ECJbX0hoe8zCbGavCmHBCWTX36c

Φίλες και φίλοι,

Σας καλωσορίζω στην προσωπική μου ιστοσελίδα «Περί Αλός» (Αλς = αρχ. ελληνικά = η θάλασσα).
Εδώ θα βρείτε σκέψεις και μελέτες για τις ένδοξες στιγμές της ιστορίας που γράφτηκε στις θάλασσες, μέσα από τις οποίες καθορίστηκε η μορφή του σύγχρονου κόσμου. Κάθε εβδομάδα, νέες, ενδιαφέρουσες δημοσιεύσεις θα σας κρατούν συντροφιά.

Επιβιβαστείτε ν’ απολαύσουμε παρέα το ταξίδι…


Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου
Συγγραφεύς - Ερευνήτρια Ναυτικής Ιστορίας




Τρίτη 26 Ιουλίου 2016

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ της ‘ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ’ (CURL) στα ΣΕΙΡΙΤΙA ΜΕΡΟΣ Β


ΜΕΡΟΣ Β

Περί Αλός

του Ηλία Μεταξά
Οικονομικού Αξιωματικού Ε.Ν.
 
Δημοσιεύεται για πρώτη φορά, στο Περί Αλός,
με την άδεια του συγγραφέως τον οποίο κι
ευχαριστώ θερμώς. Περί Αλός
 
Ακολουθείται η ορθογραφία του συγγραφέως Η. Μεταξά




Uniforms of the Royal Marines:
Gunner, R.M.A.; Colour-Sergeant,
R.M.L.I.; Major, R.M.A.
(ΠΗΓΗ: Lieut.-Col. and Brevet Col.
CYRIL FIELD, R.M.L.I., The British
Navy Book, LONDON:
ΒLACKIE& SON, Ltd. 1859,
published 1915, p. 236

…συνέχεια από  το Α ΜΕΡΟΣ


ΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ του ΝELSON

 
Όσον αφορά τους σοβαρωτάτους τραυματισμούς του NELSON, θα  αναφέρουμε συνοπτικώς  και τις  δύο περιπτώσεις : 
        1)   Στις 10-07- 1794 ως COMMODORE και Διοικητής της Ναυτικής Ταξιαρχίας πολιορκούσε το Calvi-CORSICA. Ενώ ευρίσκετο στην ξηρά δίπλα σε μία Πυροβολαρχία εβλήθησαν από μίαν εχθρική κανονόμπαλα. Εκτινάχθησαν χαλίκια και άμμος τα οποία τον τραυμάτισαν στο πρόσωπο και έχασε το δεξιό του μάτι. Προφανώς θα εκάλυψε ενσικτωδώς την πληγή του. Ίσως κάποιοι ρομαντικοί, να ήθελαν  εκείνο το ματωμένο αποτύπωμα του επάνω στα πρώτα γαλόνια να απετέλεσε την αρχή του ‘μύθου’ περί την ‘Κουλούρα’.   
        2)   Ήδη είχε προαχθεί σε Rear Admiral of  the Blue. Την νύκτα της 25-07-1797 απεπειράθη να εκτελέσει επιδρομή διά να καταλάβει το Οχυρό του λιμένος της Santa Cruz-Tenerife, στο σύμπλεγμα των Ισπανικών Καναρίων Νήσων. Εκεί ναυλοχούσε και η Εμπορική Γαλέρα ‘Principe de Asturias’, φορτωμένη με ασήμι από τις Φιλιππίνες.  Παρά το ότι αντιμετώπιζε δεκαπλασίαν εχθρικήν δύναμη, δεν εδίστασε, και απετόλμησε μίαν από  τις πλέον επικίνδυνες επιχειρήσεις της ιστορίας. Κατά την ανταλλαγή πυρών ένα θραύσμα από Grape-Shot  εθρυμμάτισε τον δεξιό αγκώνα του. Ηναγκάσθησαν να τον ακρωτηριάσουν με το πριόνι χωρίς αναισθητικό. Όμως όταν  του έκοβαν το κρέας με κρύο μαχαίρι, κατά τρόπον φρικτό, υπέφερε εξαιρετικά. Παρά την αποτυχίαν του,  τον υπεδέχθησαν  ως πραγματικό νικητή. Έλαβε πολύμηνον αναρρωτικήν άδεια έως τον Απρίλιον 1798. Πάντως συνέχισε να υποφέρει επί μακρόν. Ένεκα  της φοβερής εμπειρίας του, συνιστούσε στο μέλλον αυτές οι επεμβάσεις να εκτελούνται με πυρωμένο μαχαίρι.
      Διά  να μη πηγαινοέρχεται η δεξιά Περιχειρίς (μανίκι) του κενή και να  παρουσιάζει θλιβερήν εικόνα, ο  ίδιος εξήλωσε το επάνω στενό σειρίτι του, το ξεχείλωσε λίγο και το έστριψε. Το έφτιαξε κάπως ως ένα είδος θηλίτσας. Αυτήν ακολούθως την πέρναγε από το κομβίον του χιτωνίου του. Τοιουτοτρόπως το άδειο μανίκι του δεν παρέμενε κρεμασμένο, αλλά σταθερό εφαπτόμενο στο στήθος του.        
       Πάλι κάποιοι ευφάνταστοι είδαν την  θηλίτσα - κρεμαστάρι ως το προοίμιον  του ‘CURL’, και  της  δικής μας ‘Κουλούρας’. Είναι απορίας άξιον, από ποίαν πηγή έμαθαν αυτά τα τραγικά γεγονότα οι Υπαξιωματικοί του Ναυτικού μας. Και κατά ποίαν λογικήν,  επί δεκαετίες λένε αυτούς τους μύθους όταν προπαιδεύουν τους Νεοσυλλέκτους. Κάποτε πρέπει να πρυτανεύσει η αληθινή ιστορία.

 
Η  ΕΞΕΛΙΞΗ των ΝΕΩΝ  ΓΑΛΟΝΙΩΝ και της ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ  στο R.N.

                                              
      Aυτά  τα πρώτα Γαλόνια, με την πάροδον όχι μεγάλου χρονικού διαστήματος, διεμορφώθησαν ως κάτωθι :       


 
 
      Στο Ηνωμένο Βασίλειο την ιδίαν εποχή μία άλλη Επιτροπή, παραλλήλως με εκεί-νην του Υποναυάρχου Henry John ROUS (1795-1877) μελέτησε και βελτίωσε το Εδεσματολόγιο και μία τρίτη Επιτροπή επεξεργάζετο τα στρατολογικά θέματα των πληρωμάτων. Δηλαδή τρόπο κατατάξεως, διάρκεια θητείας, μισθολόγιον, δικαίωμα συν-ταξιοδοτήσεως στα 22 χρόνια υπηρεσίας κ.λ.π. Ο ROUS παλαιότερα ήταν εκείνος ο Κυβερνήτης του ‘Harlequin’ που είχε τους Ναύτες του ενδεδυμένους ως αρλεκίνους. Κατά το 1863 έγιναν μερικές αλλαγές στις σειρίδες των κάτωθι βαθμών  :

 


  
Οι Civilian Officers= Αξιωματικοί Κλάδων, δεν είχαν το ‘προνόμιον’ να φορούν το EXECUTIVE  RING, αυτός ήταν ο επίσημος όρος με τον οποίον αποκαλούσαν το CURL = Κουλούρα. Αυτό ήταν το προνόμιο αποκλειστικά των ‘ΕΧΕCUTIVE  OFFICERS= Mαχίμων. Η απουσία του Curl από τα Γαλόνια των Αξιωματικών Κλάδων ήταν το μοναδικό τους γνώρισμα ότι δεν ήσαν Μάχιμοι. Όμως έπρεπε να εξευρεθεί ένα διακριτικόν έμβλημα, ώστε να εμφανίζεται με σαφήνεια ποίοι ήσαν και ποία καθήκοντα εκτελούσαν μέσα στο Royal Navy. Mε πιο απλά λόγια, σε ποίον κλάδον ανήκαν.

