Όσα
δεν γνωρίζουμε για την γόνδολα!
Περί Αλός
Η γόνδολα είναι το πιο διάσημο παραδοσιακό βενετσιάνικο σκάφος. Είναι ένα χειροποίητο σκάφος μήκους 11 μέτρων, πλάτους 1,42 μ. και βάρους περίπου 400 κιλών. Το Περί Αλός καταγράφει χρήσιμες πληροφορίες και απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με το υπέροχο αυτό σκάφος.
Από ποιο είδος ξύλου έχει ναυπηγηθεί;
Για την ναυπήγησή της χρησιμοποιήθηκαν 280 κομμάτια από 8 διαφορετικά είδη ξύλου (έλατο, δρυς, κεράσι, καρυδιά, φτελιά, μαόνι, πεύκη και φλαμουριά).
Πόσο χρόνο χρειάζεται να ναυπηγηθεί μια γόνδολα και ποιο το κόστος?
Οι γόνδολες ναυπηγούνται σε παραδοσιακά ενετικά ναυπηγεία που ονομάζονται «squeri» και κάθε γόνδολα χρειάζεται περίπου έξι μήνες για να ναυπηγηθεί. Το τελικό κόστος μιας γόνδολας ανέρχεται περίπου στα 40.000 ευρώ.
Έχει βαθιά καρίνα η γόνδολα?
Τα
παραδοσιακά βενετσιάνικα σκάφη κωπηλασίας έχουν επίπεδη καρίνα.
Διαθέτει τιμόνι?
Ο κωπηλάτης στο πίσω μέρος του σκάφους (γονδολιέρης) χειρίζεται ένα κουπί (forcola) σε όρθια θέση. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι στάνταρ σε όλα τα παραδοσιακά κωπήλατα βενετσιάνικα σκάφη. Ο επίπεδος πυθμένας και η απουσία του πηδαλίου επέτρεψαν στα βενετσιάνικα σκάφη να πλέουν σε πολύ ρηχά νερά. Ομοίως, η όρθια θέση έδωσε στους κωπηλάτες την ευκαιρία να δουν εκ των προτέρων ποια διαδρομή να ακολουθήσουν. Στην πραγματικότητα, οι κωπηλάτες μπορούν να καταλάβουν το βάθος του νερού μπροστά από το πώς κινούνται τα κύματα στην επιφάνεια.
Είναι διακοσμητικές οι απολήξεις στη πλώρη και πρύμνη της γόνδολας;
Η διακόσμηση στη πλώρη «fero da prova» και της πρύμνης «riço» χαρακτηρίζουν την γόνδολα. Ωστόσο, το «fero da prova» (κατασκευασμένο από σίδερο) δεν είναι απλώς διακοσμητικό στοιχείο και μέρος της παράδοσης, αλλά έχει ουσιαστική λειτουργία καθώς προσθέτει βάρος στην πλώρη της γόνδολας, αντισταθμίζει το βάρος του γονδολιέρη στην πρύμνη!
Η πρώτη γόνδολα
Η λέξη "γόνδολα" χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον δόγη Vitale Falier το 1093 μ.Χ., αλλά η προέλευσή της προέρχεται από ένα σκάφος, "scaula", που χρησιμοποιείται από τις αρχές του 900.
Σε σύγκριση με τη σημερινή γόνδολα, η αρχική έκδοση ήταν πολύ ευρύτερη, πολύ πιο κοντή και συμμετρική. Η πλώρη και η πρύμνη ήταν πιο επίπεδες από τις σημερινές, και τα μπροστινά και πίσω στολίδια της αρχαίας γόνδολας δεν ήταν παρά απλές μεταλλικές λεπίδες.
 | |||
| Η γόνδολα "Laura" (1920-1930) μετά τις εργασίες συντηρήσεως στο Ca' Rezzonico Museum. ΦΩΤΟ: www.savevenice.org |
Διασώζεται κάποια παλιά γόνδολα;
Η «Laura» είναι από τις παλαιότερες γόνδολες που υπάρχουν ακόμα και εκτίθεται με περηφάνια στην είσοδο του Μουσείου Ca' Rezzonico στη Βενετία. Πιθανότατα κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1920-1930. Είναι διακοσμημένη με περίτεχνα ανάγλυφα, φυλλώματα και δελφίνια και είναι διακοσμημένη με χρυσές και μπρούτζινες λεπτομέρειες και φωτιστικά. Το «felze» της, είναι πολύ διαφορετικό στο ύφος και φαίνεται να προηγείται της γόνδολας κατά περίπου δύο δεκαετίες.
Η γόνδολα «Laura» αγοράστηκε από τα αστικά μουσεία της Βενετίας το 1965 από τους κληρονόμους του βαρκάρη Angelo Garizzo (τα αρχικά του οποίου είναι χαραγμένα στο «ferro di prua») και αποτέλεσε αντικείμενο συντήρησης και επεξεργασίας πριν εκτεθεί στο Μουσείο Ca' Rezzonico.
Πότε εξελίχθηκε το σχήμα της γόνδολας στη Βενετία?
