ECJbX0hoe8zCbGavCmHBCWTX36c

Φίλες και φίλοι,

Σας καλωσορίζω στην προσωπική μου ιστοσελίδα «Περί Αλός» (Αλς = αρχ. ελληνικά = η θάλασσα).
Εδώ θα βρείτε σκέψεις και μελέτες για τις ένδοξες στιγμές της ιστορίας που γράφτηκε στις θάλασσες, μέσα από τις οποίες καθορίστηκε η μορφή του σύγχρονου κόσμου. Κάθε εβδομάδα, νέες, ενδιαφέρουσες δημοσιεύσεις θα σας κρατούν συντροφιά.

Επιβιβαστείτε ν’ απολαύσουμε παρέα το ταξίδι…


Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου
Συγγραφεύς - Ερευνήτρια Ναυτικής Ιστορίας




Δευτέρα 23 Ιουνίου 2014

Η φωτογραφία του μηνός Flabellina trilineata


Η φωτογραφία του μηνός
Flabellina trilineata

Περί Αλός

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: Νίκος Γκίκας, Δύτης, Γεν. Γραμματέας ΜΚΟ «ΥΔΡΟΝΑΥΤΕΣ».
ΛΗΨΗ ΑΠΟ: Canon G11
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ: 2014
ΠΕΡΙΟΧΗ: Πόρτο Ράφτη, Αττική.
 
Ξεκινώ την όμορφη ετούτη ενότητα «Η φωτογραφία του μηνός» με τους θαλάσσιους οργανισμούς στους οποίους έχω ιδιαίτερη αδυναμία, τα γυμνοβράχια (Nudibranchs)! 
Είναι μικροσκοπικά, κινούνται αργά  και θεωρούνται από τα πιο όμορφα πλάσματα της θάλασσας.  Υπάρχουν περισσότερα από 3000 διαφορετικά είδη γυμνοβράγχια σε όλο τον κόσμο!
Εδώ βλέπεται το είδος Flabellina trilineata του οποίου του μήκος δεν ξεπερνά τα 2,5 cm.
 



Θαυμάστε περισσότερες φωτογραφίες του Νίκου Γκίκα εδώ:

 
καθώς και βίντεο από την ζωή του βυθού εδώ:
 


 
 
 
 

Δευτέρα 16 Ιουνίου 2014

Η πρώτη σοβαρή εμπλοκή ελληνικών ναρκαλιευτικών στον πόλεμο



Περί Αλός

Του Θεόδωρου Γιούργα
Υποναυάρχου ΠΝ ε.α.

Απόσπασμα από  το άρθρο του Θεόδωρου Γιούργα «Η συμμετοχή
του Βασιλικού Ναυτικού στο ναρκοπόλεμο του Β΄ Παγκοσμίου
Πολέμου». Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ναυτική Επιθεώρηση»,
τ. 586, σελ. 102, ΣΕΠ – ΝΟΕ 2013. Αναδημοσίευση στο Περί Αλός
με την έγκριση της «Ναυτικής Επιθεωρήσεως»

 


Νάρκη Carbonit. ΦΩΤΟ:
http://www.history.navy.mil/
Στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, στις 6 Δεκεμβρίου του 1940, ο Ελληνικός Στρατός μπήκε νικητής στην πόλη των Αγ. Σαράντα. Με το αποτέλεσμα αυτό και οι δυο ακτές του στενού της Κέρκυρας ευρίσκονταν πλέον στα ελληνικά χέρια. Έτσι θεωρήθηκε αναγκαίο όπως το λιμάνι της Πρέβεζας που μέχρι τότε χρησιμοποιούταν ως βάση για τον εφοδιασμό του προελαύνοντος στρατού μας, να αντικατασταθεί με αυτό των Αγ. Σαράντα, λόγω της εγγύτητάς του με τις περιοχές των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Επειδή όμως αυτό ήταν σε άμεσο κίνδυνο προσβολής από τους Ιταλούς, επιβαλλόταν η από θαλάσσης προστασία του. Ως πρώτο μέτρο αμύνης, αποφασίστηκε καταρχάς, η εκτός αρχικού πολεμικού σχεδιασμού πόντιση μιας γραμμής ναρκών, μεταξύ του ακρωτηρίου Αγ. Αικατερίνη, της βορείου ακτής της Κέρκυρας και της άκρας Κεφαλή της ηπειρωτικής ακτής. Για το σκοπό αυτό, ο διοικητής της Ναυτικής Διοίκησης Κέρκυρας (Ν.Δ.Κ.), διετάχθη από το Γ.Ε.Ν. να εκτελέσει με τα μέσα που θα του διατεθούν, γρίπιση και εκκαθάριση κατά το δυνατόν, της εν λόγω περιοχής. Παράλληλα, στον Διοικητή της Διεύθυνσης Τορπιλών Ναρκών (Δ.Τ.Ν.), έφεδρο πλοίαρχο Ι. Χαλκιόπουλο, δόθηκε η εντολή να μελετήσει την όλη επιχείρηση ποντίσεως του εν λόγω ναρκοπεδίου. Στη μελέτη που στη συνέχεια ο Δ.Τ.Ν. υπέβαλε στο Γ.Ε.Ν., μεταξύ των άλλων πρότεινε όπως:

- Για τη ναρκογραμμή μεταξύ των δύο παραπάνω σημείων, μήκους 10.180 μέτρων, να διατεθούν, 174 αγκυροβολημένες νάρκες (Βίκερς, Καρμπόνιτ και Αρλέ), τοποθετούμενες σε απόσταση 59 μέτρων μεταξύ τους. Με τον αριθμό αυτό των ναρκών, η πιθανότητα να κτυπήσει σε νάρκη ένα αντιτορπιλικό που θα προσπαθούσε να περάσει κάθετα τη ναρκογραμμή, θα ήταν 13,5%.