  Τον Δεκέμβριο 1863 προσετέθησαν ανάμεσα στα χρυσόχροα γαλόνια που έδειχναν τον βαθμό, τεμάχια από βελούδο συγκεκριμένου χρώματος τα οποία συμβόλιζαν τον κάθε Κλάδο. Μπορούσαν να είναι και από απλό ύφασμα. Αναλυτικώτερα :

  Ο Κλάδος Ναυτιλίας είχε Γαλάζιο χρώμα. Ο Μηχανικός Κλάδος Μωβ. Ο Οικονομικός Κλάδος Λευκό. Ο Ιατρικός Κλάδος Κόκκινο. Οι Οδοντίατροι Πορτοκαλί. Οι Διδάσκαλοι Γαλάζιο. Οι Ναυπηγοί Ασημογκρί. Οι Νοσοκόμοι Βυσσινί. Οι Ηλεκτρολόγοι Πράσινο σκούρο. Οι Πυροτεχνουργοί Μπλέ σκούρο.Tο Βρετανικό Ναυτικό διετήρησε τα ίδια χρώματα έως το 1891.

    Οι Civil Branch Officers είχαν ένα επί πλέον διακριτικό γνώρισμα, δεν φορούσαν σταυρωτά χιτώνια αλλά μονόπετα, τα δε κομβία τους ήσαν ραμμένα ως εξής :
Οι Μηχανικοί σε δύο δέσμες των 4 κομβίων. Οι Ιατροί σε τρείς δέσμες των 3 κομβίων. Οι Οικονομικοί σε τέσσερεις δέσμες των 2 κομβίων. Το Λευκό χρώμα του Οικονομικού Κλάδου έκτοτε καθιερώθη παγκοσμίως σχεδόν σε όλα τα Ναυτικά, Πολεμικά και Εμπορικά. Μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις αποτελεί η Ιταλία που έχει το κόκκινο χρώμα.

Σταδιακώς και τα Χιτώνια όλων των Αξιωματικών,Executives και Non-Executives έγιναν εντελώς όμοια. Έτσι πλέον παρέμεινε μόνον η Κουλούρα ως μέσον διακρίσεως τους. Όμως οι χρωματιστές ταινίες ήταν μία πολύ καλλιτέρα μεθοδος διακρίσεως των δύο μεγαλιτέρων και βασικών Κατηγοριών. Διότι βάσει των χρωμάτων τους, ξεχωρίζαν επιπροσθέτως και τους διαφόρους Κλάδους, Σώματα και Ειδικότητες και μεταξύ τους. Φυσικόν επόμενον ήταν, ο ολιγώτερον ικανός τρόπος διακρίσεως, δηλαδή το Executive Ring να απαλειφθεί. Τουναντίον, όχι μόνον δεν κατηργήθη, αλλά παρέμεινε και μάλιστα επεξετάθη και  σε όλους τους άλλους ‘Μή  Μαχίμους’.      

    Ο πλέον πιθανός λόγος ήταν ότι ήδη είχε καταστεί αναπόσπαστο χαρακτηριστικό γνώρισμα της παραδοσιακής Ναυτικής Στολής. Οπουδήποτε, ένα θέμα δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον, τότε επικρατεί  ο συντηρητισμός. Και αυτό συμβαίνει στα Ναυτικά που τιμούν την Παράδοση τους.  
     Τον Οκτώβριο1918 κατηργήθη η διάκριση στα γαλόνια και στην ονομασία των βαθμών μεταξύ των Μαχίμων και των υπολοίπων Αξιωματικών Kλάδων και Σωμάτων. Μετά την πολύνεκρη ναυμαχία της JUTLAND  31-5-1916 και 01-6-1916, έγιναν μελέτες, αναλύσεις και στατιστικές. Ευρέθη ότι η  μεγάλη πλειονότης των νεκρών δεν ανήκε στους λεγομένους Μαχίμους, αλλά σε εκείνους τους Κλάδους και Ειδικότητες οι οποίοι ελογίζοντο, πάντοτε λανθασμένως, ως Μη Μάχιμοι. Ασχέτως το ότι θαλασσοπνίγονταν και αυτοί μαζί με τους Μαχίμους.
   Η Κυβέρνησις της Αυτού Μεγαλειότητος του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας απεφάσισε να άρει την αδικία που εγένετο επί πολλά χρόνια εις βάρος των δήθεν ‘Ακάπνων και Αμάχων’. Οι Οικονομικοί Αξιωματικοί και οι Ιατροί αντικατέστησαν τις παλαιές ονομασίες των βαθμών τους. Προσέθεσαν  δίπλα στην Ειδικότητα τους τις ίδιες ναυτικές ονομασίες που είχαν και οι ‘Executives’στους  δικούς τους βαθμούς.  Δηλαδή έγιναν και αυτοί πιο ‘Military’ και φόρεσαν πάνω από τα σειρίτια τους το πολυπόθητο ‘Executive Curl’ (Κουλούρα).Την ίδια χρονιά καθιερώθη ο βαθμός του Paymaster Ditector General.
     Οι Ανώτατοι Αξιωματικοί των λοιπών Σωμάτων έκαναν τις ίδιες τροποποιήσεις στις Επωμίδες και στα Επώμια τους, όπως είχαν κάνει και οι Ανώτατοι Μηχανικοί τρία χρόνια ενωρίτερα. Η μόνη διάκριση που παρέμενε ήταν το χρωματιστό βελούδο ανάμεσα  στις  χρυσές σειρίδες τους, όπως διά τους ναυπηγούς, ηλεκτρολόγους, νοσηλευτάς. Το Ελληνικό Ναυτικό, ενώ  εμιμείτο το Βρετανικό σχεδόν σε όλα τα θέματα, στο συγκεκριμένο είχε ενεργήσει καθυστερημένα, όπως θα δούμε κατωτέρω.
     Τα διακριτικά εμβλήματα των βαθμών κατασκευάζονται από χρυσοποίκιλτες ή κατά περίπτωσιν από αργυροποίκιλτες  Σειρίδες ή Σειρίδια ή Σειρίτια. Κατά το κοινώς λεγόμενoν γαλόνια. Αναλόγως του μήκους τους έχουν διαφορετικές ονομασίες στην Αγγλικήν  ορολογία, ως εξής  :
Ring    =   επιχειρίδιον, σειρίτι γύρω-γύρω από το μανικέτι.                             
Stripe  =   σειρίτι μεγαλύτερο από 5 εκ., αλλά όχι συνεχές γύρω-γύρω από το μανίκι.  
Βar      =   σειρίτι κοντό, μικρότερο από 5 εκατοστόμετρα.
Επανερχόμενοι στον τρόπο ραφής της Κουλούρας και στις διαστάσεις της. Προέκυψε το ερώτημα, προς ποίαν κατεύθυνση θα έστριβε το σειρίτι ώστε να σχηματίσει τον περίφημο Κύκλο. Πάλι με τεράστια καθυστέρηση, μόλις το 1919 στο Ναυαρχείον  απεφάσισαν ότι το Σειρίτιον και στα δύο Ακροχειρίδια θα στρίβει πάντοτε προς τα εμπρός.  Κατά την προσφιλήν τους έκφρασιν ‘Steam Ahead’.
      Πάλι το 1919 απεφάσισαν να στενέψουν το φάρδος των λεπτών σειρίδων των Ανωτάτων. Από τα  5/8 της ίντσας κατέβηκαν στο 1/2  αυτής. Ισχυρίζοντο ότι είχαν λάβει την έγκρισιν του Βασιλέως GEORGE 5ου (1865-1936). Στην πραγματικότητα δεν τον είχαν ερωτήσει, με αποτέλεσμα να τους εκδικηθεί με τον τρόπο του. Επέμεινε ότι  τα Μέλη της Βασιλικής Οικογενείας θα εξακολουθούσαν να φορούν τα καταργηθέντα φαρδύτερα σειρίτια  των 5/8 της ίντσας. Αυτή η διαφορά διετηρήθη μέχρις ότου ανήλθε στον Θρόνο το 1953 η ELIZABETH 2α (1926 - ….)
       Παραλλήλως είχε προκύψει και έτερον πρόβλημα. Ο Commodore 2nd Class, είχε μόνον ένα σειρίτι, το φαρδύ. Δηλαδή την καθ΄ημάς ‘Πλάκα’. Επομένως  δεν διέθετε κανένα στενό σειρίτι πάνω από την ‘Πλάκα’, ώστε αυτό να στρίβει διά να δημιουργήσει το πολυπόθητο διά πολλούς ‘Curl’ = ‘Κουλούρα’. Όμως εξευρέθη λύσις.   