Στα τέλη της δεκαετίας του 15 ου αιώνα, οι κατασκευαστές γόνδολας άρχισαν να αλλάζουν το σχήμα της. Έφτιαξαν μακρύτερη και πιο λεπτή γάστρα, της οποίας τα άκρα έβγαιναν από το νερό. Αυτές οι αλλαγές ήταν απαραίτητες λόγω της ανάπτυξης της πόλης και της ανάγκης να πλοηγηθεί μέσα από ένα πλήθος στενών καναλιών. Οι νέες γόνδολες ήταν πιο γρήγορες και ευέλικτες καθώς ένα μικρότερο τμήμα του σκάφους ήταν μέσα στο νερό, μειώνοντας έτσι την τριβή.
Η γόνδολα στη Βενετία ως σύμβολο δύναμης
Με αυτό το νέο σχέδιο, η γόνδολα έγινε σύντομα η αγαπημένη των Βενετών. Στην πραγματικότητα, το 1600 μ.Χ. υπήρχαν πάνω από 10.000 γόνδολες στη Βενετία! Δεν άργησε η γόνδολα να εξελιχθεί σε σύμβολο δύναμης και για τις βενετικές οικογένειες, οι οποίες άρχισαν να διακοσμούν τις γόνδολες τους με υπέροχους τρόπους.
Πότε έφθασε στο σχήμα που γνωρίζουμε σήμερα?
Κατά το 1800, το μήκος της γόνδολας έφτασε τα 11 μέτρα, όσο και σήμερα, και η πρύμνη και η πλώρη της ανυψώθηκαν ακόμη πιο πολύ. Μόνο στις αρχές του 20ου αιώνα, ωστόσο, η γόνδολα έφτασε στο τελικό της σχήμα, με ακόμη υψηλότερη πρύμνη και πλώρη, και έντονη ασυμμετρία, που διευκολύνει τον γονδολιέρη να ελέγξει το σκάφος.
Ο λόγος που όλες οι γόνδολες στη Βενετία ήταν μαύρες
Οι βενετικές οικογένειες ξόδεψαν τόσα χρήματα και ενέργεια για να έχουν τις πιο όμορφες και πολυτελείς γόνδολες, που χρειάστηκε να παρέμβει η κυβέρνηση της Γαληνοτάτης. Στις 8 Οκτωβρίου 1562 η Γερουσία της Βενετίας αποφάσισε να σταματήσει αυτόν τον «πυρετό» και ψήφισε έναν νόμο που ανάγκαζε όλες τις γόνδολες να βάφονται σε μαύρο χρώμα. Σήμερα όλες οι επαγγελματικές γόνδολες έχουν μαύρο χρώμα ενώ υπάρχουν πάνω από 100 ιδιωτικές που διατηρούν άλλα χρώματα.
Τι λείπει από τις σύγχρονες γόνδολες;
Το «felze» ήταν ένα αφαιρούμενο κέλυφος από ξύλο και μέταλλο, που κάλυπτε τους επιβάτες. Χρησιμοποιήθηκε και εκτιμήθηκε πολύ για δύο απλούς λόγους: προστάτευε τους επιβάτες από τον κρύο αέρα το χειμώνα και τον καυτό ήλιο το καλοκαίρι αλλά και από τα αδιάκριτα βλέμματα.
Η Βενετία ήταν η πόλη των πάρτι, της πολυτέλειας, των μασκών και του σεξ, και το «felze» ήταν απαραίτητο μέρος της γόνδολας για εκατοντάδες χρόνια! Θεωρείται ότι άρχισε να εγκαταλείπετε λόγω του αυξανόμενου αριθμού τουριστών που έρχονται στη Βενετία από τις αρχές του 1900. Οι επισκέπτες δεν εκτίμησαν πολύ την οικειότητα αυτής της καλυμμένης καμπίνας, καθώς ο λόγος για τους περισσότερους από αυτούς να επιβιβαστούν σε μια γόνδολα ήταν να δουν την πόλη, αντί να έχουν μια οικεία συνάντηση.
Πώς γίνεται ένας Βενετός γονδολιέρης;
Πρώτα περνά προκαταρτικές εξετάσεις, κατόπιν παρακολουθεί μαθήματα βενετσιάνικης κωπηλασίας, βενετικής ιστορίας και γλώσσας. Η τελική εξέταση περιλαμβάνει κωπηλασία γόνδολας κατά τη διάρκεια μιας πολυάσχολης εργάσιμης ημέρας.
Υπάρχουν γυναίκες γονδιολιέρες;
Τον Αύγουστο του 2010, η Giorgia Boscolo έγινε η πρώτη επίσημη γονδολιέρης της Βενετίας. Σήμερα, υπάρχουν λίγες γυναίκες γονδολιέρες αλλά εκτιμάται ότι ο αριθμός θα μεγαλώσει σύντομα!
ΠΗΓΗ: Περί Αλός https://perialos.blogspot.com/2023/08/blog-post.html
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το
Venezia Autentica https://veneziaautentica.com/ και το
Save Venice https://www.savevenice.org/project/laura-gondola