- Ο ναρκογραμμή να αφορά μόνο σε πλοία επιφάνειας και όχι σε υποβρύχια.

- Οι νάρκες να ποντιστούν από τις ναρκοθέτιδες «Νέστος», «Αλιάκμων», «Στρυμών», «Πάραλος», το δε επίτακτο ναρκαλιευτικό «Αγ. Ιωάννης», για ασφάλεια των ναρκοθέτιδων να εκτελέσει προηγουμένως γρίπιση της περιοχής που θα πέσουν οι νάρκες.

- Να υπάρχει προστασία στη περιοχής, κατά τη διάρκεια της όλης επιχείρησης, από πιθανή επίθεση ιταλικών ναυτικών μονάδων και αεροσκαφών.

Τη μελέτη του πλοιάρχου Ι. Χαλκιόπουλου ενέκρινε το Γ.Ε.Ν. και στις 10 Δεκεμβρίου, έδωσε εντολή για προετοιμασία υλοποίησής της. Παράλληλα ειδοποίησε και τον Άγγλο ναύαρχο διοικητή Μεσογείου, ο οποίος, σε σχετικό αίτημα του Γ.Ε.Ν. για προστασία των ελληνικών πλοίων, απάντησε θετικά, υπό την προϋπόθεση, ότι η πόντιση των ναρκών θα εκτελείτο την νύχτα της 18ης προς την 19η Δεκεμβρίου. Το Γ.Ε.Ν. συμφώνησε με την πρόταση του Άγγλου ναυάρχου και ταυτόχρονα έκρινε ότι ήταν πλέον περιττή η διάθεση ελληνικών αντιτορπιλικών για την προστασία των πλοίων της επιχείρησης. Στη διαταγή υλοποίησης του ναρκοφραγμού που εκδόθηκε, το Γ.Ε.Ν. ζητούσε να εγκατασταθούν και στα δυο άκρα του ναρκοφραγμού, ελεύθεροι δίαυλοι πλάτους 1/2 μιλίου.

Με τον τρόπο αυτό, το μήκος του θα περιοριζόταν στα 8.348 μέτρα και επομένως, το μεταξύ των ναρκών διάστημα, αντί για 59 θα ήταν 50 μέτρα περίπου.



Το βοηθητικό/ναρκοθέτις «ΠΑΡΑΛΟΣ» (1925-1941). ΦΩΤΟ:
http://www.hellasarmy.gr/hn_unit.php?id=AUX-5

Το μεσημέρι της 15ης Δεκεμβρίου, πρώτο απέπλευσε από τον ναύσταθμο το ναρκαλιευτικό «Αγ. Ιωάννης», με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Πολυχρονιάδη. Το ναρκαλιευτικό κατέπλευσε στην Κέρκυρα το απόγευμα της 17ης Δεκεμβρίου και το επόμενο πρωινό απέπλευσε για την περιοχή των Αγ. Σαράντα. Την ίδια ημέρα απέπλευσαν διαδοχικά από τον ναύσταθμο και οι τέσσερις ναρκοθέτιδες. Πρώτο το «Πάραλος» με 30 νάρκες «Καρμπόνιτ» και κυβερνήτη τον πλωτάρχη Ι. Δαμασκηνό, δεύτερο το «Αλιάκμων» με 34 νάρκες «Αρλέ» και κυβερνήτη τον αντιπλοίαρχο Ν. Γρηγοράκη, τρίτο το «Στρυμών» με 54 νάρκες «Αρλέ» και κυβερνήτη τον εφ. Αντιπλοίαρχο Α. Στασινόπουλο και τελευταίο το «Νέστος» με 50 νάρκες «Βίκερς/Αργοναύτης», επί του οποίου επέβαινε και ο Δ.Τ.Ν. πλοίαρχος Χαλκιόπουλος. Κατά τον πλου, λόγω σοβαρής βλάβης του «Πάραλος», σε συνδυασμό με τις άσχημες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στον Πατραϊκό, το πλοίο διετάχθη από τον Δ.Τ.Ν. να παραμείνει στο Μεσολόγγι. Τα άλλα τρία πλοία, συνέχισαν κανονικά την αποστολή τους. Τελικά, το απόγευμα της 18ης Δεκεμβρίου και αφού προηγουμένως είχαν υποστεί τα πάνδεινα από τον καιρό στο Ιόνιο, κατάφεραν να συγκεντρωθούν στην άκρα Δουκάτο της Λευκάδας. Η μη συμμετοχή του «Πάραλος» στη ναρκοθέτηση που ακολούθησε, είχε ως αποτέλεσμα οι νάρκες του ναρκοφραγμού να πέσουν σε διαστήματα 60 μέτρων μεταξύ τους. Σε αντίθεση με τον καιρό που είχαν συναντήσει στο Ιόνιο, η ναρκοθέτηση έγινε κάτω από καλές καιρικές συνθήκες και τελείωσε στις 04.25 της 19ης Δεκεμβρίου. Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής τους, αυτά κινήθηκαν μεμονωμένα πλέον προς Ν.Σ. Κατά τον πλου, το «Νέστος» εντόπισε στο ύψος της Λευκίμμης μια επιπλέουσα ιταλική αγκυροβολημένη νάρκη. Ήταν ένα εύρημα που μαρτυρούσε τη βέβαιη ύπαρξη σε εκείνη περιοχή, κάποιου άγνωστου μέχρι τότε ιταλικού ναρκοπεδίου. Αλλά και τα «Αλιάκμων», «Στρυμών» είχαν την δική τους περιπέτεια. Στο ύψος της Πρέβεζας υπέστησαν ανεπιτυχή επίθεση από τρικινητήριο ιταλικό υδροπλάνο, την όποια και αντιμετώπισαν με βολές των αντιαεροπορικών πολυβόλων που διέθεταν.