Captain Edward Vernon (1723-1794) by Francis Hayman
Φώτο: http://collections.rmg.co.uk/collections/objects/14542.html
       Κατεσκεύασαν έναν πλήρη Κύκλο από το στενό σειρίδιον της μισής ίντσας. Το φαρδύ σειρίτι (‘ΠΛΑΚΑ’) είχε πλάτος 1 ίντσα και ¾, δηλαδή 4,45 εκατοστά. Βεβαίως, αυτού του είδους η ‘Κουλούρα’ δεν ήταν δυνατόν να εδράζεται, έστω και ολίγον μέσα στην Πλάκα, όπως συμβαίνει με τα Γαλόνια των Ανωτέρων και Κατωτέρων Αξιωματικών.  Μπορούσε όμως κάλλιστα να εφάπτεται επί της ‘Πλάκας’. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τα Ελληνικά γαλόνια  του Αρχιπλοιάρχου. Όμως οι Βρετανοί επέλεξαν να την ράψουν ανεξάρτητα υπεράνω της Πλάκας, αφή-νοντας ένα ελάχιστο κενό 2-3  χιλιοστών μεταξύ τους.  Ειρήσθω εν παρόδω ότι από το 1957 ο Commodore  2nd Class  ονομάζεται σκέτος ‘COMMODORE’.
                                                         
H KOYΛΟYΡΑ  στα  ΞΕΝΑ  ΝΑΥΤΙΚΑ

     Την ‘Κουλούρα’ έχουν υιοθετήσει τα  περισσότερα Πολεμικά Ναυτικά στον κόσμο. Υπάρχουν βεβαίως και αρκετές  εξαιρέσεις που φέρουν έναν πεντάκτινον  αστέρα. Οι  πιο σημαντικές είναι της Αμερικής, Ρωσίας, Γερμανίας, Χιλής  κ.α. Από τα μικρά, η Αλβανία έχει αστεράκι. Στο Αμερικανικό Ναυτικό τον Αστέρα φέρουν μόνον οι λεγόμενοι ‘Line Officers’. Κατ’ αυτούς είναι οι Μάχιμοι αλλά και οι Μηχανικοί. Οι Αμερικανοί Αξιωματικοί  των λοιπών Κλάδων και Σωμάτων, αντί του Αστέρος φέρουν το ιδιαίτερον έμβλημα εκάστου Κλάδου τους.

      Δηλαδή κάτι περίπου ανάλογο με εκείνα τα Διακριτικά εκάστης Ειδικότητος ή Τέχνης που έφεραν μέχρι το 2010 οι ‘Έλληνες Αξιωματικοί του Π.Ν., οι προερχόμενοι εκ των πληρωμάτων Στόλου, όπως ήταν η παλαιοτέρα ονομασία τους. Με τον μακροσκελέστατο Νόμο 3883/22-09-2010, δημοσιευθέντα στο Φ.Ε.Κ. 167  α΄/24-09-2010  καθιερώθησαν ως Σώμα υπό  την  νέαν ονομασία τους « EΙΔΙΚΟΤΗΤΩΝ ». Ως διακριτικόν φέρουν λεπτή ταινία πλάτους 3 χιλιοστών, βαθυκυάνου χρώματος, γαζωμένη κάτω από το τελευταίο χρυσόχρουν γαλόνι του βαθμού τους.                                     

       Στο παγκοσμίου κύρους περιοδικό “JANE’s ‘’ έτους 1996 φαίνονται 47 Ναυτικά να έχουν την Κουλούρα και άλλα 14 το Αστεράκι. Φυσικά υπάρχουν και τα άλλα Ναυτικά με τελείως διαφορετικά εμβλήματα. Π.χ. το Γερμανικό επί Κάϊζερ και μέχρι τον Α΄ Π.Π. είχε το Στέμμα. Το Ιαπωνικό έχει το Χρυσάνθεμο. Το Φινλανδικό τον Λέοντα. Το Ισραηλινό την Άγκυρα κ.ο.κ.  

      Η Γαλλία, πάντοτε ξεχωριστή, είχε ανέκαθεν σκέτες σειρίδες  χωρίς κανένα έμβλημα υπεράνω αυτών. Πάντως και αυτοί το άλλαξαν προσφάτως, από τον Ιούλιο 2008 προσέθεσαν πάνω από τα σειρίτια των Αξιωματικών και των Υπαξιωματικών τους μίαν Άγκυρα.

     Υπενθυμίζουμε ότι το Ελληνικό Β.Ν. ένεκα της καταλυτικής επιρροής του Λ. Παλάσκα και του Η. Κανελλοπούλου φορούσε αυτούσια τα Γαλλικά γαλλόνια από το 1864 μέχρι το 1890. Εν τούτοις, υιοθέτησε σταδιακώς μεν, αλλά  εκ  των πρώτων την Βρετανική 'Κουλούρα'. Αρχικώς τουλάχιστον, την έθεσε στο κορυφαίο λεπτό σειρίδιον πλάτους 1,5 εκατοστού των Ανωτάτων.

    Πιο συγκεκριμένα, με το Β.Δ. της  31-05-1868 την φόρεσε ο Υποναύαρχος (ο υψηλότερος τότε βαθμός). Τούτο  εδημοσιεύθη στο Φ.Ε.Κ. 28/18-06-1868.

     Μετέπειτα  οι δύο  νεοεισαχθέντες  βαθμοί  του Αντιναυάρχου και του Ναυάρχου με το Β.Δ. της 16-5-1877. Το οποίον εδημοσιεύθη στο  Φ.Ε.Κ. 48/30-ο6-1877. 

     Τελικώς, βάσει του Β.Δ. της 13-01-1890 δημοσιευθέντος  στο Φ.Ε.Κ. 13/16-01-1890,την φόρεσαν και  οι  λοιποί   Μάχιμοι  Ανώτεροι και Κατώτεροι  Αξιωματικοί  την  07ην  Ιουνίου 1890.

     Οι Μηχανικοί  Πληρωμάτων Στόλου, έγιναν Σώμα με τον Νόμο  ΩΞΓ/20-11-1880, ο οποίος εδημοσιεύθη στο Φ.Ε.Κ. 115/27-11-1880.   

     Πολλά χρόνια αργότερα, εκείνοι  οι Μηχανικοί οι οποίοι είχαν αποφοιτήσει από την Σχολή Ναυτικών Δοκίμων,

προσέθεσαν  την Κουλούρα πάνω  από  τα σειρίτια τους.  Βάσει του Π.Δ. της 28-04-1933, δημοσιευθέντος  στο Φ.Ε.Κ.  106/ο3-05-1933

     Οι Οικονομικοί Αξιωματικοί  κατήργησαν τις προηγούμενες ονομασίες τους.  Προσέθεσαν  στην Ειδικότητα τους τον αντίστοιχο Βαθμό των Μαχίμων και έγιναν όπως είναι σήμερα, με τον Νόμο 4411/23-ο8- 1929.   

     Το σύνολον των  Μη  Μαχίμων  Αξιωματικών  των Κλάδων, εδικαιώθησαν πολύ αργότερα.  Φόρεσαν την Κουλούρα  βάσει του Β.Δ. της 29-11-1945, το οποίον  εδημοσιεύθη σ το Φ.Ε.Κ. 302/12-12-1945.       



