
δυνατόν να αναλύσωμεν όλην την επιφάνειαν της τορπίλλης εις συμμετρικά τμήματα
και να θεωρήσωμεν κατά τον αυτόν τρόπον τας εφαρμοζομένας δυνάμεις, είναι
φανερόν ότι η συνισταμένη της αντώσεως διέρχεται δια του άξονος. Τούτο προφανώς
αληθεύει υπό οιανδήποτε γωνίαν διατοιχίσεως και αν ευρίσκηται η τορπίλλη και
οιανδήποτε και αν έχη πλευστότητα, αποτελεί δε σημαντικήν διαφοράν μεταξύ των
συνθηκών ισορροπίας πλοίου επιπλέοντος και τορπίλλης υπό της επιφάνειαν της
θαλάσσης. Δυνάμεθα δε εις την τορπίλλην να ονομάζαμεν το κέντρο της αντώσεως
και «μετάκεντρον».
14. Θεωρήσωμεν
ήδη την τορπίλλην υπό γωνίαν διατοιχίσεως θ. Εις το κέντρον βάρους Κ
εφαρμόζεται δύναμις Κδ ίση με το βάρος Β της τορπίλλης, εις δε το σημείον ο
δύναμις Κγ ίση με την άντωσιν Α. Αι δύο αύται δυνάμεις δεν είναι ίσαι,
διαφέρουσαι κατά την πλευστότητα της τορπίλλης. Εις το ζήτημα όμως της
ευσταθείας δυνάμεθα χάριν ευκολίας να τας θεωρήσωμεν ίσας (Β = Α).
Βλέπουμε εκ του
σχήματος 5 ότι εφαρμόζεται ζεύγος στροφής της τορπίλλης ίσον με
Κμ Χ Β = Β Χ α ημ
θ
Το ζεύγος τούτο
τείνει να στρέψη την τορπίλλην περί το κέντρον Κ, ώστε το ο να έλθει επί της
προεκτάσεως της Κδ, ήτοι να επαναφέρη την τορπίλλην εις την συνήθη της θέσιν.
Το α, ήτοι το Κο
είναι ενταύθα η μετακεντρική ακτίς.
 |
| ΣΧ6. ΦΩΤΟ: Περί Αλός (Προσωπικό Αρχείο Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου) |
Επειδή εις
εκάστην στιγμήν η δύναμις είναι Β Χ α ημ θ, το δε α είναι στεθερόν, δυνάμεθα να
θεωρήσωμεν την διατοίχισιν της τορπίλλης ως αιώρησιν συνθέτου εκκρεμούς, αν
υποθέσωμεν ότι το Κ μένει ακίνητον και ότι ουδεμίαν εξωτερική δύναμις εισέρχεται
κατά την διατοίχισιν.
Αι δύο αύται
υποθέσεις δεν είναι αληθείς. Ένεκα της ταχύτητος της αιωρήσεως η έντασις του
ύδατος είναι σημαντική, επιφέρει δε αύτη πρώτον: κίνησιν του σημείου Κ και
δεύτερον: ελάττωσιν της ιθυντηρίας δυνάμεως. Εάν η αιώρησις ήθελε γίνει
πράγματι περί το Κ, η τορπίλλη θα ηωρείτο μεταξύ των δύο άκρων θέσεων των
δεικνυομένων εις το σχήμα 6.
15. Χρόνος
αιωρήσεως. Γνωρίζομεν ότι ο χρόνος αιωρήσεως 2 χ απλού τινός εκκρεμούς (άφεσις
εκ σημείου τινός έξω της κατακορύφου και επιστροφή εις αυτό) είναι
2 χ = 2 π √
λ/ζ όπου
π = 3,14, λ είναι το μήκος του εκκρεμούς και ζ η
επιτάχυνσις εκ της βαρύτητος, ήτοι 9,8.
Επειδή είναι
περίπου π = √ ζ, δυνάμεθα να γράψωμεν, με προσέγγισιν τινα, ότι ο χρόνος
ημισείας αιωρήσεως
χ = √λ.
Εις την
περίπτωσιν του συνθέτου εκκρεμούς, δηλαδή εκκρεμούς του οποίου η μάζα δεν είναι
συγκεντρωμένη εις εν σημείον, αλλ’ είναι διανεμημένη επί σημαντικού όγκου,
δυνάμεθα να εφαρμόσωμεν τους ιδίους τύπους, αν λάβωμεν
λ = Ι/Μα
όπου Ι είναι η
ροπή αδρανείας περί τον άξονα αιωρήσεως (Σμρ²) Μ είναι η μάζα του εκκρεμούς ( =
Βάρος/επιτάχυνσις βαρύτητος) και α η απόστασις του κέντρου βάρους από του
σημείου αιωρήσεως.
Ας εύρωμεν ποία
περίπου είναι η ροπή αδρανείας τορπίλλης τινός περί τον άξονά της.
Έστω διάμετρος τορπίλλης
45 εκατοστών, ολικόν βάρος 755 χιλιόγραμμα (Μ = 75, 5 περίπου) βάρος κελύφου
αεροθαλάμου 400 χγρ.
ροπή αδρανείας
περίπου
400/9,8 Χ 0,22² =
1,936
Αέρος 70 χγρ.
ροπή αδρανείας περίπου
70/9,8 Χ 0,17² =
0,22
Κώνου 130 χγρ.
130/9,8 Χ 0,17² =
0,376
Οπισθ. πλωτήρος,
μηχανοδόκης κλπ. βάρους 120 χγρ. ροπή αδρανείας
120/9,8 Χ 0,16² =
0,307
Ουράς βάρος 35
χγρ. ροπή αδρανείας
35/9,8 Χ 0,8² -
0,022
όθεν Ι = ΜΡ² =
Σμρ² = 2,643
όπου ρ παριστά
την ακτίνα αδρανείας διαφόρων μαζών και Ρ την ακτίνα αδρανείας της όλης
τορπίλλης.
Εάν η απόστασις
του κέντρου βάρους υπό τον άξονα της τορπίλλης είναι (ως συμβαίνει εις την
(Α⁰/₈ ) είναι 0,01 μέτρα θα έχομεν
λ = Ι/Μα =
2,643/75,5Χ0,01 = 3,63
διάρκεια ημισείας
αιωρήσεως χ = περίπου √λ = 1,9 δευτερόλεπτα. Ούτος είναι πράγματι ο χρόνος αιωρήσεως της τορπίλλης Α⁰/₈ ως δυνάμεθα να βεβαιωθώμεν έχοντας την
τορπίλλην εν τη θαλάσση και δίδοντας εις αυτήν αρχικήν τινα παρέκκλισιν
διατοιχισμού – οιανδήποτε – η διάρκεια αιωρήσεως θα είναι αυτή.
http://perialos.blogspot.com/2012/04/1924.html
Το Περί Αλός προτείνει:
