ECJbX0hoe8zCbGavCmHBCWTX36c

Φίλες και φίλοι,

Σας καλωσορίζω στην προσωπική μου ιστοσελίδα «Περί Αλός» (Αλς = αρχ. ελληνικά = η θάλασσα).
Εδώ θα βρείτε σκέψεις και μελέτες για τις ένδοξες στιγμές της ιστορίας που γράφτηκε στις θάλασσες, μέσα από τις οποίες καθορίστηκε η μορφή του σύγχρονου κόσμου. Κάθε εβδομάδα, νέες, ενδιαφέρουσες δημοσιεύσεις θα σας κρατούν συντροφιά.

Επιβιβαστείτε ν’ απολαύσουμε παρέα το ταξίδι…


Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου
Συγγραφεύς - Ερευνήτρια Ναυτικής Ιστορίας




Τετάρτη 29 Ιουνίου 2011

ΧΩΡΙΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΗΘΙΚΟ ΑΦΗΝΟΥΝ ΤΟ ΠΝ!

Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος
Δημοσιογράφος – Αμυντικός Αναλυτής

Μοιάζει απίστευτο και όμως είναι αληθινό. Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) κινδυνεύει να μείνει χωρίς καύσιμα, λίγες ημέρες πριν εισέλθουμε στο β΄εξάμηνο του έτους. Πως όμως και ποιοι άφησαν να συμβεί αυτό, το οποίο έχει επηρεάσει δυσμενώς το ηθικό των στελεχών του ΠΝ; Για τους ολίγους γνωρίζοντες η ηγεσία του ΠΝ (ΓΕΝ) είχε ζητήσει εγκαίρως από τις αρχές Ιουνίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο του κράτους την άδεια προμήθειας καυσίμων ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ περίπου για την κάλυψη επειγόντων αναγκών. Το Ελεγκτικό Συνέδριο αποφάνθηκε πως δεν αναγνωρίζει το επείγον της προμήθειας και επειδή λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες της διαφάνειας, ζήτησε από το ΓΕΝ να του παραδοθεί το μετοχολόγιο της προμηθεύτριας εταιρείας. Μια σημαντική λεπτομέρεια: Το ΠΝ θα αγοράσει πετρέλαιο όχι από την BP ή την Shell αλλά από τον πάγιο προμηθευτή του, που δεν είναι άλλος από τα ΕΛΠΕ (Ελληνικά Πετρέλαια)! Δηλαδή ζητείται να πιστοποιήσει ότι ένας οργανισμός του Δημοσίου (ΠΝ) αγοράζει καύσιμα από έναν άλλο (ΕΛΠΕ) και για λόγους διαφάνειας, έχει κολλήσει και δεν υλοποιείται η ζωτικής σημασίας επείγουσα προμήθεια καυσίμων. Επειδή οι χρόνοι πιέζουν το ΓΕΝ έχει αναγκασθεί να περιμένει πότε θα ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες σαφώς και δεν ενδιαφέρουν για το αν θα ικανοποιηθούν οι ανάγκες του Στόλου.
   Τα τελευταία χρόνια με ευθύνη των δύο προσφάτων κυβερνήσεων το ΠΝ αναγκάσθηκε για λόγους οικονομίας – και σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές – να χρησιμοποιεί καύσιμα από τα στρατηγικά αποθέματα, με την προϋπόθεση ότι θα υπήρχε αναπλήρωση. Όμως στη χώρα του «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού» κάτι τέτοιο φυσικά και δεν συνέβη. Έτσι ενώ αύξαναν οι επιχειρησιακές απαιτήσεις λόγω και των αυξημένων υποχρεώσεων της Ελλάδας στο εξωτερικό (Λιβύη, καταπολέμηση πειρατείας, συμμαχικές αποστολές), είχαμε και την τεράστια κινητοποίηση του Στόλου λόγω της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής, ιδιαίτερα τον μήνα Μάιο (Άσκηση «Καταιγίς 2011»). Όταν το σύνολο των μονάδων επιφανείας (φρεγάτες, ΤΠΚ, περιπολικά, αερόστρωμνα) και υποβρυχίων ανέμιζε την ελληνική σημαία στο Αιγαίο, την ίδια περίοδο που κατέφθαναν μαζικά πληροφορίες περί επικείμενης δραστηριοποίησης των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων επωφελούμενων των εκλογών, γεγονός που προκάλεσε ακόμη και την άφιξη του διοικητού του ΝΑΤΟ ναυάρχου Τζέιμς Σταυρίδη, η πολιτική ηγεσία αισθανόταν ασφαλής και τα εθνικά συμφέροντα θωρακίζονταν.
  Όμως όλη αυτή η υπερπροσπάθεια είχε ως αντίκτυπο την κάθετη αύξηση της κατανάλωσης του ήδη περιορισμένου όγκου καυσίμων. Ενώ θα περίμενε κανείς το ΠΝ να λάβει άμεσα με άνωθεν παρέμβαση την απαιτούμενη ποσότητα για αναπλήρωση των δεξαμενών, «μπήκε στην ουρά» όπως ο κάθε δημόσιος οργανισμός ή φορέας και έκτοτε αναμένει…
  Ανώτατοι αξιωματικοί του ΓΕΝ διευκρίνισαν ότι το θέμα των καυσίμων είναι τόσο σημαντικό, ώστε το ΠΝ κινδυνεύει να στεγνώσει από το μαύρο αίμα, καθώς ήδη έξι (!) πλοία του βρίσκονται στο εξωτερικό στο πλαίσιο των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας. Χωρίς να κινδυνολογούμε εάν ο αντίπαλός μας επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την παρούσα κατάσταση, τότε είναι άγνωστο πόσα και ποια πλοία θα μπορέσουν να εξέλθουν των ναυστάθμων.
  Πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος σεναριολογώντας ανέφερε ότι τα τανκς (σ.σ. ελληνιστί άρματα) θα κατέβουν στους δρόμους. Πολύ φοβάμαι ότι… για να γίνει αυτό μάλλον θα απαιτηθούν και εκεί καύσιμα, τα οποία πιθανώς να μην φθάνουν ούτε για να μπουν σε λειτουργία οι κινητήρες τους…

Σάββατο 25 Ιουνίου 2011

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ "Γ. ΑΒΕΡΩΦ" ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΡΙΗΡΗ "ΟΛΥΜΠΙΑΣ"

Περί Αλός
Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου
Συγγραφεύς – Ναυτικός
Μέλος Ελληνικής Εταιρίας Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ε.Σ.ΜΕ.)

Το πλοίο Μουσείο "Γ. Αβέρωφ".
ΦΩΤΟ: Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου
  Όσοι ασχολούνται με θέματα «περί Αλός» είχαν την ευκαιρία, την Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011, το απόγευμα, να τιμήσουν την εκατονταετηρίδα ύψωσης της ελληνικής σημαίας στο θωρακισμένο καταδρομικό «Γεώργιος Αβέρωφ» (16 Μαίου 1911), πραγματοποιώντας επίσκεψη στο ιστορικό πλοίο μουσείο, καθώς και στην τριήρη «Ολυμπιάς». Με πρωτοβουλία της εταιρείας «ΑΛΣ Α.Ε.» και με την καθοδήγηση του Ιωάννη Θεοδωράτου δημοσιογράφου-αμυντικού αναλυτή και της Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου συγγραφέως-ναυτικού, η 25μελής ομάδα επισκεπτών-επισκεπτριών (μαθητών και φίλων των μαθημάτων-σεμιναρίων ιστορίας και γεωπολιτικών αναλύσεων που πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη στην αίθουσα της «Αλός») είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί στα δύο πλοία.

Οι επισκέπτες ακούν με προσοχή, από τον Ιωάννη Σ. Θεοδωράτο, πως ο Κουντουριώτης έδρασε στην Ναυμαχία της Έλλης.
ΦΩΤΟ: Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου

Στην παρέα μας παρευρέθηκαν επίσης και μας τίμησαν με την παρουσία τους, οι δημιουργοί/διαχειριστές των ιστοσελίδων: ΤριήρηςΘΑΝΟΣ ΕΥΗ Koukfamily και Αιώνια Ελληνική Πίστη.
  Η επίσκεψη ξεκίνησε από το «Γεώργιος Αβέρωφ», όπου είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά την ιστορία του πλοίου, με την βοήθεια ξεναγού που διέθεσε το ΠΝ. Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στα εσωτερικά διαμερίσματα που έχουν αναπαλαιωθεί με τέτοια πιστότητα και ιστορική ακρίβεια, ώστε να έχεις την εντύπωση ότι θα ξεπροβάλλει από κάποια θύρα ο θρυλικός ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης!