Ο Ναύαρχος Sir George ELLIOT.
Έργο του Sir George Hayter
δόθηκε στο National Portrait
Gallery, στο Λονδίνο το 1931.

    Όσον αφορά τον ως άνω μνημονευθέντα Γραμματέα του Ναυαρχείου, ο οποίος ενεπνεύσθη τον συγκεκριμένο ναυτικό κόμπο, ήταν ο Ναύαρχος Sir George ELLIOT (1784-1863). Είχε διακεκριμένη πολεμική δράση, ο  δε  ΝELSON  τον περιέγραφε ως έναν εκ  των καλλιτέρων Αξιωματικών του Ναυτικού. Είχε τιμηθεί με το παράσημο του ‘Κing Commander of  the Order of Bath’. Υπηρέτησε ως Γραμματεύς από 29/11-1830 έως 22/12/1834. Προφανώς κατά την διάρκειαν αυτήν, εγένοντο οι διαβουλεύσεις διά το τι είδους έμβλημα επρόκειτο να κοσμήσει τα διακριτικά (γαλόνια)των βαθμών. Οπότε είναι πάρα πολύ λογικό να επεκράτησε η άποψη του G.ELLIOT διά  το ‘CURL’.
ΠΗΓΗ: Περί Αλός http://perialos.blogspot.gr/2016/07/curl.html
 

                                                                                

 Β   Ι   Β   Λ  Ι  Ο  Γ   Ρ   Α   Φ   Ι   Α

1) ‘Rank and Rate-Royal Naval Officer’s Insignia since 1856’, του Ε.C. Coleman, Crowood Press Ltd.,Wiltshire, 2009. 

2) ‘Uniforms of the R. N.’, της Brenda Ralph Lewis, Antique Arms & Militaria, Vol.1,   1979.

3) ‘British Naval Dress’, τoυ Dudley Jarrett, J.M. Dent and Sons Ltd. , London , 1960.

4) ‘Sailor’s Word Book -A Dictionary of Nautical Terms’, του W.H. Smythe, London, 1856.

5) ‘Ναυτικοί Βαθμοί και Στολές’, ‘του’ Ηλία Ν. Μεταξά, υπό έκδοσιν, Πειραιεύς, 2016.

6) ‘Nelson’s Navy’, του Brian Lavery, Conway Maritime Press, London , 1989.

7) ‘England’s Sea Officers’,του Michael Lewis, History Professor Royal Naval College, George Allen &  Unwin L.t.d. London, 1939.      

8) ΄Τhe  British Fleet’, toy Commander Charles N. Robinson, George Bell  &  Sons, London , 1895.                                                               

9)  ‘The King’s  Navy’, του  Frank Bowen, Methuen & Co. Ltd, London , 1925.

 

Το Περί Αλός προτείνει:

Διαβάστε τη συγκλονιστική μαρτυρία του τότε Δοκίμου Οικονομικού Η. Μεταξά Ε.Ν. ο οποίος επέζησε από το ναυάγιο του Υ/Κ «ΛΑΚΩΝΙΑ» και ,μεταξύ άλλων, έσωσε 2 μικρά παιδιά :

Το ναυάγιο του Υ/Κ “ΛΑΚΩΝΙΑ” Πιέστε ΕΔΩ

Καθώς και έτερα άρθρα του συγγραφέως:

Η προέλευση των αμφιμασχαλίων. Πιέσατε ΕΔΩ

Η ΦΡΕΓΑΤΑ Πιέσατε ΕΔΩ

Η προσωπικότης του Αντιναυάρχου Edward Codrington Πιέσατε ΕΔΩ                                                                
Ο Ναύαρχος Κόχραν και η απάτη στο Χρηματιστήριο Πιέσατε ΕΔΩ   

Οι «άγνωστες» εφευρέσεις του Κόχραν Πιέσατε ΕΔΩ 




                                                         
 
 

Τρίτη 12 Ιουλίου 2016

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ της ‘ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ’ (CURL) στα ΣΕΙΡΙΤΙA

ΜΕΡΟΣ Α
Περί Αλός

του Ηλία Μεταξά
Οικονομικού Αξιωματικού Ε.Ν.

Δημοσιεύεται για πρώτη φορά, στο Περί Αλός, με την
άδεια του συγγραφέως τον οποίο κι ευχαριστώ θερμώς.
 
Ακολουθείται η ορθογραφία του συγγραφέως Η. Μεταξά

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η


   
Επωμίδα Υποπλοιάρχου (O) ΠΝ.
Φώτο: Κ.Ε. Ιωαννίδου Περί Αλός
                                                  

Οι πολυπληθείς Στρατοί του 17ου και 18ου αιώνος ήταν απαραίτητο να φορούν ξεχωριστές στολές σε κάθε Σύνταγμα ή Σώμα. Διά τον απλούστατον λόγο ότι έπρεπε να διακρίνουν τους εχθρούς τους αλλά και να διακρίνονται μεταξύ τους οι φίλιες μονάδες, μέσα στο πανδαιμόνιο του πεδίου της μάχης με τις εκκρήξεις, τους καπνούς, την σκόνη κ.ο.κ. Αναμφιβόλως φορούσαν και τα απαραίτητα διακριτικά γνωρίσματα δι' όλους τους Βαθμοφόρους, μικρούς ή μεγάλους. 
    Όμως στην Θάλασσα τα πράγματα ήσαν διαφορετικά. Ακόμη και στα μεγαλίτερα Battleships, τρικάταρτα και τρικούβερτα, τα οποία έφεραν συχνά πάνω από 800 άνδρες πλήρωμα, όλοι εγνώριζαν τους Αξιωματικούς και τους Υπαξιωματικούς τους. Είτε φορούσαν στολή είτε όχι. Όταν οι Αξιωματιτικοί του Βritish Royal Navy, άρχισαν να απαιτούν "A Uniform  agreeable to the practice of other nations".

Δεν το έπραξαν διά τους ουσιαστικούς, πρακτικούς και ευνοήτους λόγους, περί την άσκηση της εξουσίας και της διοικήσεως ενός πολεμικού πλοίου. Κατά βάσιν το  ήθελαν αφ' ενός διά λόγους κοινωνικούς μέσα στην Χώρα τους, και αφ΄ετέρου διά λόγους γοήτρου και εθνικής υπερηφανείας όταν επισκέπτοντο λιμένας στην αλλοδαπήν. Καθ' όσον τα Πολεμικά Ναυτικά των άλλων Δυνάμεων της εποχής, κυρίως της Γαλλίας και Ισπανίας, ήδη φορούσαν στολές προ πολλού.   

     Στις 13 Απριλίου 1748  οι Admiralty Commissioners εξέδωσαν την σχετική Διαταγή περί της καθιερώσεως στολής διά τους Commissioned Officers, αλλά και τους Μidshipmen. Οι λεπτομέρειες αυτού του πρώτου Κανονισμού δεν θα μας απασχολήσουν εις το ανά χείρας πόνημα. Εν τούτοις, κρίνουμε σκόπιμο να παραθέσουμε μόνον το αιτιολογικόν της αποφάσεως τους, αυτούσιον στην αγγλικήν :  

    "In order to their carrying the Appearance which is necessary to their Class to be in the Rank of Gentlemen, and give them better credit and figure in executing the commands of the Supperior office".

    Στην πραγματικότητα εκάλυπτε τα αισθήματα όλων των Αξιωματικών. Μετά από μεγάλη καθυστέρηση επελέγη μία ωραία απόχρωση του κυανού. Οι Ναύαρχοι μιμούμενοι τους Στρατηγούς εστόλιζαν τα Ακροχειρίδια (τελείωμα μανικιών) τους  με χρυσοποίκιλτα κεντήματα. 