Τα τρία πλοία αφού στη συνέχεια συνενώθηκαν με το «Πάραλος», το οποίο εξακολουθούσε μέχρι τότε να βρίσκεται στο Μεσολόγγι, κατέπλευσαν τις βραδινές ώρες της 20ής Δεκεμβρίου στον ΝΣ.

Ένα δεύτερο αξιόλογο γεγονός συνέβη αργότερα, όταν το Γ.Ε.Ν. αποφάσισε να χρησιμοποιηθεί ο όρμος Πανόρμου της Χειμάρας, για ανεφοδιασμό. Για το σκοπό αυτό, η Ναυτική Διοίκηση Βορείου Ηπείρου διέταξε τον σημαιοφόρο Σπυρομήλιο να εκτελέσει ναρκαλιεία με δυο μικρά επίτακτα πετρελαιοκίνητα πλοιάρια. Στο ένα επέβη ο Σπυρομήλιος με έναν υπαξιωματικό και ένα ναύτη και στο δεύτερο ο αρχικελευστής Καλαμποκίδης. Τα μεσάνυχτα και κατά τη διάρκεια της ναρκαλιείας, σε απόσταση 5 ναυτικών μιλίων από τον Πάνορμο, αναδύθηκε κοντά τους ένα ιταλικό υποβρύχιο. Ο Σπυρομήλιος, αφού διέταξε την ταχεία αποκοπή των γρίπων, άρχισε να βάλει εναντίον του υποβρυχίου με ένα φορητό πολυβόλο που μόνο εκείνος διέθετε. Ταυτόχρονα κινήθηκε για να παρεμβληθεί μεταξύ του άοπλου σκάφους του Καλαμποκίδη και του υποβρυχίου. Οι Ιταλοί ανταπάντησαν με τα πυροβόλα τους και τελικά, η άνιση αυτή μονομαχία σταμάτησε μετά από 10 περίπου λεπτά, με την κατάδυση του ιταλικού υποβρυχίου.

 

Απώλειες πλοίων ναρκοπολέμου το 1941
Η αδυναμία της ηγεσίας του Ναυτικού να προβλέψει μια ασφαλή μετακίνηση των πλοίων ναρκοπολέμου στην Αλεξάνδρεια, αποδείχθηκε ότι ήταν ένα μεγάλο λάθος. Πολλοί ήσαν εκείνοι που αμφισβητούσαν την αξία των υπηρεσιών που θα μπορούσαν να προσφέρουν στον αγώνα των Συμμάχων μικρά πλοία, όπως τα ναρκαλιευτικά.



Νάρκη Sautter-Harlé H5AR.
(Sketch courtesy of Gary Cartwright) ΦΩΤΟ:
http://www.navweaps.com/Weapons/WAMFR_Mines.htm

Αν όμως αναλογιστούμε, ότι από τον Απρίλιο του 1941 μέχρι κι ολόκληρο το 1942, υπήρχε μεγάλη ανάγκη και του τελευταίου πλεούμενου για την εκτέλεση κάποιας αποστολής, αποδεικνύεται περίτρανα το μέγεθος του λάθους της εκτίμησης που είχε γίνει. Άλλωστε, αυτό φάνηκε έντονα και από το ότι φτάσαμε στο σημείο να χρησιμοποιούμε για ναρκαλιευτικά στη Μ. Ανατολή, ακόμα και γερασμένα καΐκια, όπως το «Θάλεια» και το «Τασία».

Έτσι, με την προέλαση των Γερμανών στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο μέρος των πλοίων της Δ.Τ.Ν., το άφησαν να βυθιστεί, έρμαιο των αλλεπάλληλων γερμανικών αεροπορικών επιδρομών.

Πιο συγκεκριμένα :

Ν/Α «Αλιάκμων»: βυθίστηκε στις 22 Απρίλιου 1941 στην Τριζόνια του Κορινθιακού κόλπου, αφού προηγουμένως είχε καταρρίψει ένα γερμανικό αεροσκάφος.

Ν/Α «Νέστος»: βυθίστηκε στις 23 Απριλίου

1941 στον Ψαθόπυργο του Κορινθιακού κόλπου, μετά από γερμανική αεροπορική προσβολή.

Ν/Α «Αξιός»: Καταστράφηκε στη Σύρο στις 28 Απριλίου 1941, μετά από γερμανική αεροπορική προσβολή.

«Τένεδος» (ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ): βυθίστηκε στον Σαρωνικό στις 23 Απριλίου 1941. Οι Γερμανοί όμως, στη συνέχεια το ανέλκυσαν και το χρησιμοποίησαν σαν περιπολικό με στοιχεία «UJ2106». Τελικά, στις 10 Ιουνίου του 1944, βυθίστηκε από το αγγλικό Υ/Β «Unsparing».

«Παλάσκας» (ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ - ΝΑΡΚΟΘΕΤΗΣ): βυθίστηκε στις 23 Απριλίου 1941 στο Βόλο.