Χειρόγραφες σημειώσεις Α΄Μηχανικού. ΦΩΤΟ: Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου

Φυσικά τα εύσημα για το μοναδικό αποτέλεσμα που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης, πρέπει να απονεμηθούν κατά προτεραιότητα στο νυν διευθυντή της Διεύθυνσης Ιστορίας Πολεμικού Ναυτικού υποναύαρχο Αθανάσιο Παναγόπουλο ΠΝ. Πράγματι ειδικά στους χώρους των ενδιαιτήσεων των αξιωματικών, νομίζεις ότι ο χρόνος έχει σταματήσει, ενώ εντυπωσιακή είναι η αποκατάσταση των ξύλινων τμημάτων με λεπτομέρεια και πολυτέλεια που γυρνά την μνήμη πίσω σε άλλες εποχές. Η ξενάγηση είχε επίσης «ενέσεις ιστορίας και πατριωτισμού» από τον Ιωάννη Θεοδωράτο, που πρόσθεσε άγνωστες πτυχές από τη διαδρομή και την πολεμική ιστορία του θρυλικού «Μπαρμπαγιώργη».

Αναλύοντας παραστατικά τον τρόπο βολής των πυροβόλων του πλοίου. ΦΩΤΟ: Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου

Στο πρατήριο του πλοίου είχαμε την ευκαιρία να αγοράσουμε αναμνηστικά και είδη δώρου, για να θυμόμαστε την επίσκεψη και να ενισχύσουμε οικονομικά το πλοίο μουσείο.
Ο μικρότερος της παρέας, ο Γιώργος, ανέλαβε
να ανάψει το κερί εις μνήμην των ηρωϊκών
πεσόντων των ναυτικών αγώνων.
ΦΩΤΟ: Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου

Συγκινητική ήταν η σκηνή όταν λίγο πριν την αναχώρηση ανάψαμε ένα κερί στην μνήμη των πεσόντων στους αγώνες του Ναυτικού μας, στο παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται δίπλα στον πρυμναίο πύργο με τα δίδυμα πυροβόλα των 23,4 εκατοστών.
  Με τονωμένο το φρόνημα και με ενθουσιασμό, η μεγάλη μας παρέα κατευθύνθηκε προς το αριστούργημα των αείμνηστων Μόρισον και Κόουτς, την ανακατασκευή αρχαίας αθηναϊκής τριήρους, «Ολυμπιάς»! Όπως αντιλαμβάνεστε τα «πηδάλια» της ξενάγησης, ανελήφθησαν από εμέ, καθώς πρόκειται για το πολυαγαπημένο θέμα, στην μελέτη του οποίου έχω αφιερώσει τη ζωή μου! Η ομάδα μας στοιχήθηκε στην πρύμνη του ενδόξου σκάφους που δόξασε την αρχαία Ελλάδα και ιδιαίτερα την Αθήνα, καθώς χάρη στην σκιά της βρήκαμε ένα δροσερό μέρος για να ξεκινήσουμε την ιστορική περιπλάνηση, από την εποχή του δημιουργού της, Κορίνθιου ναυπηγού Αμεινοκλέους.

Ταξίδι στα πέλαγα της αρχαιότητας με
αναφορές από πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές
της ιστορίας.
ΦΩΤΟ: Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος

Αλλά μην φανταστείτε ότι επρόκειτο για μια «ανιαρή» αφήγηση γεμάτη χρονολογίες, μεγέθη και αριθμούς. Τα μέλη της παρέας ξεναγήθηκαν νοερά εντός του σκάφους και ήταν σαν να κάθισαν στη θέση των ερετών, από όπου απόλαυσαν ένα ταξίδι στα πέλαγα της αρχαιότητας. Ο θαλασσινός άνεμος φούσκωσε τα ιστία της ξενάγησης και μας πήγε σε ηρωικά μέρη, μας έδωσε την ουσία της αποστολής της τριήρους. Όμως ο πλους παρότι νοερός δεν ήταν ειρηνικός. Τριήρης σημαίνει πόλεμος, ναυμαχίες, εμβολισμοί, αποβάσεις! Αυτό το περιβάλλον και τα ενδότερα μυστικά του αποκάλυψα στους παρευρισκομένους, προσθέτοντας σαν αλατοπίπερο διάφορα ανέκδοτα και αφηγήσεις των αρχαίων συγγραφέων. Οι ερωτήσεις πολλές και ενδιαφέρουσες, αλλά και οι απαντήσεις άμεσες και περιεκτικές.

Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου: "Το αλατοπίπερο στην ξενάγηση είναι, μεταξύ άλλων, και τα διάφορα ανέκδοτα περί τριήρους από τους αρχαίους συγγραφείς". ΦΩΤΟ: Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος

Μακάρι να είχαμε περισσότερο χρόνο, ποιος ξέρει, ίσως σε κάποιο μελλοντικό μάθημα της Ναυτικής Ιστορίας, το οποίο ελπίζω να ξεκινήσω….
  Μετά το πέρας των ξεναγήσεων η όμορφη παρέα συνέχισε τη βραδιά με την παραδοσιακή ελληνόψυχη ομήγυρη, σε ένα παραλιακό καφενείο, όπου απολαύσαμε το τερπνόν (καφές, χυμοί, παγωτό, μπύρα) μετά του ωφελίμου (συζήτησις). Η ομάδα υποσχέθηκε να ξανασυναντηθεί σύντομα για νέες ναυτικές περιπέτειες…

Παρασκευή 17 Ιουνίου 2011

Ο ΚΑΤΑ ΘΑΛΑΣΣΑΝ ΠΟΛΕΜΟΣ 1912-1913


Όπως τον έζησα ως δόκιμος.

Περί Αλός

Ναυάρχου Κ. Α. Αλεξανδρή
(Με σπάνια έργα ζωγραφικής του ιδίου του Ναυάρχου)

 

Από το ομώνυμο βιβλίο του Κ. Α. Αλεξανδρή,
Έκδοση ΓΕΝ/ΥΙΝ, ανατύπωση 2010.
Αναδημοσίευση στο Περί Αλός με την έγκριση
της ΥΙΝ και της Ναυτικής Επιθεωρήσεως.

Α. Η ζωή των αντιτορπιλλικών –Περιπολίαι – Ανθρακεύσεις.

Πιν.Νο 3. "Περιπολία" Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή
ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση
Η ζωή επί των αντιτορπιλλικών εν πολέμω είναι πάντοτε σκληρά και επικίνδυνος. Ιδιαιτέρως όμως σκληραί ήσαν αι ασυνθήκαι της επί των αντιτορπιλλικών ζωής κατά τους χειμερινούς μήνας του 1912 –13.
Διότι εις τα πλοία ταύτα είχεν ανατεθεί το λίαν δυσχερές έργον της επιτηρήσεως του στενού των Δαρδανελλίων, μόνης διεξόδου του ασφαλούς εν Ναγαρά ορμητηρίου του Τουρκικού στόλου. Διεξήγετο δε η επιτήρησις αύτη δ’ εναλλασσομένων περιπολιών ομάδων συγκροτουμένων από εν μέγα και δύο μικρά αντιτορπιλλικά. Αλλά και κατά τα ενδιάμεσα χρονικά διαστήματα της εν όρμω Μούδρου παραμονής εχρησιμοποιούντο τα αντιτορπιλλικά δια την νυκτερινήν φρούρησιν του ορμητηρίου.
Η θαλασσία περιοχή των περιπολίών, αι προσβάσεις δηλ. των στενών των Δαρδανελλίων, φημίζεται ανέκαθεν δια τους σκληρούς Βορείους ανέμους του χειμώνος – τις περίφημες «κατεβασιές» - καθώς και δια τα απότομα κύματα, επί των οποίων προσέκρουαν και μέσα εις τα οποία συχνά εχώνοντο αι λεπταί πλώραι των αντιτορπιλλικών. Το ψύχος ήταν συνήθως δριμύτατο, κατά δε τας σκοτεινάς και μακράς χειμερινάς νύκτας ο μόνος οδηγός δια τον υπολογισμόν του στίγματος μας ήτο η δέσμη του μεγάλου προβολέως, που εφρούρει ως «οφθαλμός Λυγκός» την είσοδο των Στενών.
Εκάστη περιπολία διήρκει κατά κανόνα 48 ώρας, κατά το διάστημα των οποίων το πλοίον έπρεπε να τηρήται εις κατάστασιν «προκεχωρημένης ετοιμότητας» προς μάχην. Επειδή δε την εποχήν εκείνην δεν είχε ακόμη εφευρεθεί το radar, τα μάτια με τα κυάλια αποτελούν την μόνην εγγύησιν κατά ενδεχομένης διαφυγής εχθρικού πλοίου μέσα εις το σκότος. Δεν ενθυμούμαι καμμίαν από τας περιπολίας, αυτάς που να διεξήχθην με θάλασσαν γαληνιαίαν, ή έστω και απλώς υποφερτήν. Ο κανών ήτο: θάλασσα τρικυμιώδης, ουρανός γεμάτος απειλητικά νέφη, όχι δε σπανίως αχλύς ή ομίχλη.
Πίν.Νο 4. "ΑΝΘΡΑΚΕΥΣΙΣ".
Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή
ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση

Αλλά και όταν επεστρέφαμεν κατάκοποι εις το ορμητήριο μετά το πέρας της περιπολίας, μήπως ήτο δυνατόν να αναπαυθεί κανείς; Επηκολούθη αμέσως το μαρτύριο της ανθράκευσης προς συμπλήρωσιν των κενωθεισών κατά την περιπολίαν ανθρακαποθηκών του πλοίου. Δια την κατά το ανθρωπίνως δυνατόν ανακούφιση του αντιτορπιλλικών εχρησιμοποιήθει από των αρχών Νοεμβρίου ως προκεχωρημένον ορμητήριον αυτών η Τένεδος, όταν κατεκτήθη και αυτή παρά του στόλου μας εν συνεχεία της καταλήψεως νήσων του Αιγαίου. Εκεί εστάλη να σταθμεύη μαζί με τα αντιτορπιλλικά και το νεότευκτον τότε υποβρύχιον «Δελφίν» - το πρώτο της Παγκοσμίου Ναυτικής Ιστορίας υποβρύχιον, που έλαβε μέρος εις πολεμικάς επιχειρήσεις – με αποστολήν την ενέργειαν επιθέσεως εναντίον οιασδήποτε μονάδος του εχθρικού στόλου που θα επεχείρει να εκπλεύση των στενών.
Αργότερα όμως αποδείχθει, ότι λόγου της αμέσου γειτνιάσεως της προς την έξοδο των στενών και της ελλείψεως ασφαλούς λιμένος η Τένεδος ήτο ακατάλληλος προς τον σκοπόν τούτον.
Β. Η ναυμαχία της Έλλης.
Έφθασε τέλος η μεγάλη ημέρα, την οποίαν όλοι μας, από του ατρομήτου Αρχηγού του Στόλου μέχρι του τελευταίου ναύτου, επεριμέναμεν εναγωνίως. Την 8 π.μ. ώραν της 3 Δ)βρίου εφάνησαν μέσα εις την πρωινήν αχλήν οι καπνοί, ολίγον δε κατόπιν διεγράφησαν και αι σκιαγραφίαι των εκπλεόντων πλοίων του εχθρικού στόλου. Ευρισκόμενοι από της προτεραίας εν περιπολία μεθ’ όλου του στόλου προ των στενών είδαμεν το απίστευτον θέαμα. Ο πιν. 6 το παριστάνει όπως το είδα εγώ από της γεφύρας «του Λέοντος». Από της ναυαρχίδος «Αβέρωφ» εδόθη αμέσως δια βραχιόνων το αθάνατον σήμα του Ναυάρχου Π. Κουντουριώτη:
«Με την βοήθειαν του Θεού και τας ευχάς του βασιλέως μας,
με την δύναμιν του δικαίου και με πεποίθησιν εις την Νίκην
πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτου κατά του εχθρού του Γένους».
"ΕΧΘΡΟΣ ΕΝ ΟΨΕΙ" Πιν. Νο 6 Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση

Ταυτοχρόνως ηκούοντο ευκρινώς από το πλοίον μας αι σάλπιγγες του «Αβέρωφ» καλούσαι εις πολεμικήν έγερσιν.
Η πορεία του στόλου όταν ώφθη ο εχθρός, ήτο προς Νότον. Ανεστράφη αμέσως αύτη προς Βορράν δια διαδοχικής στροφής των θωρηκτών, εν ω τα ανιχνευτικά αποκλίνοντα  προς τα αριστερά ελάμβαναν θέσιν προς την μη μαχομένη πλευρά των θωρηκτών. Ήτο η «ανάπτυξις του στόλου» προς μάχην.
Δεν προτίθεμαι να επαναλάβω εδώ την, γνωστήν άλλως τε, ιστορίαν της ναυμαχίας. Θα δώσω μόνον μερικάς χαρακτηριστικάς σκηνάς της, όπως τας είδον από την γέφυραν του «Λέοντος», του οποίου η θέσις μάχης ήτο 1.000 μέτρα προς το αριστερόν εγκάρσιον του «Αβέρωφ». Η έναρξις του πυρός των θωρηκτών έγινε την 09.15.
Όταν δε η απόστασις του εχθρού λόγω των συγκλινουσών πορειών ηλαττώθη κάτω του μεγίστου βεληνεκούς των πυροβόλων των 102 χιλ. του «Λέοντος», ηρχίσαμεν και ημείς βάλλοντες δια των μεταξύ των θωρηκτών διακένων κατά του εχθρού, ιδίως δε αφ’ ης στιγμής ο «Αβέρωφ» υψώσας το σημείον «Ζ» (ανεξαρτήτου κινήσεως) όρμισε με την μεγίστην του ταχύτητα κατά του επικεφαλής πλοίου της εχθρικής παρατάξεως, με τον σκοπόν να «διασταυρώση τα ταυ».
Τα επί της ναυαρχίδας συμβάντα κατά την κρίσιμον εκείνην ώραν εικονίζονται εις τους πίνακας 10 και 11 όπως τα εφαντάσθην.

Πιν. Νο 10 Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή.
Δύο οβίδες εξεράγησαν εις το επίστεγον του "Αβέρωφ"
φονεύσασαι τον κελευστήν Κουτζιτζάρην και
τραυματίσασαι τους Στούμπον και Δρούδεν.
ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση
Ο πρώτος εκ τούτων παριστά το επίστεγον του «Αβέρωφ» και συγκεκριμένως την θέσιν, ένθα εφονεύθη ο κελευστής σηματωρός («οικιαστής» καθώς ονομάζετο τότε) Ιωάννης Καντζιτζάρης, καθ’ ην στιγμήν ύψωνε την σημαίαν της μάχης επί του κέρατος του επιδρόμου.
Ο δε δεύτερος το εσωτερικόν του Δ’ πύργου κατά την στιγμήν του τραυματισμού του αρχηγού του, ανθυποπλοιάρχου Γκούρα Μαμούρη, όστις απέθανε μετ’ ολίγας ημέρας λόγω μολύνσεως του τραύματός του.

Πίν. Νο 11 Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή. Ο τραυματισμός του
ανθυποπλοιάρχου Μαμούρη 2ος Πύργος 190 Μ.Μ.
ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση
Οι δύο ούτοι ήσαν οι μόνοι νεκροί του Στόλου μας κατά την ναυμαχίαν. Είναι τώρα πλέον γνωστόν, ότι η εσπευσμένη άτακτος υποχώρησις του εχθρικού στόλου ωφείλετο περισσότερον εις την κατάπληξιν και την σύγχυσιν που προκάλεσεν εις τον αρχηγόν ο τολμηρός ελιγμός του Ναυάρχου Κουντουριώτη και ολιγώτερον εις τας υλικάς ζημίας, που υπέστη ούτος. Είναι χαρακτηριστικόν τούτο της υπεροχής των ψυχικών δυνάμεων έναντι των υλικών, η οποία δια μίαν ακόμη φοράν κατά την μακραίωνα Ιστορίαν του έδωκε εις το Ναυτικόν μας την νίκην έναντι υπερτέρου υλικώς αντιπάλου.