                    

ΟΙ  ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ  διά  την ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ της ΣΤΟΛΗΣ

       Οι προσπάθειες διά την απόκτησιν Στολών από τους Βρετανούς Αξιωματικούς ήταν παλαιά υπόθεση. Το ίδιο και τα πρώτα διακριτικά γνωρίσματα εκάστου βαθμού. Ήδη, από τον 18ον αιώνα το R.N. ήταν το πρότυπο διά τα άλλα Ναυτικά, και εξακολουθεί μέχρι σήμερα, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Είναι απορίας άξιον πως είχε καταφέρει ώστε οι Αξιωματικοί του να μη διαθέτουν και να μη φορούν Στολές. Φυσικά ούτε λόγος διά τα κατώτερα πληρώματα.       

     Οι Λέσχες των 'Sea Officers' είχαν παμπάλαιη παράδοση. Έχει διασωθεί το Καταστατικό ενός τέτοιου Club από το 1674. Το 1765 είχε λειτουργήσει ως εστιατόριο υπό τον τίτλο 'Royal Marine Club'. To 1785 είχε ιδρυθεί το 'Navy  Club'. Περί τα τέλη του 19ου αιώνος αυτά τα δύο συνεχωνεύθησαν.

      Το 1739 αρκετοί Αξιωματικοί είχαν φτιάξει μίαν άλλη Λέσχη την micable Society'. Τα πρώτα χρόνια συνεδρίαζαν εβδομαδιαίως στο Καφενείο κάποιου ονόματι WILL. Αυτό ευρίσκετο στην περιοχή Scotland Yard. Aυτός ήταν ένας κοντός δρόμος όπισθεν του Whitehall. Σε κάποιο κτήριο αυτής της οδού εστεγάζετο η 'London Metropolitan Police' από το 1829 έως το 1890, εξ ου και το όνομα της φημισμένης Αστυνομίας.   

      Η ως άνω αναφερθείσα Λέσχη αργότερα μετωνομάσθη. Προσέθεσε στην επωνυμία της και τον προσδιορισμό 'Marine'. Τοιουτοτρόπως, έγινε η 'Amicable Marine Society' με νέαν έδρα της στην ταβέρνα 'Bedford Head'. Στις 15-02-1745 έλαβαν μίαν σοβαρήν απόφαση :
Nα φοριέται μία Στολή ή Ναυτικόν Ένδυμα από τους Sea Commisioned Officers'’.

      Tότε εννοούσαν μόνον τους Captains και τους Lieutenants. Τελικώς μετά από μία σειρά ενεργειών, αναφορών και επιστολών προς τον First Lord of Admiralty, με διαβουλεύσεις κ.ο.κ., ο Βασιλεύς ενέκρινε και το Ναυαρχείον εδέησε να εκδόσει την σχετική Διαταγή στις 13-04-1748.  


Uniforms of the British Navy: Midshipman,
Admiral, Flag- Lieutenant, Secretary
(Fleet Paymaster). ΠΗΓΗ:
Lieut.-Col. and Brevet Col.
CYRIL FIELD, R.M.L.I.,
The British Navy Book,
LONDON: ΒLACKIE & SON, Ltd. 1859,
published 1915, p. 96.
 
      Αυτή ήταν (τρόπον τινά) ένας πρόχειρος, ολιγοσέλιδος και ασαφής ‘Κανονισμός’. Άφηνε πολλά κενά και περιθώρια διά παρερμηνίες προς ικανοποίησιν των προσωπικών ενδυματολογικών προτιμήσεων εκάστου Αξιωματικού. Παρά τον μέχρι πρό τινος διακαή πόθο τους να αποκτήσουν επί τέλους στολές. Παρά τις πολυποίκιλες  και φιγουρατζίδικες εμφανίσεις τους, τώρα δεν επεδείκνυαν και ιδιαίτερον  ζήλον  να  τις  φορούν.

      To ανά χείρας πόνημα δεν θα αναφερθεί περαιτέρω στις στολές, αυτές καθ’ αυτές. Αυτό θα γίνει λεπτομερώς με νέο άρθρο  εις το εγγύς μέλλον. Επί του παρόντος θα επιχειρήσει να εξηγήσει μόνον την προέλευση του πιο σημαντικού σημείου αναγνωρίσεως των διακριτικών του βαθμού ενός Αξιωματικού. Τον Κύκλο από χρυσόχρουν Σειρίδιον ο οποίος τιθέμενος ως απιστέγασμα πάνω από όλα τα άλλα Σειρίτια (γαλόνια),κοσμεί αυτά. Στην Αγγλική γλώσσα το λένε ‘CURL’, το  οποίον σημαίνει κατσαρό ή σγουρό. Εις τα καθ’ ημάς είναι η πασίγνωστη και αγαπημένη ‘ΚΟΥΛΟΥΡΑ’, η οποία είναι άσχετη με τον ηρωικό Ναύαρχο ΝΕLSON. Θα την εξετάσουμε πιο  κάτω, αφού πρώτα δούμε τι είδους γαλόνια ευρίσκοντο εν χρήσει προηγουμένως. 

 
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ  ΣΕΙΡΙΔΕΣ στα ΑΚΡΟΧΕΙΡΙΔΙΑ  ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΣ των ΓΝΩΣΤΩΝ ΓΑΛΟΝΙΩΝ

                           
    Η Full Dress των Flag Officers ήταν όντως περίλαμπρη. Τα Ακροχειρίδια (οι απολήξεις των μανικιών) ήσαν γυρισμένα πολύ  προς  τα επάνω και  έφθαναν σχεδόν μέχρι τον αγκώνα. Είχαν δε ραμμένα πολλά χρυσόχροα κομβία. Οι  απολήξεις των Μανικετιών είχαν γαζωμένο ένα φαρδύ χρυσό σειρίδιο. Ένα άλλο σειρίδιο, ιδίας υφάνσεως, ήταν  γαζωμένο και γύρω από τις άκρες του υψηλού σκληρού περιλαιμίου και συνέχιζε προς τις  άκρες των  πέτων κατεβαίνοντας μέχρι το κατώτερο σημείο του χιτωνίου. Επίσης ήταν γαζωμένο και γύρω από τις πελώριες τσέπες και τα καπάκια αυτών. Το κολλάρο του υποκαμίσου είχε κεντήματα και παπιγιόν ακόμη και στην οπισθία πλευρά. Τα Ακροχειρίδια (μανσέτες) του υποκαμίσου ήσαν μακριές και πλουμιστές γεμάτες πλισέδες και δαντέλες οι οποίες έβγαιναν πλούσια έξω από τις Περιχειρίδες (Μανίκια) του χιτωνίου καλύπτοντας το μισό χέρι.



Ζευγάρι επωμίδες και καπέλο tricorn του Aνθυποπλοιάρχου
Kenneth Berkeley Mackenzie Churchill R.N.(1886-1975).
ΦΩΤΟ: www.liveauctioneers.com

     Διά κάλυμμα κεφαλής εχρησιμοποίουν το‘Cocked Hat’= Τρίπτυχο. Φορούσαν πουδραρισμένη περούκα με μπούκλες. Η περούκα είχε αλογοουρίτσα και κορδελλάκια. Παπούτσια ψηλοτάκουνα με αγκράφες και κομβία. Παρ’ όλα αυτά οι Αξιωματικοί που ήσαν παθιασμένοι με την εμφάνιση τους, δεν ήσαν ικανοποιημένοι ούτε με αυτήν την αμφίεση ‘Δανδή’, δι’ αυτό προσέθεταν και λίγα έξτρα, όπως μερικά σειρίδια γύρω από τις κομβιοδόχες (κουμπότρυπες). Επίσης μία επί πλέον σειρά δαντέλας στις μανσέτες του υποκαμίσου. Η Full Dress εποίκιλλε από την πλέον ακριβή και χρυσοποίκιλτη, μέχρι την απλούστατη, αναλόγως με τον βαθμό και το πορτοφόλι του φέροντος.