«Πάραλος» (ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ - ΝΑΡΚΟΘΕΤΙΣ): βυθίστηκε στον όρμο Βουλιαγμένης μετά από γερμανική αεροπορική επιδρομή. Στη συνέχεια ανελκύστηκε από τους Γερμανούς και χρησιμοποιήθηκε σαν περιπολικό με στοιχεία «UJ2103». Στις 16 Ιανουαρίου 1943, βυθίστηκε λόγω προσαράξεως στην Εύβοια.

«Πλειάς» (ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ - ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟ): βυθίστηκε από γερμανικά αεροσκάφη στις 25 Απριλίου 1941, στον όρμο Βασιλικά του Πατραϊκού κόλπου.

Ν/Α «Αξιός»: καταστράφηκε στη Σύρο στις 28 Απριλίου 1941, μετά από γερμανική αεροπορική προσβολή.
http://perialos.blogspot.gr/2014/06/blog-post_16.html
 

Βιβλιογραφία

Αλεξανδρής Κων., ναύαρχος Αναφορά πεπραγμένων πολέμου 1942

Γιαννόπουλος Α., αντιναύαρχος Η Ναρκαλιεία στις Ελληνικές Θάλασσες (1944 - 1949)

Διοίκηση ναρκοπολέμου 130 χρόνια δράση πλοίων ναρκοπολέμου 1880 - 2010

Καββαδίας Επ., αντιναύαρχος Ο Ναυτικός Πόλεμος του 1940 όπως τον έζησα, εκδ. Πυρσός, Αθήνα 1950.

Πετρόπουλος Ν.Δ. Αναμνήσεις και σκέψεις ενός παλαιού ναυτικού.

Φωκάς Δ., Έκθεσις επί της δράσεως του Βασιλικού Ναυτικού κατά τον Πόλεμο 1940 – 1945.

 

Το Περί Αλός προτείνει:

 Η ΝΑΡΚΑΛΙΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 1944 - 1950 ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΛΑΓΗ. Πιέσατε ΕΔΩ

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ Ν/ΘΗ "ΚΑΛΥΨΩ" (Μ64). Η Νύμφη που θηρεύει νάρκες. Πιέσατε ΕΔΩ

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΑΡΚΩΝ Πιέσατε ΕΔΩ

ΙΣΤΙΟΦΟΡΑ ΝΑΡΚΑΛΙΕΥΤΙΚΑ Πιέσατε ΕΔΩ


 

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

Ταξίδι στην Ανταρκτική


Μαρτυρία  του Πλοιάρχου του “ILLIRIA”, του πρώτου υπό ελληνική σημαία κρουαζιερόπλοιου που έφθασε στην Ανταρκτική

Περί Αλός

Του Δημήτριου Μηνδρινού
Πλοίαρχου Ε.Ν., Μέλους του ΝΜΕ

 

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Περίπλους της Ναυτικής Ιστορίας»,
τ. 75, σ. 50, ΑΠΡ-ΙΟΥΝ 2011, έκδοση του Ναυτικού Μουσείου
Ελλάδος. Αναδημοσίευση στο Περί Αλός με την έγκριση του ΝΜΕ.

 



Πιγκουίνοι της Ανταρκτικής.
ΦΩΤΟ: Tom Curfs

Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που επισκέφτηκα την Ανταρκτική και τα γύρω νησιά της.
Όμως στη μνήμη μου είναι βαθιά χαραγμένη η πρωτόγνωρη ομορφιά και οι εμπειρίες από τα εκεί ταξίδια μου, σαν πλοίαρχος του κρουαζιερόπλοιου “ILLIRIA”.

Στις 14 Δεκεμβρίου 1987 μία ώρα πριν τα μεσάνυκτα σαλπάραμε για την πρώτη μας κρουαζιέρα από το Montevideo της Ουρουγουάης με Αμερικανούς επιβάτες και προορισμό τα Falkland isl (Carcass, West Point, Stanley) South Georgia isl (Crytvikan, Husvik, Rozita Harbour) Admizalty Bay, Hope Bay, Cuiverville, Paradise Bay, Lemaire Channel, Deception isl, Maxweel Bay, Harmony Cove και επιστροφή Cape Horn, Puerto Willians, Punta Azenas (Χιλή). Από εκεί άρχισαν οι επόμενες κρουαζιέρες για Ανταρκτική που κράτησαν μέχρι την 11η Φεβρουαρίου 1988.
Το ταξίδι μας από το Montevideo μέχρι τα Falkland isl δεν παρουσίασε ιδιαίτερες δυσκολίες ούτε από καιρικές συνθήκες ούτε από πλευράς ναυσιπλοΐας. Ο καιρός ήταν καλός και το ρεύμα ευνοϊκό. Φθάσαμε μετά τρεις ημέρες στο Carcass isl και αγκυροβολήσαμε σε υπήνεμο όρμο.
Μας υποδέχτηκαν εκατοντάδες πιγκουίνοι και άσπρα δελφίνια.
Με zodiac του καραβιού μεταφέραμε από την ξηρά στο πλοίο τις τοπικές αρχές που είχαν έλθει ειδικά για μας από την πρωτεύουσα –το Stanley– για να πρατιγάρουν (ελευθεροκοινωνήσουν) το πλοίο. Το νησί δεν κατοικείται παρά μόνο από ένα ζευγάρι Άγγλων μέσης ηλικίας τότε. Το ίδιο συνέβη και στο West Point.
Εδώ υπήρχαν δύο ζευγάρια Άγγλων, που όμως μου είπαν ότι αισθάνονται πολύ ευτυχείς στην ησυχία και ηρεμία που τους προσφέρει η φύση. Μου εξομολογήθηκαν ότι κάθε φορά που είναι υποχρεωμένοι να μεταβούν στην πρωτεύουσα - Stanley –των δύο χιλιάδων κατοίκων– περνούν ώρες μαρτυρικές μέχρι να γυρίσουν πάλι στην ηρεμία των νησιών τους.