Γ. Συμπλοκαί ελαφρών σκαφών.
Μέχρι τέλους του μηνός Δ)βρίου 1912 εσημειώθησαν τρεις έξοδοι του τουρκικού στόλου, αίτινες όμως δεν κατέληξαν εις ναυμαχίαν. Η πρώτη εκ τούτων επραγματοποιήθη παρ’ ελαφρών σκαφών κατά την πρωίαν της 9ης Δ)βρίου, οπότε η μοίρα των «ανιχνευτικών» ενεπλάκη εις μάχην προς το εξελθόν εκ των στενών καταδρομικόν «Μετζητιέ» και τα συνοδεύοντα αυτό τέσσερα αντιτορπιλλικά. Η συμπλοκή διεξήχθη από μεγάλης αποστάσεως, μετά δε το πέρας αυτής και την αποτυχούσαν επίθεσιν του Υ/Β «Δελφίν» κατά του τουρκικού καταδρομικού τα συνοδεύοντα αυτό αντιτορπιλλικά αποσπασθέντα έρριψαν βολάς τινάς κατά της Τενέδου. Καθ’ ον χρόνον ταύτα διέφευγον τα καταδίωξαν τα ανιχνευτικά βάλλοντα κατ’ αυτών, άνευ όμως επιτυχίας.
Περί την μεσημβρίαν ενεφανίσθη προσπλέων ο «Αβέρωφ» και τα τουρκικά πλοία έσπευσαν να εξαφανισθούν υπό την κάλυψιν των φρουρίων της εισόδου των στενών.
Η Δευτέρα έξοδος εσημειώθη την 22αν Δ)βρίου, οπότε έλαβον μέρος και τα τουρκικά θωρηκτά, αφού προηγουμένως τα καταδρομικά «Μετζητιέ» και «Χαμηδιέ» απεμάκρυναν δια του πυρός των τα ημέτερα αντιτορπιλλικά της περιπολίας.
Ο θωρηκτός μας στόλος έφθασε ταχέως εις το πεδίον της συμπλοκής και προς στιγμήν ενομίσθη ότι ο Τουρκικός θωρηκτός στόλος θα επεχείρει δευτέραν αναμέτρησιν με τον ιδικόν μας. Εδόθη μάλιστα και σήμα ναυμαχίας εκ της ναυαρχίδος, αλλά η ελπίς ταχέως διεψεύσθη. Ο εχθρικός στόλος, μόλις αντελήφθη τον ιδικόν μας πλησιάζοντα με τον «Αβέρωφ» επί κεφαλής, απεσύρθη εις το ασφαλές του αγκυροβόλιον.
Τρίτη τέλος έξοδος, αυτήν την φοράν ολοκλήρου του τουρκικού στόλου, επραγματοποιήθη την 29ην Δεκεμβρίου. Κατ’ αυτήν, ενώ το παλαιόν θωρηκτόν «Ασσάρη-Τεφίκ» αποσπαθέν έβαλε κατά του εν περιπολία «Λέοντος», η κυρία θωρηκτή δύναμις του εχθρικού κάμψασα την άκραν Έλλης κατηυθύνθη προς τον κόλπον του Ξηρού. Διεφάνη και πάλιν η πιθανότης συγκροτήσεως ναυμαχίας, δι ο και ο στόλος μας έσπευσεν επί τόπου. Πριν όμως φθάση εις απόστασιν βολής, ο εχθρικός στόλος απεσύρθη και πάλιν προς τα στενά.

Δ. Η ναυμαχία της Λήμνου.
Η αποφασιστική αυτή σύρραξις μεταξύ των αντιπάλων στόλων μάχης έλαβε χώραν την 5ην Ιανουαρίου 1913. Είχε προηγηθεί  ταύτης η προς το Αιγαίον διαφυγή του «Χαμιδιέ» και ο παρ’ αυτού βομβαρδισμός του εξωπλισμένου Υ)Κ «Μακεδονία», που ήτο αγκυροβολημένον προς επισκευήν του πηδαλίου του εν τω λιμένι Σύρου. Οι Τούρκοι, νομίζοντας ότι ο Κουντουριώτης θα έσπευδε με τον «Αβέρωφ» προς εκδίωξιν του καταδρομικού των, εξέπλευσαν με όλον τον στόλον των και κατευθύνθησαν αποφασιστικώς προς Λήμνον.
Καθώς είχε συμβή εις όλας τας προαναφερθείσας εξόδους του τουρκικού στόλου, συνέπεσε και πάλιν να ευρίσκεται εν περιπολία ο «Λέων». Μόλις ώφθη ο εχθρικός στόλος εκπλέων των στενών, ετέθημεν εις τήρησιν επαφής προς αυτόν, ενώ ο ασυρματιστής μας μετέδιδεν εις τον Αρχηγό του Στόλου τας περί των κινήσεων του εχθρού αναφοράς.

Πιν.Νο 18. Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή
Ο τηλέγραφος του "Λέοντος" ειδοποιεί τον
"Αβέρωφ" περί της εμφανίσεως του εχθρικού στόλου.
ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση


Το συνοδεύον τον εχθρικόν Στόλον μάχης καταδρομικόν «Μετζητιέ» επεχείρησεν ανεπιτυχώς να αποσείση την επαφήν. Αύτη όμως διετηρήθη παρ’ ημών καθ’ όλην την διάρκειαν του πλου προς τα προσβάσεις του Μούδρου, όταν τέλος εφάνη εκπλέων ο «Αβέρωφ» μετά των τριών θωρηκτών. Η επιβράδυνσις του έκπλου ενίσχυσε πιθανώς τον εχθρόν εις την πλάνην του περί απουσίας της ναυαρχίδος μας. Με συγκλινούσας πορείας προς Νότον οι δύο αντίπαλοι στόχοι έφθασαν εις απόστασιν δραστικής βολής απ’ αλλήλων (8.400 μ.) και ήρχισαν το πυρ περί ώραν 11.30.
Η μονομαχία αυτή του πυροβολικού συνεχίσθη επί ημίσειαν περίπου ώραν της αποστάσεως κατελθούσης εις 6.400 μ., οπότε το «Μεσουδιέ» κατά πρώτον βληθέν καιρίως έστρεψεν απομακρυνόμενον, αμέσως δε κατόπιν περί ώραν 12.05 και το «Βαρβαρόσα» και το «Τουργούτ» το ακολούθησαν στρέψαντα κι αυτά αθρόως προς Βορράν.
Ο «Αβέρωφ» δεν έστρεψεν αμέσως προς δίωξιν του εχθρού λόγω εμφανίσεως υπόπτων πλοίων προς ανατολάς, όταν όμως ο Ναύαρχος εβεβαιώθη ότι δεν επρόκειτο περί εχθρικών, έστρεψεν ακολουθούμενος εκ μεγάλης αποστάσεως παρά των παλαιών θωρηκτών και ετέθη εις δίωξιν, παραταθείσαν επί δύο και πλέον ώρας, ενώ τα παλαιά μας θωρηκτά παρά τας απεγνωσμένας προσπαθείας του προσωπικού των μηχανών των ηδύναντο να τον φθάσουν. Εις το ημερολόγιόν μου είχα σημειώσει την στιγμήν της υποχωρήσεως του εχθρού:
«Ώρα 12.25 το εν των δύο γερμανικών (δηλαδή των Γερμανικής ναυπηγήσεως θωρηκτών «Βαρβαρόσα» και «Τουργούτ») φαίνετια ότι είχε σοβαράς βλάβας. Το Ναυαρχικόν σήμα δεν υπάρχει πλέον…»
Η ναυμαχία έληξε περί ώραν 14.30, όταν ο υποχωρών εχθρικός στόλος έφθασεν υπό κάλυψιν των πυροβολείων των Δαρδανελλίων. Η νίκη ήτο πλήρης, καίτοι δεν ουδέν εχθρικόν πλοίον εβυθίσθη, ετέθησαν ταύτα εκτός μάχης. Η σωτηρία  των οφείλετο εις το γεγονός ότι εκ της αποστάσεως εξ ης διεξήχθη η ναυμαχία, τα βλήματα των πυροβόλων του «Αβέρωφ» δεν ηδύναντο να διατρήσουν τους παχυτάτους των θώρακας.
Κατά τον επανάπλουν του Στόλου προς το ορμητήριον του οι Αξιωματικοί και το πλήρωμα του «Αβέρωφ» επανηγύρισαν επευφημούντες ζωηρώς τον νικητήν Ναύαρχον Κουντουριώτην.
Αι ζημίαι, τας οποίας υπέστη ο «Αβέρωφ» εκ της εκρήξεως εχθρικού βλήματος των 280 χιλ. εις το διαμέρισμα του νοσοκομείου και της επακολουθησάσης πυρκαϊάς, φαίνονται εις τον πίνακα 23, ενώ ο τελευταίος πίναξ 24 δεικνύει τον στόλον επαναπλέοντα προς Μούδρον.
Πιν.Νο 23. Ναυάρχου Κ.Α.Αλεξανδρή "ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΪΑΝ" (Διαμέρισμα Νοσοκομείου του "Αβέρωφ")
ΦΩΤΟ: Ναυτική Επιθεώρηση

Αι εντυπώσεις αύται ενός νεαρού δοκίμου, που συνέπεσε να έχη το φυσικόν δώρον να ζωγραφίζη, αποτελούν μιαν ζωντανήν συμπλήρωσιν των αφηγήσεων, επισήμων και μη, της ενδόξου πολεμικής δράσεως του Στόλου του Αιγαίου, εις την οποίαν ωφείλετο κατά μέγα μέρος και η επιτυχία του όλου Συμμαχικού Απελευθερωτικού Αγώνος 1912-1913.
Πηγή: Περί Αλός https://perialos.blogspot.gr/2011/06/1912-1913.html
 

Τρίτη 14 Ιουνίου 2011

"1880-2010" 130 ΧΡΟΝΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Περί Αλός
Tου Aνθυπασπιστού (MOYΣ) Γεωργίου Σκουρλέτη
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ναυτική Επιθεώρηση,
τ.573, Έκδοση Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού / ΓΕΝ,
ΙΟΥΛ.-ΑΥΓ. 2010. Αναδημοσίευση στο Περί Αλός
με την έγκριση της «Ναυτικής Επιθεωρήσεως».