     Αυτός ο περίπλοκος και δυσδιάκριτος τρόπος αναγνωρίσεως Βαθμών ίσχυε και διά τους Ανωτάτους. Δηλαδή αναλόγως με  την διάταξη, που είχαν τα κομβία στα μεγάλα πέτα της Undress = Στολής Υπηρεσίας, έβγαινε το συμπέρασμα τι βαθμό είχε ο φέρων αυτήν. Πιο συγκεκριμένα : Ίσες αποστάσεις μεταξύ των κομβίων εσήμαιναν Ναύαρχο. Δέσμη ανά 3 κομβία έδειχναν Αντιναύαρχο. Δέσμη ανά 2 κομβία εσήμαιναν Υποναύαρχο. Ήταν ηλίου φαεινώτερον  ότι προέκυπτε η αδήριτος ανάγκη να ‘ανακαλυφθεί’ ένα άλλο σύστημα πραγματικά ευδιάκριτο και απλό.

     Το 1783 τα μανικέτια ξαναμεγάλωσαν ώστε να χωρούν 3 σειρές ‘Distinction Lace’ = διακριτικά χρυσόχροα σειρίδια, στην Full Dress των Ανωτάτων. Επανήλθαν τα χρυσοκέντητα διακοσμητικά τα οποία ήσαν αντίστοιχα με εκείνα που φορούσαν οι  ομοιόβαθμοι τους του Στρατού. Ο Υποδύτης (γιλέκο) το οποίον είχε γίνει απλό, χωρίς στολίδια δι’ένα χρονικό διάστημα, απέκτησε και πάλι τα χρυσά γουστόζικα σχέδια του. Οι Ναύαρχοι επαρουσιάζοντο  φανταχτεροί διά μίαν ακόμη φορά.

     Αυτά τα πρώτα σειρίδια ήσαν η απαρχή διά την καθιέρωση των πρώτων αληθινών Επιχειριδίων (σειρίδια γαζωμένα περιφερικώς στα Ακροχειρίδια)  με την σύγχρονη έννοια. Ο Ναύαρχος είχε μία φαρδιά χρυσόχροη σειρίδα επάνω. Ήταν κάτι ανάλογο, αλλά πιο στενό, από αυτό που εμείς ονομάζουμε σήμερα ‘Πλάκα’. Κάτω από  αυτό είχε άλλες 3 στενώτερες σειρίδες, περίπου το μισό φάρδος της ‘Πλάκας’. Ο Αντιναύαρχος είχε  ένα φαρδύ (Πλάκα) και 2 μισά  κάτω από  αυτό. Ο  Υποναύαρχος είχε ένα φαρδύ (Πλάκα) και 1 μισό κάτω από αυτό. Και οι τρείς βαθμοί είχαν επί πλέον από ένα μικρό χρυσό σειρίδιο καθέτως προς τα περιγραφέντα Επιχειρίδια (γαλόνια). Αυτό ξεκινούσε από την κόγχη του μανικιού και κατέληγε στην κάτω πλευρά της ‘Πλάκας’. Εκεί ακριβώς υπήρχε ραμμένο και ένα χρυσό Κομβίο.

     Το 1795 μετά από αλλεπάλληλες μεταβολές στα ‘στολίδια’ των Χιτωνίων δεν ήταν εύκολο να ξεχωρίσεις  εάν οι  χρυσές ταινίες στα μανικέτια  ήσαν διακριτικά βαθμού  ή απλώς διακοσμητικές. Όμως  εφ’ όσον  οι Captains πλέον έβαζαν 2 σειρίτια και  οι Commanders 1, είτε  επί τούτου, είτε  εκ  συμπτώσεως, ο βαθμός τους άρχισε να γίνεται πιο ευδιάκριτος. Το ίδιο  έτος λόγω των αναγκών του πολέμου εναντίον της Επαναστατικής Γαλλίας, εδημιουργήθη ένα πιο απλό κυανό χιτώνιο διά καθημερινή χρήση. Τα πέτα στην Dress Uniform  από λευκά έγιναν  και αυτά κυανά. Οι Αξιωματικοί με την Undress δεν έβαζαν επωμίδες, παρά μόνον περιστασιακά. Μόνον οι Ανώτατοι τις φορούσαν πάντοτε.

     Το 1797 ο Ναύαρχος John JERVIS (1735-1823) Κόμης του ST. VINCENT, εξέδωσε μία διαταγή παραπονούμενος ότι είχε δεί Αξιωματικούς να κυκλοφορούν στην ξηρά παραβιάζοντας βαναύσως τους Κανονισμούς. Ήσαν  ενδεδυμένοι με πολύχρωμα ρούχα ως μαγαζάτορες. Άλλοι φορούσαν στρογγυλά καπέλα κ.ο.κ. Οι παραβάτες θα συνελαμβάνοντο και θα περνούσαν Ναυτοδικείο. Όσο διάστημα ήσαν υπό την Διοίκηση του θα τους απηγόρευε την εξόδου στην ξηρά.                                                             


Uniforms op the British Navy: A.B.
(Marching Order), Ist Class
Petty Officer, Stoker. ΠΗΓΗ:
Lieut.-Col. and Brevet Col. CYRIL
FIELD, R.M.L.I., The British Navy Book,
LONDON: ΒLACKIE & SON,
Ltd. 1859, published 1915, p. 188.


     Αλλά και το προαναφερθέν σύστημα των σειριδίων δεν ήταν ικανοποιητικό. Το μόνο που θα μπορούσε να θεραπεύσει ουσιαστικώς την κατάσταση ήταν οι ‘Epaulettes’= Επωμίδες, από την Γαλλική λέξη ‘Epaule’ η οποία σημαίνει ώμος. Κατά πάσαν πιθανότητα τις είχαν πρωτοφορέσει οι Γάλλοι Αξιωματικοί μετά το 1759 ως διακριτικό σημείο Στρατιωτικού βαθμού. Οι άλλοι Ευρωπαϊκοί Στρατοί, προφανώς αντιγράφοντας ο ένας τον άλλο, τις φόρεσαν πολλά χρόνια πριν από το  R.N. Τις Επωμίδες θα εξετάσουμε εν ευθέτω χρόνω σε άλλο άρθρο.  

                         
Η  ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ των ΠΡΩΤΩΝ  ΑΛΗΘΙΝΩΝ  ΕΠΙΧΕΙΡΙΔΙΩΝ το 1856

                                            
     Προϊόντος του χρόνου, τα πλοία εγένοντο όλο και πιο μεγάλα, πιο ισχυρά και πιο περίπλοκα. Επίσης πολλά ξύλινα Ιστιοφόρα μετετρέποντο και σε ατμήλατα. Είχαν ήδη αρχίσει και οι ναυπηγήσεις των ολομέταλλων ατμοκινήτων πολεμικών. Αναποδράστως και οι εργασίες επ’ αυτών εγένοντο  πιο δύσκολες, πιο περίπλοκες και πιο εξειδικευμένες. Ήταν φυσικόν επόμενο να αυξάνουν διαρκώς τα καθήκοντα, και οι Ειδικότητες των Μελών του Πληρώματος κ.ο.κ. Άρα εδημιουργούντο και άλλοι επί πλέον Βαθμοί, προφανώς κατώτεροι, από εκείνους των Commissioned  Executive Officers. Όμως εχρειάζοντο  περισσότεροι  εξειδικευμένοι άνδρες εκ του Πληρώματος, οι οποίοι επρόκειτο να ανέλθουν  στην ιεραρχία. Μοναδικό τους εφόδιο ήταν η πολύτιμη προϋπηρεσία και  η εμπειρία τους. Φυσικά και αυτοί έπρεπε να φέρουν την στολή τους με τα ανάλογα διακριτικά Γαλόνια. 

     Υπήρχε αδήριτος ανάγκη να εξευρεθεί ένας νέος τρόπος διά την εύκολη και γρήγορην αναγνώριση Βαθμού και Ειδικότητος. Iδίως  μετά την λήξη του Ρωσικού Πολέμου (η άλλη ονομασία του Κριμαϊκού) 1854-56, είχαν γίνει πολλές αλλαγές στα διακριτικά εμβλήματα των Κροσσωτών Επωμίδων.     