Παγόβουνο (9 ΦΕΒ 2014). ΦΩΤΟ: Tom Curfs

Μετά το Stanley μια μικρή πόλη κατά τα Αγγλικά πρότυπα, με εξαγωγή μαλλιού από χιλιάδες πρόβατα που υπάρχουν στο νησί, βάλαμε πλώρη για τα νησιά South Georgia.
Τώρα οι καιρικές συνθήκες αλλάζουν, η ορατότητα είναι περιορισμένη, επικρατεί πολλή υγρασία που μουσκεύει τα πάντα. Ταξιδεύουμε με περισσότερη προσοχή και με την βοήθεια των Radars του πλοίου, ανακαλύπτουμε κοντά στις βραχονησίδες Shag Rig τέσσερα πλοία ψαράδικα, τα πλησιάζουμε και βλέπουμε ότι είναι Ρωσικά. Στις κλήσεις μας μέσω V.H.F. δεν απαντούν.

Συνεχίζομε την πορεία μας και φθάνομε στο Crytviken, εδώ μας υποδέχονται οι Άγγλοι στρατιώτες της βάσης που μένουν μόνιμα για να προστατεύουν τον όρμο και την γύρω περιοχή από τυχόν νέα επιδρομή των Αργεντινών. Εδώ όπως είναι γνωστό έγινε η πρώτη απόβαση των στρατευμάτων της Μεγάλης Βρετανίας κατά τον πόλεμο των Falklands.
Από το καράβι βλέπομε αρκετά κτίρια στην παραλία και στα ενδότερα, είναι ένα μεγάλο χωριό. Ανυπομονούν επιβάτες και πλήρωμα να το επισκεφθούν, έτσι σε λίγο όλα τα Zodiacs του πλοίου είναι στη θάλασσα και αρχίζει η αποβίβαση, με επιδέξιους χειρισμούς των κυβερνητών των Zodiacs μέσα από τους επιπλέοντες πάγους και φύκια, αποβιβαζόμεθα και βρισκόμεθα σε μια νεκρή πόλη που δεν υπάρχει άνθρωπος (η Αγγλική βάση είναι στην απέναντι πλευρά του όρμου).
Μας υποδέχονται δεκάδες φώκιες, που δείχνουν να διαμαρτύρονται γιατί ήλθαμε να τους χαλάσουμε την ησυχία τους, προχωρούμε και μπαίνουμε στο χωριό. Σπίτια με πόρτες ανοιχτές, μερικά σε πολύ καλή κατάσταση, που σου δίνουν την εντύπωση ότι εδώ κοντά πρέπει να βρίσκεται ο νοικοκύρης, εργοστάσια με μηχανές, μηχανήματα, σχοινιά, συρματόσχοινα και στην μισοκατεστραμμένη ξύλινη προβλήτα δύο εγκαταλελειμμένα φαλαινοθηρικά πλοία. Στο πιο ψηλό σημείο του χωριού υπάρχει η εκκλησία που κάποιος από τους επιβάτες μας είναι ήδη εκεί και κτυπά τα πλήκτρα του Αρμονίου που όπως αργότερα διαπίστωσα βρίσκετο σε πολύ καλή κατάσταση.


Φαλαινοθηρικό και προβλήτα στο εγκαταλειμμένο χωριό
των Φαλαινοθηρών στο Crytviken.
ΦΩΤΟ: Leo Walton, http://www.leowalton.co.uk/?page_id=842

 

Το Crytviken υπήρξε πριν από αρκετά χρόνια χωριό φαλαινοθηρών Νορβηγών, εδώ έζησαν δεκάδες οικογένειες ασχολούμενες με το κυνήγι της φάλαινας. Όμως όπως είναι γνωστό απαγορεύθηκε το κυνήγι της φάλαινας και οι Νορβηγοί γύρισαν στην πατρίδα τους εγκαταλείποντας σπίτια και υπάρχοντα. Έτσι έμεινε πίσω η νεκρή τους πόλη για να εξάπτει την φαντασία του επισκέπτη.

Στα νησιά South Georgia επισκεφτήκαμε ακόμη άλλες δύο τοποθεσίες από θαλάσσης, το Husvik και το Rozita Harbour. Εδώ συναντήσαμε εκατοντάδες άγριες φώκιες, sea lions και sea elephants, που είχαν καταλάβει όλη την παραλία και έβγαζαν δυνατές κραυγές. Ήταν η εποχή του ζευγαρώματος και τα ζώα αυτά ήταν επικίνδυνα, έτσι οι επιβάτες μας δεν βγήκαν στη στεριά, αλλά τα κινηματογράφησαν από μικρή απόσταση μέσα από τα Zodiacs. Ακόμη μία επίσκεψη και αγκυροβολία του πλοίου μας στο κοντινό μικρό νησί Albatros που κατοικείται από τα μεγάλα θαλασσοπούλια τα Albatros εξ’ ου και η ονομασία του νησιού.
Υπάρχουν εδώ εκατοντάδες Albatros. Ήταν και γι αυτά εποχή επωάσεως των αυγών τους γεγονός που έκανε επικίνδυνο να πλησιάσεις τις φωλιές τους, υπήρχε κίνδυνος να σου επιτεθούν και να σε τραυματίσουν με το τεράστιο ράμφος τους και τη δύναμη που διαθέτουν (το άνοιγμα των πτερύγων τους φθάνει τα δύο μέτρα).
Οι λίγες μέρες πέρασαν εδώ ευχάριστα με συνεχώς εναλλασόμενες εικόνες και εντυπώσεις. Καιρός τώρα να χαράξουμε πορεία για την Ανταρκτική. Το ταξίδι γίνεται δύσκολο τώρα, υπάρχει ομίχλη που περιορίζει την ορατότητα στο μηδέν. Τα Radars του πλοίου εργάζονται συνεχώς.
Συναντούμε πολλά παγόβουνα στην πορεία μας πράγμα που μας αναγκάζει να εκτελούμε συνεχείς ελιγμούς για να τα αποφύγουμε.