ΦΩΤΟ: "Ναυτική Επιθεώρηση"Αρχείο
Μετά την ανεξαρτησία της Ελλάδας και αφού είχε συγκροτηθεί το Πολεμικό Ναυτικό, δημιουργήθηκε αμέσως σε αυτό Μουσικό Tμήμα (Μπάντα), για να καλύψει τις ανάγκες της υπηρεσίας, την εκπαίδευση νεοσύλλεκτων σε πεζικές ασκήσεις καθώς και τις παρελάσεις των αγημάτων του Πολεμικού Ναυτικού. Το τμήμα αυτό το αποτελούσαν Σαλπιγκτές και Τυμπανιστές.
Το τμήμα αυτό δημιουργήθηκε το έτος 1875 και μέχρι το 1878 λειτουργούσε με βαθμοφόρους εκπαιδευτές, αποσπασμένους στο Πολεμικό Ναυτικό από το Μουσικό Tμήμα του Στρατού Ξηράς - της τότε Φρουράς Αθηνών. Το 1880 την εκπαίδευση του τμήματος αυτού αλλά και τη διεύθυνσή του ανέλαβαν βαθμοφόροι του Πολεμικού Ναυτικού, κατάλληλοι για τα καθήκοντα αυτά.
Το έτος 1889, όπου το Πολεμικό Ναυτικό βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και εκσυγχρονισμό, η τότε ηγεσία του αποφάσισε την ίδρυση και Μουσικού Tμήματος (Μπάντας). Έτσι, τον Ιανουάριο του 1890, κατόπιν διαγωνισμού, κατετάγησαν οι πρώτοι είκοσι δύο ιδιώτες ως εθελοντές μουσικοί.
Το προϋπάρχον τμήμα των Τυμπανιστών-Σαλπιγκτών στη συνέχεια ενώθηκε με τους είκοσι δύο νεοκαταταγέντες εθελοντές μουσικούς, δημιουργώντας έτσι ένα ενιαίο τμήμα Μπάντας, όπου η αριθμητική της δύναμη ανήλθε περί τους σαράντα πέντε άντρες.

ΦΩΤΟ: "Ναυτική Επιθεώρηση" Αρχείο

Αίθουσα Διδασκαλίας
ΦΩΤΟ: "Ναυτική Επιθεώρηση" Αρχείο




Προσωρινά τα καθήκοντα του Αρχιμουσικού εκτελούσε ο αρχαιότερος Υπαξιωματικός εκ των υπηρετούντων του τμήματος Τυμπανιστών- Σαλπιγκτών, Δημοσθένης Αβατάγγελος, ο οποίος καταγόταν από την Κέρκυρα. Η πρώτη δημόσια εμφάνιση της μπάντας αυτής πραγματοποιήθηκε την 25η Μαρτίου του έτους 1890 κατά την παρέλαση της Εθνικής Εορτής, αποσπώ-ντας τα χειροκροτήματα και γενικά τις επευφημίες του κοινού.
Η τότε ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού, θέλοντας να δώσει μεγαλύτερη ανάπτυξη στο Μουσικό Tμήμα, αποφάσισε την κατάταξη έμπειρου Αρχιμουσικού. Έτσι, κατόπιν διαγωνισμού, περί το τέλος του 1890, κατετάγη με το βαθμό του Σημαιοφόρου ο πρώτος διπλωματούχος Αρχιμουσικός του Πολεμικού Ναυτικού, Άγγελος Καλαμάς, ο οποίος καταγόταν από τη Ζάκυνθο.
Το μουσικό τμήμα επέβαινε μόνιμα στη Ναυαρχίδα του Στόλου, καλύπτοντας συνάμα και όλες τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού γενικότερα, όπως: στο κεντρικό προγυμναστήριο Πόρου κατά τις περιόδους προπαιδεύσεως νεοσυλλέκτων, παρελάσεις, θρησκευτικές τελετές, ορκωμοσίες, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις κ.λπ.
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, άρχισε πλέον να λαμβάνεται μέριμνα για την ανάπτυξη της Μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού. Έτσι κατετάγησαν και άλλοι εθελοντές μουσικοί, οι οποίοι προστίθεντο πάντοτε στο επί της Ναυαρχίδας του Στόλου επιβαίνον Mουσικό Tμήμα.
Όμως τα πολεμικά γεγονότα της τότε εποχής, δεν επέτρεψαν σοβαρή εξέλιξη στη μουσική, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονταν από προσωπική πρωτοβουλία των στελεχών που φοιτούσαν σε διάφορα Ωδεία.
ΜΠΑΝΤΑ ΤΟΥ "ΑΒΕΡΩΦ" ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1921
ΦΩΤΟ: "Ναυτική Επιθεώρηση" Αρχείο

Το έτος 1923 η απόδοση της Μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού είχε φτάσει σε υψηλό επίπεδο αποδόσεως και πολλοί από τους εθελοντές είχαν ανέβει στις ανώτερες βαθμίδες της Ιεραρχίας των Υπαξιωματικών. Δυστυχώς όμως, στις 10 Μαρτίου του 1923, το επίτακτο ναυαγοσωστικό «Αλέξανδρος Ζ» της εταιρείας Ζαροκώστα, το οποίο χρησιμοποιείτο για τη μεταφορά του προσωπικού εξόδου του Πολεμικού Ναυτικού από το Ναύσταθμο Σαλαμίνος προς το λιμένα του Πειραιά, ναυάγησε έξω από τη νήσο Ψυτάλλεια. Εκτός των άλλων επιβαινόντων πνίγηκαν και όλοι οι επιβαίνοντες μουσικοί - τριάντα έξι (36) Υπαξιωματικοί και Ναυτοδίοποι. Μετά το ναυάγιο, δεν απέμειναν παρά μόνο οκτώ μουσικοί, όσοι δηλαδή έπρεπε να παραμείνουν την ημέρα εκείνη εντός της υπηρεσίας, οι λεγόμενοι «ένδον».
Για τη συμπλήρωση της Mπάντας του Πολεμικού Ναυτικού, στο τέλος του 1923, έγινε –κατόπιν διαγωνισμού– κατάταξη νέων εθελοντών μουσικών από τον βαθμό του Διόπου μέχρι και του Κελευστού (Αρχικελευστού σήμερα), ανάλογα της βαθμολογικής επιτυχίας κάθε ενός στο διαγωνισμό. Έτσι συμπληρώθηκε ξανά η Μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού έστω και με μερικές ελλείψεις.
Διαγωνισμοί κατατάξεως νέων εθελοντών πραγματοποιήθηκαν και τα επόμενα χρόνια μέχρι της πλήρους συμπληρώσεως της Μπάντας.
Στη συνέχεια εκ της Αρχηγίδος του Στόλου, το 1924 εγκαταστάθηκε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνος στις εγκαταστάσεις της Δ.Δ.Ν. (Διεύθυνση Διοικητικής Ναυστάθμου). Στο Αρχηγείο Στόλου, επί του Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ, παρέμεινε μικρό μουσικό τμήμα για κάλυψη αναγκών του Στόλου σε αγήματα και άλλες εθιμοτυπικές εκδηλώσεις, μέχρι το 1945, όπου το τμήμα αυτό εντάχθηκε στο κύριο σώμα της μπάντας. Για την πλέον συστηματική εκπαίδευση του προσωπικού της Μουσικής, το 1925 –κατόπιν Διατάγματος– συστάθηκε η Σχολή Μουσικών, η οποία, εκτός των άλλων, προέβλεπε και τον τρόπο κατατάξεως και προαγωγής των μουσικών με έδρα την Δ.Δ.Ν. όπου εκεί έδρευε και το μουσικό τμήμα. Τη Διοίκηση της Σχολής –από της ιδρύσεώς της μέχρι το 1928– ασκούσε ο εκάστοτε Αρχιμουσικός, που την εποχή εκείνη ήταν ο Υποπλοίαρχος Γ. Σπινέλης, ο οποίος έφερε πλέον τον τίτλο του Αρχιμουσικού ΠΝ και Διευθυντού της Σχολής Μουσικών. Από του έτους 1928 μέχρι το 1932, όπου τότε, τόσο το Μουσικό τμήμα όσο και η Σχολή Μουσικών μεταφέρθηκαν στο Κεντρικό Προγυμναστήριο ΠΟΡΟΥ, τα καθήκοντα του Διευθυντού ασκούσε ο εκάστοτε Διευθυντής Διοικητικής Ναυστάθμου και τα επόμενα χρόνια ο εκάστοτε Διοικητής Κ.Π. ΠΟΡΟΥ. Τόσο η Mπάντα όσο και η Σχολή Μουσικών παρέμειναν στο Κ.Π. ΠΟΡΟΥ μέχρι το 1936, ενώ στη συνέχεια μεταφέρθηκαν και πάλι στη Δ.Δ.Ν. όπου και παρέμειναν μέχρι τον Ιανουάριο του 1941. Τότε εγκαταστάθηκαν στο κτίριο της Σχολής Πυροβολικού στο Σκαραμαγκά και παρέμειναν μέχρι της καταλήψεως της πατρίδος από τους Γερμανούς. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, η Μουσική ακολούθησε την έξοδο του Στόλου στην Μέση Ανατολή, έχοντας εγκατασταθεί στο Επιβατηγό Πλοίο «ΙΩΝΙΑ» (1941-1943) και στη συνέχεια στο Θωρηκτό «Αβέρωφ». Παρόλες τις δύσκολες καταστάσεις, λόγω πολέμου, το μουσικό τμήμα ήταν τέλειο σε οργάνωση και απόδοση, ενώ δε διέκοψε καθόλου τη δραστηριότητά του.
Το 1946 τοποθετήθηκε στο Σκαραμαγκά, στο Κ.Ε. Παλάσκας και αργότερα στη Ν.Β. Κανελλόπουλος, όπου στεγάζεται μέχρι σήμερα.
ΦΩΤΟ: "Ναυτική Επιθεώρηση" Αρχείο