      Μέσα στην μεγάλη ποικιλία των χρυσοποίκιλτων κεντημάτων, σχεδίων και σειρίδων, κατάλοιπα  του  18ου αιώνος, απέκτησαν και άλλον πονοκέφαλο. Τα γαλόνια του νέου ΄Θαύματος' της εποχής, των Μηχανικών. Αυτοί δεν φορούσαν ούτε έστω εκείνα τα πρώτα σειρίτια. Τότε επιθανολογείτο, ότι οι μοναδικοί και οι απόλυτοι κυρίαρχοι του πλοίου, εφ' όσον έχαναν ένα από τα βασικώτερα 'φέουδα' τους, την πρόωσιν, είχαν μεριμνήσει ώστε αυτοί που ανέλαβαν την διεύθυνση αυτής της Επιστασίας, επ' ουδενί να φορέσουν παρόμοια γαλόνια με τα δικά τους.  Έτσι  ως διακριτικά του βαθμού τους, οι Μηχανικοί Πρώτης, Δευτέρας και Τρίτης Τάξεως έφεραν κάποια μικρά ναυτικά κομβία στο Περιλαίμιο τους. 


ΦΩΤΟ: Αρχείο Ηλία Μεταξά

     Εξυπακούεται ότι ήταν αδύνατον να ξεχωρίσεις αυτά τα μικρά, από τα πιο μεγάλα κομβία του Χιτωνίου και του Υποδύτου (γιλέκου) αντιστοίχως. Ως εκ τούτου, εχρειάζοντο ένα γενικό φόντο, απλό και ξεκάθαρο επάνω σε μία στολή, ώστε να είναι εύκολο με μία μόνον ματιά να φαίνονται οι διαφορές μεταξύ των 'Executive Officers' = Μαχίμων, και των 'Civil Branch Officers' =Aξιωματικών Κλάδων.  

     Έτσι έφθασαν στην αποφράδα ημέρα, την 11ην Απριλίου 1856, κατά  την οποίαν εξεδόθησαν οι νέοι Κανονισμοί. Στους Αξιωματικούς εδόθη το χρονικό περιθώριο ενός έτους διά να τακτοποιηθούν και να προσαρμόσουν τις στολές τους βάσει αυτών. Είχαν επέλθει κάποιες μικρές τροποποιήσεις σχετικώς με  το πλάτος των σειρίδων στα περιλαίμια, ακροχειρίδια και στα καπάκια τσέπης. Μία μερίς Αξιωματικών είχε ενοχληθεί πάρα πολύ από τις νέες αλλαγές. Προφανώς θα  τους είχαν ελαττώσει τα χρυσαφιά Σειρίτια τους.   

      Οι Ανώτατοι φορούσαν ανέκαθεν  τα δικά τους Επιχειρίδια (γαλόνια). Αλλά και οι υπόλοιποι Αξιωματικοί από το 1827-34, φορούσαν κατά  τις εξόδους τους  τα παλαιότερα σειρίτια τους με την Ρεδιγκότα, αντί της Undress Uniform.     

    Αυτά τα Γαλόνια, του νέου τύπου, καθιερώθησαν δι' όλους τους Αξιωματικούς, ανεξαρτήτως της κατηγορίας στην οποίαν ανήκαν, δηλαδή Military ή Civil. Αυτά ήσαν χρυσόχροες  Σειρίδες συγκεκριμένου πλάτους, 9/16    της ίντσας, δηλαδή 14,2 χιλιοστά. Ακριβώς τόσο είναι το φάρδος και των Ελληνικών Σειριτιών σήμερα. Ήσαν εύληπτα Γαλόνια και είχαν ευρυτέραν  χρήση. Δηλαδή, όσοι Αξιωματικοί είχαν βαθμό κάτω από Flag Rank’=Ανωτάτου, μπορούσαν να τα φορέσουν με όλα τα είδη Στολών και Χιτωνίων. Από το πολύ επίσημο ‘Frock Coat, μέχρι και τα άλλα (πιο δεύτερα) Ιμάτια Υπηρεσίας, όπως το Round Jacket, κοντό ιματίδιο με κλειστό γιακά και από εννέα κομβία ανά πλευρά.

      Μέχρι του σημείου αυτού όλοι φορούν τα ίδια Σειρίτια. Από εδώ και κάτω υπάρχει η ειδοποιός διαφορά. Ο Κανονισμός αφορούσε  μόνον τους Executive Officers (ή αλλιώς Μilitary)και τους Navigating Οfficers (ή αλλιώς Masters). Δηλαδή με απλές ναυτικές κουβέντες, τους Αξιωματικούς της ‘κουβέρτας’. Με την επίσημη ορολογία τους Μαχίμους. Ο Κανονισμός έγραφε ξεκάθαρα τα εξής :

The  upper  row  was  to  form  a  circle  in  the  centre  of  the  top  sleeve. In  the Full  Dress, distinction  lace was  to  be  worn  above  the  cuff  and  within  the  lenth  of  the  slash“ 
Η παράξενη πρώτη κουλούρα
1856-1860.
ΦΩΤΟ: Αρχείο Ηλία Μεταξά

       Τοιουτοτρόπως, εντός δύο γραμμών εδημιουργήθη το φημισμένο CURLτο  οποίον κοσμεί τα Γαλόνια των περισσοτέρων Ναυτικών παγκοσμίως μέχρι σήμερα. Το αντίστοιχο κορυφαίο σειρίδιον των Αξιωματικών Κλάδων ήταν  τελείως ίσιο, διότι αυτοί δεν εδικαιούντο την ‘Κουλούρα’. Όσον αφορά τις Κροσσωτές Επωμίδες των Μαχίμων ήσαν χρυσόχροες με ασημόχροα εμβλήματα, όπως και σήμερα. Ενώ οι αντίστοιχες των Κλάδων, ήσαν ακριβώς το αντίστροφο. Ασημόχροες επωμίδες με χρυσόχροα εμβλήματα. Επίσης υπήρχαν διαφορές και στο κάλυμμα κεφαλής, αλλά δεν είναι του παρόντος.     

       Ο Κανονισμός τότε δεν διευκρίνιζε  το μέγεθος του CURL, και  ως ήταν φυσικόν εδημιουργήθη μία ποικιλία σχεδίων. Πάντως κυριάρχησε το στυλ του ‘Lion Tamer’ το οποίον υιοθέτησαν αρκετοί ναυτοράπται. Αυτή η  έκφραση στην αργκό εσήμαινε δαμασμένο λιοντάρι. Αργότερα απεφασίσθη ότι  ο Κύκλος θα ήταν μικρότερος, με διάμετρο μόνον 2 ίντσες. Άλλη πηγή αναφέρει ότι η ‘Κουλούρα’ εθεσπίσθη 5 χρόνια αργότερα, το 1861. Όμως, μετά από άλλα 75 χρόνια, το 1931, την στένεψαν ακόμη περισσότερο, και  έγινε  1 ίντσα και 3/4.     



Μέσα σε αυτές τις δύο γραμμές του Κανονισμού αποδεικνύεται αναντιλέκτως η ορθότης των επιχειρημάτων μας , ουδαμού αναγράφονται οι ‘μυθικές’ λέξεις «ΝΕLSONs  EYE». Ούτε καν  υπόνοια αυτών. Στην  Αγγλόφωνη βιβλιογραφία κατ’ επανάληψιν οι πλέον αξιόλογες Βρετανικές πηγές, αλλά και οι Αμερικανικές, βεβαίωναν ότι το στρογγυλό αυτό Κόσμημα επί της κορυφαίας σειρίδος, ουδεμίαν έχει σχέση με τα βαρύτατα πολεμικά τραύματα του  κορυφαίου ήρωος του Βρετανικού Έθνους Υποκόμητος - Ναυάρχου Horatio NELSON (1758-1805).