Ένας πιγκουίνος ετοιμάζεται να λάβει ένα άλμα μέσα στο
νερό. Ο φωτογράφος Justin Hofman αψήφησε τις υπό το
μηδέν θερμοκρασίες για να πάρετε αυτό το
καταπληκτικό πλάνο.  ΦΩΤΟ: Justin Hofman

Η προσοχή των αξιωματικών και οπτήρων είναι τεταμένη, οι μηχανές του πλοίου σε ετοιμότητα και ο πλοίαρχος συνεχώς “stand by”, όλο το πλήρωμα βρίσκεται σε υπερένταση.
Τότε που επισκεφτήκαμε την Ανταρκτική (1987-1988) στην περιοχή δεν υπήρχε δελτίο καιρού (μετεωρολογικό) ούτε χάρτες ενημερωμένοι, ούτε λιμάνια, ούτε βοήθεια να σου παρασχεθεί σε περίπτωση ανάγκης, τα πλοία που ταξίδευαν στην περιοχή ήταν ελάχιστα. Θα πρέπει να λάβεις τα μέτρα σου για να αντιμετωπίσεις μόνος σου οποιαδήποτε κατάσταση σου παρουσιασθεί κάτι που το γνώριζαν όλοι οι Αξιωματικοί και το πλήρωμα.
Έτσι δικαιολογείται και η υπερένταση που μας κατείχε (όλοι εδώ περιμένουν τα πάντα από τον πλοίαρχο και ο πλοίαρχος από τον Θεό).
Σε κάποια στιγμή σκέπτομαι ότι ο Captain Cook με το ξύλινο τότε ιστιοφόρο του είχε ταξιδέψει μέχρις εδώ και τους το υπενθυμίζω, τους υπενθυμίζω τα πρωτόγνωρα μέσα που διέθεταν τότε σε σχέση με τα σύγχρονα και τέλεια όργανα που διαθέτουμε εμείς και με ένα σιδερένιο σίγουρο σκαρί. Βλέπω στα μάτια όλων να λάμπει τώρα η πεποίθηση ότι θα φέρουμε και αυτή την φορά την αποστολή μας σε πέρας, όπως άλλωστε και πριν μερικούς μήνες στο ταξίδι μας στο Βόρειο Πόλο SPITZBERGEN και Γροιλανδία, θα κυματίσει και εδώ η Ελληνική Σημαία και θα ‘μαστε οι πρωτοπόροι Έλληνες με το πρώτο υπό ελληνική σημαία κρουαζιερόπλοιο που φθάνει στην Ανταρκτική. Οι επιβάτες μας ζούνε στον κόσμο τους, χαίρονται το ταξίδι και όταν η ορατότητα μας το επιτρέπει μου ζητούν να πλησιάσω όσο πιο κοντά γίνεται τα παγόβουνα για να τα θαυμάσουν και να τα φωτογραφίσουν.
Άλλοτε πάλι να πλησιάσω όσο πιο αθόρυβα (με κράτηση των μηχανών του πλοίου) κάποια φάλαινα που βρέθηκε κοντά στην πορεία μας. Αν και όλοι τους είναι κάποιας ηλικίας, κάνουν σαν μικρά παιδιά και χαίρονται την απεραντοσύνη του ωκεανού με τις μικρές και μεγάλες εκπλήξεις του.



Παγόβουνο (9 ΦΕΒ 2014). ΦΩΤΟ: Tom Curfs

Όσο προχωρούμε προς Νότο η διάρκεια της ημέρας μεγαλώνει και πριν ακόμη φθάσουμε στο Hope bay έχουμε όλο το εικοσιτετράωρο ημέρα.
Το φως μας διευκολύνει καλύτερα στο ταξίδι μας, ώστε να εντοπίζουνε τα παγόβουνα με το μάτι και προπάντων τα κομμάτια πάγου που λόγω του μικρού τους μεγέθους πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας μπορεί να μην εντοπισθούν από τα Radars και να προξενήσουν ζημιά στις έλικες του πλοίου, εδώ επισκεφτήκαμε το Hope bay, Curveville, Paradise bay, Le maire channel και εν
συνεχεία τα νησιά Deception και Nelson.