Το 1936, κατασκευάστηκε και καθιερώθηκε η πρώτη επίσημη στολή του προσωπικού της Μουσικής του Ναυτικού, λόγω της ανομοιομορφίας που υπήρχε μεταξύ των στολών Υπαξιωματικών και Ναυτοδιόπων. Η στολή αυτή, ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα της στολής της Μπάντας του Αγγλικού Ναυτικού, με μόνη διαφορά το χρώμα, όπου το μπλε αντικατέστησε το κόκκινο. Το 1956, την θέση του πηλικίου, πήρε η λευκή κάσκα.
Η Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού γενικότερα, έχει την πρωτοπορία σε πολλά θέματα που έχουν σχέση με τη μουσική στη χώρα μας. Εκτός από την καθιέρωση της επίσημης στολής, είναι η πρώτη που από το 1924, καθιέρωσε ραβδούχο, ο οποίος κατευθύνει και δίνει παραγγέλματα στο μουσικό τμήμα. Επίσης είναι η πρώτη μπάντα που εκτελεί σχηματισμούς επιδείξεων ακριβείας, είτε από μόνη της είτε μαζί με ένοπλο τμήμα, από το 1926. Άλλη μία πρωτοτυπία για τα ελληνικά δεδομένα, υπήρξε η χρησιμοποίηση μιας κατσίκας ντυμένης με ναυτική στολή, ως μασκότ η οποία ακολουθούσε και συνόδευε μόνη της τη Μουσική σε όλες τις εμφανίσεις και δραστηριότητες.
Η Μουσική του Πολεμικού Ναυτικού έχει αντιπροσωπεύσει την πατρίδα μας πάρα πολλές φορές στο εξωτερικό, σε παρελάσεις, σε θρησκευτικές τελετές, στρατιωτικά φεστιβάλ, κ.ά. Η πρώτη φορά ήταν το 1899, όταν η Μουσική επιβιβάστηκε στο Θωρηκτό «ΨΑΡΑ», όπου αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στις εορταστικές εκδηλώσεις που έγιναν στη Μασσαλία της Γαλλίας. Από το 1999, συμμετέχει κάθε χρόνο σε στρατιωτικά φεστιβάλ όπου λαμβάνει θετικότατα σχόλια για το ρεπερτόριο, την απόδοσή της καθώς επίσης και
τους σχηματισμούς που παρουσιάζει. Οι συμμετοχές της μέχρι σήμερα, είναι οι εξής: το 1999 στο Χαιρλέν της Ολλανδίας, το 2000 στην Κρακοβία της Πολωνίας, το 2001 στη Μονς του Βελγίου, το 2002 στη Νίκαια της Γαλλίας, το 2004 στη Μάλτα, το 2006 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, το 2007 στη Νέα Υόρκη της Αμερικής και στο Σωμίρ της Γαλλίας και το 2008 στη Μονς του Βελγίου. Επίσης, σε μικτά μουσικά τμήματα των Ενόπλων Δυνάμεων (Ελληνικός Στρατός-Πολεμικό Ναυτικό - Πολεμική Αεροπορία), συμμετέχει από το 1986, σχεδόν κάθε χρόνο, στην παρέλαση των ομογενών στην Νέα Υόρκη της Αμερικής, το 2000 στην Κανγκούν της Ν. Κορέας, για τον εορτασμό των 50 χρόνων από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, το 2001 και το 2002 έλαβε μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις στη Ρώμη της Ιταλίας για την επέτειο της Ιταλικής Δημοκρατίας, το 2004 στη Νορμανδία για την 50ή επέτειο της αποβάσεως και στη Μάλτα το ίδιο έτος σε διεθνές στρατιωτικό φεστιβάλ.


ΦΩΤΟ: "Ναυτική Επιθεώρηση" Αρχείο

Ακόμη είναι η μόνη Μπάντα που είχε συμμετοχή και στις δύο Ολυμπιάδες που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας. Το 1896 συμμετείχε στις τελετές έναρξης και λήξης, και το 2004 στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών και λήξης των Παραολυμπιακών Αγώνων. Έχει παρουσιάσει προγράμματα κι εκπομπές στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και έργο στον δισκογραφικό τομέα καθώς επίσης έχουν προβληθεί εκπομπές αναφερόμενες στην ιστορία και το έργο της.
Από την ίδρυσή της, τον Νοέμβριο του 1880, έως σήμερα, έχουν διατελέσει 23 Αξιωματικοί ως Αρχιμουσικοί και Διευθυντές της Σχολής Μουσικής ΠΝ. Σήμερα, Αρχιμουσικός και Διευθυντής της Σχολής Μουσικών Πολεμικού Ναυτικού είναι ο Πλωτάρχης (ΠΥ-ΜΟΥΣ) Γεώργιος Τσιλιμπάρης ΠΝ.

Πηγές
Προσωπικό αρχείο Yποπλοιάρχου ε.α. (ΠY-MOYΣ) Aντωνίου
Zερβού ΠN (τέως Aρχιμουσικού ΠN)

Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011

ΑΣΤΙΓΞ. Ο ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821




Περί Αλός
Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος
Δημοσιογράφος – Αμυντικός Αναλυτής
Ομιλία του Ι. Σ. Θεοδωράτου στην ημερίδα
«Ξεχωριστές Προσωπικότητες της Επανάστασης του1821»
 Σχολή Διοίκησης και Επιτελών ΠΝ, 9 Ιουνίου 2011

Φράνκ Αστιγξ. Ελαιογραφία του Σπ. Προσαλέντη,
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο nhmuseum.gr