      Αυτό  το  ‘παραμυθάκι’ το έχουν απορρίψει διαρρήδην πολλοί συγγραφείς. Θα παραθέσουμε ενδεικτικώς μερικά βιβλία, διά να αποδείξουμε ότι  η ‘Κουλούρα’ ΔΕΝ  έλκει την ιστορική προέλευση από τα τραύματα του Ναυάρχου.   Στην πιο κάτω παράγραφο, θα τεκμηριώσουμε με νεώτερα αδιάσειστα στοιχεία, διά πολλοστήν φοράν  ότι οι φήμες είναι λανθασμένες.                                                                        


      Το βιβλίο του Commander  Charles N.Robinson  «The British Fleet», εξεδόθη στο Λονδίνο το 1895, από τον οίκο George Bell & Sons. Mεταφέρουμε την επίμαχη φράση, αυτολεξεί στην αγγλική γλώσσα:  «In 1863 another row of lace, with the Curl at top, was given to all Officers of Military Branch».     


Και  εδώ  καμμία απολύτως  λέξη περί  NELSON.                                            


     Πάντως η κορωνίς  των αποδείξεων είναι ένα βιβλίο το οποίον εξεδόθη  προσφάτως, μόλις το 2009. Ο τίτλος του είναι : ‘’RANK  AND  RATE – ROYAL  NAVAL  OFFICER’s   INSIGNIA  SINCE  1856”. Ο συγγραφεύς του είναι ο E.C. Coleman, και εκδότες  η Crowοod Press Ltd.  Στο βιβλίο υπάρχει ένα νέο στοιχείον, άγνωστο μέχρι τώρα.  Το παραθέτουμε  αυτούσιον  εις την αγγλική γλώσσα : «The Military Branch was granted aCURLin the upper  row of lace. The origin of the CURL is obscure, but it may have been meant to be a representation of an ‘Elliot’s Eye’, a seaman’s  knot that produced a loop on a lenth of rope» .

 Κατόπιν  τούτων ευελπιστούμε ότι θα σταματήσει οριστικώς η παραπληροφόρηση.

       Όμως, εις το εν λόγω βιβλίο δεν διασαφηνίζεται περαιτέρω εάν η λέξις ‘ELLIOT’ ήταν το όνομα κάποιου συγκεκριμένου προσώπου το οποίον ενεπνεύσθη τον κόμπον αυτόν, ή εσήμαινε κάτι  άλλο. Κρίναμε ότι κατά πάσαν πιθανότητα, επρόκειτο διά το όνομα του εμπνευστού του κόμπου.  


        Ως εκ τούτου εντρυφήσαμε εντός των βαθέων υδάτων παλαιών βιβλίων και Λεξικών. Όντως, στο παμπάλαιο Αγγλικό « SAILOR΄s WORD BOOK- A DICTIONARY of NAUTICAL TERMS »  ανευρέθη το λήμμα  « ΕLLIOT ‘s  EYE » .
Ο συγγραφεύς τoυ ως άνω Λεξικού ήταν ο Άγγλος Ναύαρχος William Henry SMYTH (1788-1865) K.S.F. και D.C.L. 
Ο Άγγλος Ναύαρχος William Henry SMYTH
KFM DCL FRS FRAS FRGS FSA
(21 ΙΑΝ 1788 – 8 ΣΕΠ 1865).
Illustrated London News. 30 Σεπτεμβρίου 1865


Ήταν ένας ένδοξος Αξιωματικός, Επιστήμων, Συγγραφεύς, Ερευνητής μεγάλου κύρους. Επίσης  είχε διατελέσει και Πρόεδρος της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρίας. Το Λεξικό του είχε εκδοθεί δύο έτη μετά τον θάνατον του, το 1867. Διά την ασφαλή, πλήρη και απόλυτη ερμηνεία και κατανόηση εκ μέρους του αναγνώστου, παραθέτουμε αυτούσιον το λήμμα στην αγγλική  γλώσσα: «The Elliot - Eye, introduced by the Hon. Admiral Elliot, Secretary of the Admiralty, is an eye worked over an iron thimble in the end of a hempen bower-cable, to facilitate its being shackled  to the chain for riding in very deep water».            

      Εκτός από τον μύθο της ‘Κουλούρας’, υπάρχουν και άλλοι μύθοι. Διά τις τρείς ρίγες της Τιμημένης Κολλαρίνας μας. Το μαύρο Μανδήλιον. Το λευκό Κορδόνι (Λιγαδούρα).    

      Οι Τρείς Ρίγες δεν συμβολίζουν  τις τρείς νικηφόρες ναυμαχίες του Νέλσων.  Του Νείλου (ή Αboukir) 01-02

Aυγούστου 1798. Της Κοπενχάγης  02-04-1801. Του Τραφάλγκαρ 21-10-1805. Ο Ναύαρχος είχε  και άλλες πολλές ναυμαχίες. Τις  ρίγες τις έραβαν οι Βρετανοί Ναύτες πολλά χρόνια πριν από αυτόν, κατά βάσιν διά λόγους διακοσμητικούς, αλλά και άλλους που δεν είναι του παρόντος.  

      Το μαύρο μαντήλι που φοριέται με το Χιτώνιο (Μπελαμάνα) στις Στολές Επιθεωρήσεως Νο.1, καθώς και στην μέση ως ζωνάρι με την Στολή Υπηρεσίας Τροπική Νο.4, είναι και αυτό άσχετο με το πένθος του Νέλσων. Πάλι το φορούσαν οι Βρετανοί ναύτες  100-150 χρόνια πριν. Διά να τους μαζεύει τα μαλλιά από τον άνεμο στα ξάρτια. Διά να συγκρατεί τον ιδρώτα και τους άλλους ρύπους γύρω από τον λαιμό τους, καθ’ όσον το ελάχιστο πόσιμο νερό ήταν είδος πολυτελείας τότε. Ήταν δυσεύρετο και δεν το σπαταλούσαν σε μπουγάδες.

     Και το κυριώτερο, το τύλιγαν στο κεφάλι και στο πρόσωπο τους , σαν τσεμπέρι, κατά την  ανταλλαγή κανονιοβολισμών. Τοιουτοτρόπως επροφυλάσσοντο (ή έτσι ενόμιζαν) από μικροτραυματισμούς, κοψίμματα, γδαρσίματα  από τα θραύσματα-ξυλαράκια από τους  μπουλμέδες  που έσπαγαν. Εμείωνε τον ιδρώτα και τις μικροαιμορραγίες  διά να μη τους ‘στραβώνουν’. Επίσης οι Πυροβοληταί στα υποφράγματα επροστάτευαν την ακοή τους από τις εκπυρσοκροτήσεις. Γενικώς οι Βρετανοί ,  λόγω εκπαιδεύσεως, ήσαν κατά 2 - 3 φορές ταχύτεροι στις βολές τους από οιονδήποτε άλλον αντίπαλο τους. Οι Πυροβοληταί του Victory, μετά  το Τραφάλγκαρ έμειναν κωφοί διά βίου.  
     Όσον αφορά την Λιγαδούρα υπάρχουν δύο εκδοχές. Η μία ότι είναι το κορδόνι που έδενε ο Ναύκληρος  το Σύμβολο της εξουσίας  του, την σφυρίκτρα του. Η δεύτερη άποψις είναι, το Κορδόνι με το οποίον ο Πυράρχης τραβούσε την σκανδάλη και έπεφτε ο επικρουστήρ στο καψούλι διά να πυροδοτήσει το κανόνι. Αυτά φυσικά στα ‘νεώτερα’ πυροβόλα που διέθεταν αυτού του είδους τον μηχανισμό. Περίπου τον ίδιο που είχαν και οι πιστόλες της εποχής.
 
ΠΗΓΗ: Περί Αλός http://perialos.blogspot.gr/2016/07/curl-a.html

       
Για το Β και τελευταίο ΜΕΡΟΣ πιέσατε ΕΔΩ
 
 
 
 
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...