Για να περιγράψει κανείς ξεχωριστά το καθένα από αυτά, χρειάζεται πολύς χρόνος και χώρος. Έτσι θα αρκεστώ σε μια γενική συνοπτική περιγραφή της Ανταρκτικής που επισκεφτήκαμε.
Όπως προανέφερα εδώ λιμάνια δεν υπάρχουν, ούτε πόλεις, ούτε χωριά. Προσεγγίζουμε σε όρμους με τις ονομασίες που προανέφερα, που είναι οι πλέον υπήνεμοι και προσφέρονται κατά το δυνατό για την αποβίβαση των επιβατών.
Παντού παγόβουνα (ice bergs) κατακλύζουν την περιοχή, με διάφορα μεγέθη και σχήματα, που μοιάζουν με πύργους ή φρούρια, αλλά και με μυθικά παλάτια.
Τα περισσότερα είναι επίπεδα στην κορυφή (χαρακτηριστικό των παγόβουνων του Νοτίου Πόλου) αυτά είναι τα μεγαλύτερα.
Συναντήσαμε μάλιστα ένα που είχε μήκος ενός περίπου μιλίου.
Το μεγαλύτερο μέρος του παγόβουνου είναι βυθισμένο μέσα στη θάλασσα και μόνο το 1/7 ξεχωρίζει από την επιφάνεια.
Σε καλές καιρικές συνθήκες και με ήρεμη θάλασσα πλησιάζοντας ένα παγόβουνο βλέπεις το βάθος μέχρι που φθάνει.
Εδώ παρουσιάζονται άλλοι απίθανοι σχηματισμοί, πάνω στα παγόβουνα υπάρχουν συνήθως πιγκουίνοι και στα πιο χαμηλά σημεία φώκιες. Καθώς οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν πάνω στα παγόβουνα δημιουργούν ποικίλους χρωματισμούς και το όλο θέαμα κάνει και τον πιο αδιάφορο επισκέπτη να μεταφέρεται σε φανταστικούς κόσμους.



Σχέδιο που απεικονίζει διάφορα μεγέθη και το ονομασίες παγόβουνων.

Ένα άλλο υπερθέαμα είναι οι παγετώνες που εκτείνονται σε έκταση αρκετών χιλιομέτρων και παίρνουν τη κλίση του εδάφους που καλύπτουν. Ξεκινούν από ψηλά και φθάνουν μέχρι την ακτή.
Είναι πάγος πολλών δεκάδων ετών, που δεν λιώνει και η μία χιονόπτωση καλύπτει την άλλη.
Έτσι δημιουργούνται τεράστια στρώματα πάγου που φθάνοντας στην ακτή, λόγω του βάρους των και της κλίσεως του εδάφους αποκόπτονται τεράστια κομμάτια και πέφτουν στη θάλασσα. Τα κομμάτια αυτά θα αποτελέσουν από εδώ και πέρα ένα καινούργιο ice berg, bergy bit, growler, κλπ, ανάλογα με το μέγεθός τους.
Οι ακτές της Ανταρκτικής ανάλογα με τις χιονοπτώσεις και με τους επιπλέοντες πάγους κοντά στην ακτή, αλλάζουν συνεχώς σχήμα με αποτέλεσμα να μην συμφωνεί η ακτή με τους ναυτικούς χάρτες.

Στους όρμους που καταπλεύσαμε συνέβη πολλές φορές να φύγουμε πριν από την καθορισμένη ώρα, γιατί ο αέρας ή το ρεύμα παρέσυραν τα παγόβουνα προς τον όρμο με κίνδυνο να αποκλεισθούμε και να μην είναι δυνατή η αναχώρησή μας.

Άλλες φορές συνέβη το αντίθετο κατά την άφιξή μας να μην μπορούμε να προσεγγίσουμε λόγω των παγόβουνων που είχαν κατακλύσει τον όρμο.

Κάθε γωνιά, κάθε όρμος, κάθε βουνοκορφή έχει και τη δική της πρωτόγονη ομορφιά. Όμως το υπερθέαμα το συναντάς προσεγγίζοντας το Le maire channel, το στενό πέρασμα με τις πανύψηλες χιονισμένες βουνοκορφές και τα υπέροχα σχήματα που παρουσιάζουν.
Το πλάτος του καναλιού είναι γύρω στα 500 μέτρα και το μήκος του γύρω στα δύο ναυτικά μίλια.
Σπάνιες είναι οι φορές που μπορείς να το διαπλεύσεις με το καράβι, διότι κατακλύζεται συνήθως από μικρά και μεγάλα παγόβουνα που καταλαμβάνουν το πλάτος του καναλιού.

Η ηρεμία που επικρατεί εδώ είναι απόλυτη, πράγμα που συμβαίνει και σ’ όλη την Ανταρκτική. Μόνο ο παφλασμός από το πέσιμο κάποιας φώκιας στη θάλασσα, το σπάσιμο ενός παγόβουνου σε μικρότερα κομμάτια ή η κατολίσθηση από κάποιο παγετώνα – που σε αυτή την περίπτωση δημιουργείται φοβερός θόρυβος – μπορούν να ταράξουν την ηρεμία της φύσεως.
Σύντροφός σου εδώ, τα χιλιάδες θαλασσοπούλια, οι φώκιες, οι φάλαινες και οι πολυάριθμοι πιγκουίνοι. Ατμόσφαιρα καθαρή χωρίς μόλυνση, χωρίς θορύβους και χωρίς στρες.
Η Ανταρκτική είναι η μόνη Ήπειρος που παραμένει ακόμη σε παρθένα μορφή.
Δεν είναι υπερβολή να πω ότι σ’ αυτό το παρθένο περιβάλλον νοιώθεις πιο κοντά στο Θεό και έχεις ανάγκη περισσότερο τη βοήθειά Του μιας που όλα πρέπει μόνος σου να τα προβλέψεις, να τα εκτελέσεις και να είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις, όποιο κίνδυνο σου παρουσιαστεί. Τα θαλασσοπούλια, οι πιγκουίνοι, οι φώκιες και οι φάλαινες που συναντούμε εδώ ζουν στην περιοχή μόνο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, δηλαδή Δεκέμβριο – Φεβρουάριο, και στη συνέχεια μεταναστεύουν σε μικρότερα νότια πλάτη προς εξέρευση τροφής.