  Στις 20 Μαΐου 2011 συμπληρώθηκαν 183 έτη από τον θάνατό του άγνωστου σε πολλούς, ένδοξου και γενναίου ήρωα, πρωτοπόρου της ναυτικής τακτικής του 19ου αιώνα και πραγματικού φιλέλληνα Φραγκίσκου (Φρανκ) Άστιγγα.  Ποιος ήταν όμως αυτός ο ανιδιοτελής φιλέλληνας, ο κυβερνήτης της θρυλικής «Καρτερίας», ο αξιωματικός που έθεσε τα θεμέλια της μηχανοκίνητης ναυτικής ισχύος στο Επαναστατικό Ναυτικό, και αφιέρωσε τα καλύτερα χρόνια της ζωής του πολεμώντας τους Τουρκο-Αιγυπτίους από το 1822 μέχρι τον ηρωικό αλλά και άδικο θάνατό του το 1828;
  Ό Φράνκ Άμπνεϋ-Αστιγξ γεννήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1794 στην Αγγλία. Ήταν ο δεύτερος γιός του στρατηγού Καρόλου Άστιγξ και από νωρίς ναυτολογήθηκε στο Βρετανικό Ναυτικό, λαμβάνοντας μάλιστα γρήγορα το βάπτισμα του πυρός με το HMS «Neptune» στη μεγάλη Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ (21 Οκτωβρίου 1805) σε ηλικία 11 ετών! Ήταν μεγάλη τύχη για ένα νέο δόκιμο της εποχής να υπηρετεί στο ναυτικό του Νέλσωνος καθώς η εμπειρία που αποκτούσε από τις επιχειρήσεις κατά του γαλλο-ισπανικού στόλου ήταν ιδιαιτέρως πολύτιμη. Για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια υπηρέτησε σε διάφορα πολεμικά πλοία. Μετείχε στην Μάχη της Νέας Ορλεάνης (1815) που ήταν η τελική μάχη του Πολέμου του 1812 κατά των ΗΠΑ. Ανέλαβε προσωρινά κυβερνήτης σε διάφορα πλοία, αποκτώντας παράλληλα ειδικές γνώσεις στην πυροβολική. Ο Αστιγξ είχε την ευκαιρία να πληροφορηθεί και να ζήσει από κοντά την εφαρμογή της τακτικής του ναυτικού αποκλεισμού των ηπειρωτικών ευρωπαϊκών ακτών από το Βασιλικό Ναυτικό, με στόχο τον οικονομικό στραγγαλισμό του Ναπολέοντα. Ο νεαρός και φέρελπις αξιωματικός από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον για το πυροβολικό, καθώς το στοιχείο αυτό αντιπροσώπευε την ισχύ πυρός του πολεμικού πλοίου της εποχής. Η Ναπολεόντειος Περίοδος έδωσε το έναυσμα για την εξέλιξη του πυροβολικού και των πυρομαχικών που βάλλονταν, επηρεάζοντας και τη σχεδίαση των ναυτικών πυροβόλων. Ο Αστιγξ θα έθετε αργότερα ως σκοπό της ζωής του τη ναυπήγηση πλοίων τα οποία θα έφεραν σύγχρονα πυροβόλα. Το 1818 υπηρετούσε στο HMS «Kangaroo». Επρόκειτο για το μοιραίο πλοίο της καριέρας του, καθώς μετά από έναν απρόσεκτο άτυχο χειρισμό στην πορεία του πλοίου στο Πορτ Ροαγιάλ της Τζαμάϊκα, αποτάχθηκε με ατιμωτικό τρόπο από το Βασιλικό Ναυτικό το 1819.


Ατμήλατος Κορβέτα "Καρτερία".
Ο οπλισμός της αποτελείτο από 4 πυροβόλα των 68 λιβρών και 4 καρρονάδες Paixhans των 68 λιβρών. Κατασκευή: Δημήτρης Μάρας. ΦΩΤΟ: www.greekshipmodels.com


  Η Επανάσταση του 1821 αποδείχθηκε σανίδα σωτηρίας για την μετέπειτα σταδιοδρομία του Άστιγγος. Ωστόσο η απόφαση που έλαβε ο πλοίαρχος Αστιγξ να μεταβεί στην Ελλάδα, προσέκρουσε στην έντονη αντίδραση του πατέρα του, που δεν μπορούσε να συναινέσει στην «εξωφρενική» στροφή του δευτερότοκου υιού του να εγκαταλείψει το πάτριον έδαφος για μια ξένη  και εν πολλοίς άγνωστη χώρα. Εμφορούμενος από αγνά φιλελληνικά ιδανικά και διψασμένος για διακρίσεις και δόξα, την οποία είχε στερηθεί στην Βρετανία, μετέβη στη Γαλλία για ένα χρόνο προκειμένου να μάθει γαλλικά και να εμβαθύνει παράλληλα τις γνώσεις του στον τομέα της πυροβολικής. Στη συνέχεια απέπλευσε από την Μασσαλία και  αποβιβάστηκε το 1822 στην Ύδρα. Ο ικανός ναυτικός απέκτησε φιλικές σχέσεις με την οικογένεια των Τομπάζηδων. Κατατάχθηκε στο Επαναστατικό Ναυτικό υπηρετώντας στο πλοίο «Θεμιστοκλής» κερδίζοντας τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη όλων για τις γνώσεις και τις ναυτικές ικανότητες του. Ο Άστιγξ βίωσε την ελληνική πραγματικότητα, η οποία απείχε παρασάγγας από το βρετανικό σύστημα πειθαρχίας. Το να συνυπηρετείς με Έλληνες ναυτικούς της επαναστατικής περιόδου μαθημένους σε κλίμα απειθαρχίας και αδυναμίας κατανόησης των επιπέδων διοίκησης – κατά τη βρετανική συνήθεια και πρακτική – τον γέμισε με θλίψη. Απογοητευμένος αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στην ξηρά, αναλαμβάνοντας διοικητής, λόγω γνώσεων στην πυροβολική, του ελληνικού πυροβολικού, το οποίο αριθμούσε μερικά παλαιά και στην πλειοψηφία τους άχρηστα κανόνια. Ο δραστήριος και ευφυής φιλέλληνας επιχείρησε να τα μετατρέψει σε μέσα βομβαρδισμού οχυρώσεων, αλλά όταν τα χρησιμοποίησε κατά του Ναυπλίου, τα αποτελέσματα ήταν θλιβερά.
  Οι ελληνικές επαναστατικές αρχές διείδαν στο πρόσωπό του έναν άξιο πολεμιστή και τον Μάιο τού 1823 το Εκτελεστικό Σώμα τον διόρισε «αρχηγό της πυροβολικής οπλοφορίας διά την εκστρατεία της νήσου Κρήτης». Η εκστρατεία απέτυχε μετά από την αιγυπτιακή εμπλοκή και ο Άστιγξ επέστρεψε στην Πελοπόννησο. Η Επανάσταση σταδιακά εισήλθε σε σοβαρή κρίση και ειδικά στην θάλασσα η εμφάνιση του αιγυπτιακού στόλου έγειρε την πλάστιγγα σε βάρος των Ελλήνων.
  Ό Αστιγξ αντελήφθη ότι το Επαναστατικό Ναυτικό έπρεπε να εκσυγχρονισθεί εκ βάθρων. Λόγω των γνώσεων και της εμπειρίας που είχε, τάχθηκε υπέρ της ναυπήγησης ατμοκίνητων πλοίων, τα οποία θα έφεραν πυροβόλα εντός καταστρώματος. Γνωρίζοντας από κοντά το πρόβλημα των Ελλήνων επαναστατών στη θάλασσα ο Αστιγξ διαπίστωσε εγκαίρως ότι η ναυτική υπεροπλία στον κατά θάλασσα αγώνα θα έκρινε την Επανάσταση. Απαιτείτο όμως ένα καθοριστικό ποιοτικό στοιχείο που θα μετέβαλλε την ισορροπία και αυτό δεν μπορούσε να είναι άλλο από την εισαγωγή της πλέον σύγχρονης διαθέσιμης τεχνολογίας και την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων. Όμως για να υλοποιηθεί το πολλά υποσχόμενο σχέδιο του Άστιγγος απαιτούνταν χρήματα. Ο φιλέλλην συνέγραψε πολλές επιστολές (στον λόρδο Βύρωνα και στον Μαυροκορδάτο) ζητώντας πολιτική υποστήριξη στις προτάσεις του, χωρίς ανταπόκριση. Αυτό που δεν κατάφεραν τα επιχειρήματα το πέτυχε η πτώση του Μεσολογγίου, η οποία ήταν απόρροια – από πλευράς ναυτικού – της αδυναμίας του στόλου να διασπάσει τον στενό αποκλεισμό. Με το δεύτερο δάνειο της Ανεξαρτησίας αποφασίσθηκε η προμήθεια ατμοκίνητων πολεμικών εκ των οποίων μόνο το ένα η «Καρτερία» (από τα τρία που αγοράσθηκαν) παρελήφθη εγκαίρως. Στο ζήτημα της τακτικής αντιμετώπισης του μεγαλύτερου σε μέγεθος (αριθμός πλοίων και πυροβόλων) τουρκο-αιγυπτιακού στόλου, η ελληνική πλευρά αντέταξε την ευκινησία και την ταχύτητα. Η Καρτερία (πρώην «
Perseverance») ήταν ατμοκίνητη τροχήλατη κανονιοφόρος εκτοπίσματος 233 τόνων, κινούμενη από δύο μικρές ατμομηχανές των 85 ίππων, οι οποίοι ανέπτυσσαν μέγιστη ταχύτητα 7 κόμβων. Διέθετε 4 ιστία με ημιολική ιστιοφορία. Έφερε 4 ισχυρά πυροβόλα των 68 λιβρών και 4 καρρονάδες Paixhans των 68 λιβρών. Με τη βοήθεια των ατμομηχανών, οι χειριστές μπορούσαν να πυρώσουν τα βλήματα των πυροβόλων του πλοίου ώστε αυτά να χρησιμοποιηθούν ως εμπρηστικά. Σημειώνεται ότι μόνο το 1827 το πλοίο έβαλε 18.000 βλήματα. Το πλήρωμά της «Καρτερίας» αποτελείτο από 17 αξιωματικούς, 22 υπαξιωματικούς, 32 πυροβολητές και 4 εσχαρείς.  