Ηλιοβασίλεμα στο Pléneau Bay
ΦΩΤΟ: Kevin Raber
http://www.luminous-landscape.com/essays/antarctica_2014___a_most_amazing_trip.shtml

Από τα μέσα Φεβρουαρίου αρχίζει σιγά σιγά να μικραίνει η διάρκεια της ημέρας, καθώς και η νότια κλίση του ήλιου μικραίνει. Από νότια θα γίνει βόρεια και τελικά έρχεται η πολική νύχτα με το πολικό ψύχος. Η νύχτα αυτή διαρκεί τρεις μήνες επί 24ώρου βάσεως.
Τότε στο απόλυτο σκοτάδι και στο βαρύ χειμώνα κάποια φώτα λάμπουν σε αρκετά χιλιόμετρα απόσταση το ένα από το άλλο.
Είναι τα φώτα των βάσεων με τους εθελοντές επιστήμονες των διαφόρων κρατών που κλεισμένοι στα παραπήγματά τους συνεχίζουν το έργο της μελέτης για τα μεταλλεύματα της Ανταρκτικής και για τυχόν κοιτάσματα πετρελαίου.

Η Ανταρκτική όπως είναι γνωστό, δεν ανήκει προς το παρόν σε κανένα κράτος.
Όμως πολλά κράτη, γύρω στα δώδεκα (Αμερική, Ρωσία, Πολωνία, Αγγλία, Γερμανία, Αργεντινή, Χιλή, Βραζιλία, Κίνα, Ιαπωνία, Αυστραλία, κλπ) έχουν ιδρύσει εδώ και πολύ καιρό επανδρωμένους σταθμούς με σκοπό να μελετήσουν τον ορυκτό πλούτο της Ανταρκτικής.
Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου στην περιοχή, συναντήθηκα με αρκετούς επιστήμονες των παραπάνω χωρών και συνομίλησα μαζί τους.
Με πληροφόρησαν ότι παραμένουν στις βάσεις οκτώ με δέκα μήνες το χρόνο και στη συνέχεια επιστρέφουν με άδεια στην πατρίδα τους, αφού αντικατασταθούν από άλλους, προς συνέχιση των επιστημονικών τους ερευνών, των οποίων –να σημειωθεί– όσο και αν προσπάθησα, δεν κατάφερα να μάθω τα αποτελέσματα.
Με πληροφόρησαν ότι αισθάνονται ευτυχείς στην ηρεμία που προσφέρει η Ανταρκτική.
Όπως προανάφερα η ήπειρος αυτή δεν ανήκει σε κανέναν, όμως σε κάθε βάση υψώνεται η σημαία της χώρας στην οποία ανήκει και οι ένοικοί της θεωρούν την περιοχή δικό τους έδαφος. Στις ερωτήσεις μου γιατί, δεν έλαβα απάντηση...
Τότε μου δημιουργήθηκαν τα πιο κάτω ερωτήματα.

Τι άραγε να κρύβει η Ανταρκτική εκτός από μεταλλεύματα; Γιατί το ενδιαφέρον τόσων κρατών, ώστε να έχουν εγκαταστήσει βάσεις;
Γιατί η απαγόρευση της επισκέψεως στο Arctowski;

Πρέπει να υπάρχουν πολλά και με ενδιαφέρον μελλοντικά συμφέροντα που ήδη μερικά τα γνωρίζουν αυτοί που έχουν επανδρώσει σταθμούς εδώ.
Όμως πρέπει να υπογραμμίσω ότι και από τουριστικής πλευράς το ενδιαφέρον ολοένα μεγαλώνει και γίνονται πλέον περιζήτητα τα ταξίδια στην Ανταρκτική.
Υπό την επήρεια των προαναφερόμενων γεγονότων και από όσα γενικά έζησα σαν Έλληνας έκανα τη σκέψη μήπως η χώρα μας θα ήταν σκόπιμο να ενδιαφερθεί όσο είναι ακόμη καιρός για έναν επανδρωμένο σταθμό στην εκεί περιοχή. Είναι μία σκέψη που την έχω ξαναγράψει παλαιότερα στην «Πλοιαρχική Ηχώ» και στο «Ναυτέλληνα» και την επαναλαμβάνω και σήμερα (αν και γνωρίζω τη δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας μας).
Οι προοπτικές και τα ενδιαφέροντα είναι μεγάλα για την περιοχή.
Καθ’ όλη τη διάρκεια των κρουαζιέρων μας στην Ανταρκτική κυματίζει υπερήφανη η Ελληνική Σημαία στο πιο ψηλό κατάρτι του πλοίου μας.
Οι αξιωματικοί και το πλήρωμα, όλοι Έλληνες, είμαστε γεμάτοι περηφάνια που βρεθήκαμε στο πρώτο Ελληνικό κρουαζιερόπλοιο που μετά το SPITZERGEN και τη Γροιλανδία (Νanortalik) φθάσαμε πρώτοι στην Ανταρκτική.
Σίγουρα όμως θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν και η δική μας Σημαία αποκτούσε τη δική της μόνιμη βάση στη μακρινή και μυστηριώδη Ανταρκτική.
http://perialos.blogspot.gr/2014/06/blog-post_6.html

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...