Σύστημα πρόωσης: 2 ατμομηχανές των 84 hp κατασκευασμένες στο GALLOWAY SMITHFIELD. Η «Καρτερία» ανέπτυσσε μέγιστη ταχύτητα 7 κόμβων, ενώ απαιτείτο κατανάλωσή περίπου 7 τόνων κάρβουνο την ημέρα.
Κατασκευή: Δημήτρης Μάρας. ΦΩΤΟ: www.greekshipmodels.com


  Σημειώνεται ότι το πρώτο ατμοκίνητο πολεμικό που ναυπηγήθηκε ποτέ ήταν το USS Demologos, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Ρ. Φούλτον, τέθηκε σε υπηρεσία το 1814, είχε 30 πυροβόλα αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε ναυμαχία.
   Ο Αστιγξ ήταν ο πρώτος που οραματίσθηκε ένα πολεμικό πλοίο νέου τύπου, μια επαναστατική ναυπηγική σχεδίαση που συνδύαζε τη δύναμη του ατμού με την κλασσική ιστιοφορία. Η «Καρτερία» αποτέλεσε μια κλάση από μόνη της, καθώς έθεσε τα θεμέλια της μηχανοκίνητης ναυτικής ισχύος στο Επαναστατικό Ναυτικό και αναδείχθηκε πρωτοπόρος σε παγκόσμια κλίμακα. Ήταν το πρώτο ατμοκίνητο πλοίο που μετείχε ενεργά σε πολεμικές επιχειρήσεις. Ναυπηγήθηκε στο Deptford, στις όχθες του Τάμεση. Η ιδέα ενός ατμοκίνητου τροχήλατου πλοίου με βοηθητική ιστιοφορία, το οποίο θα έφερε σύγχρονα ισχυρότατα ναυτικά πυροβόλα με προηγμένα για την εποχή πυρομαχικά ανήκε στον Άστιγγα, ο οποίος ως πρώην αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού μετέβη στο βρετανικό ναυπηγείο για να παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς την κατασκευή. Ήταν δε τόσο ένθερμη η εμπλοκή του στην υπόθεση «Καρτερία» ώστε διέθεσε 5.000 λίρες από την περιουσία του για την αποπεράτωση του πλοίου. Μάλιστα στα έξοδα περιλήφθησαν η αγορά των αναγκαίων ναυτιλιακών οργάνων και των χαρτών! Ο διαπρεπής φιλέλληνας αποδέχθηκε τη νηολόγηση του πλοίου στο όνομά του (!), καθώς για ευνόητους διπλωματικούς λόγους που άπτονταν των βρετανο-οθωμανικών σχέσεων, δεν μπορούσε να νηολογηθεί από την Βρετανία. Η ολοκλήρωση της ναυπήγησης πραγματοποιήθηκε το Καλοκαίρι του 1826, οπότε με κυβερνήτη τον Άστιγγα η «Καρτερία» έφθασε στο Ναύπλιο μετά από πολλά προβλήματα, στις 4 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Ο πολυπράγμων φιλέλληνας επιμελήθηκε προσωπικά της αυστηρής επιλογής και εκπαίδευσης του πληρώματος, προκειμένου το πλοίο να καταστεί επιχειρησιακό το συντομότερο δυνατό.
  Η πρώτη αποστολή που ανέλαβε να φέρει σε πέρας η «Καρτερία» ήταν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης υποστήριξης της επαναστατικής αποβατικής δύναμης στο Φάληρο τον Ιανουάριο του 1827 και ιδιαίτερα η καθοριστική συμβολή της στην εξουδετέρωση των τουρκικών αμυντικών εγκαταστάσεων στον Άγιο Σπυρίδωνα στον Πειραιά με ναυτικό βομβαρδισμό ακριβείας, από τα πυροβόλα του πλοίου. Εκεί φάνηκε στην πράξη η λειτουργία της ιδέας του Άστιγγος και αποδείχθηκε η ορθότητα χρήσης της επαναστατικής σχεδίασης του πλοίου-πλατφόρμας σε ποικίλες αποστολές. Δεν θα ήταν υπερβολή να θεωρήσουμε τον Άστιγγα ως έναν από τους προδρόμους στη ναυτική σχεδίαση που οδήγησαν μετέπειτα στην κατασκευή θωρηκτών. Η δράση της «Καρτερίας» αιφνιδίασε τους Τούρκους και εισήγαγε στον κατά θάλασσα αγώνα μια νέα επιχειρησιακή παράμετρο, αυτήν της συνδυαστικής αξιοποίησης της μηχανοκίνητης ισχύος με τα πυροβόλα. Χάρη στον Άστιγγα το Επαναστατικό Ναυτικό αξιοποιούσε ένα όπλο τεχνολογικής αιχμής της εποχής, ένα πρώιμο πλοίο παράκτιων επιχειρήσεων, το οποίο στα χέρια του κατάλληλου κυβερνήτη – και όχι σε οποιονδήποτε ναυτικό – αποτέλεσε μια ελληνικού τύπου Επανάσταση στις Στρατιωτικές Υποθέσεις (RMA) της εποχής. Η «Καρτερία» ήταν ένα σκάφος πολλαπλών αποστολών. Μπορούσε να μεταφέρει στρατιώτες, να ναυμαχεί και να βομβαρδίζει με τα πυροβόλα του οχυρωμένες τοποθεσίες.  
  Αδιαμφισβήτητα η «Καρτερία» ήταν η καλύτερη ναυτική μονάδα του Επαναστατικού Ναυτικού. Οι επιχειρησιακές της ικανότητες δεν άργησαν να φανούν. Η πρώτη αξιοσημείωτη επιτυχία ήταν η συμμετοχή στον αποκλεισμό της Ερέτριας τον Μάρτιο του 1827 και ο βομβαρδισμός των τουρκικών οχυρών του 'Ωρωπού. Αντικειμενικός σκοπός ήταν ο εξαναγκασμός των τουρκικών δυνάμεων να  λύσουν την πολιορκία της Ακρόπολης. Στον Ωρωπό, η «Καρτερία» κατέλαβε δύο εχθρικά μεταγωγικά με εφόδια. Την άνοιξη του 1827 με τον Άστιγγα πάντα στο πηδάλιο πραγματοποίησε σειρά αποστολών ναυτικού βομβαρδισμού προσβάλλοντας το Νιόκαστρο, οχυρές θέσεις στο Μεσολόγγι και στην Ναύπακτο. Τον Απρίλιο η «Καρτερία» εξετέλεσε ειδική αποστολή, επιχείρησε ως καταδρομικό σκάφος, αξιοποιώντας την ταχύτητα και τον οπλισμό της. Ο Άστιγξ επικεφαλής ναυτικής μοίρας πέντε πλοίων («Καρτερία», «Θεμιστοκλής», «Αρης», «Ασπασία», «Παναγία») εισήλθε στον Παγασητικό Κόλπο όπου με ναυτικό βομβαρδισμό κατέστρεψε τουρκικά παράκτια οχυρά στον Βόλο, παρέδωσε στις φλόγες έναν πάρωνα στο Τρίκερι και αιχμαλώτισε οκτώ μεταγωγικά που μετέφεραν εφόδια. Τον Ιούνιο η «Καρτερία» μετείχε με άλλα 21 πλοία στην παράτολμη επιχείρηση κατά της Αλεξάνδρειας, ρυμουλκούμενη (για οικονομία καυσίμων) από άλλο σκάφος.




Η ατμήλατος κορβέτα " ΚΑΡΤΕΡΙΑ " είναι το πρώτο ατμοκίνητο πλοίο στον κόσμο που έλαβε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις. Κατασκευή: Δημήτρης Μάρας.
  
   Τον Σεπτέμβριο του 1827 η «Καρτερία» πέτυχε την σημαντικότερη επιτυχία της βυθίζοντας στον κόλπο της Ιτέας την τουρκική ναυαρχίδα (βρίκι), καταστρέφοντας παράλληλα 9 από τα 11 εχθρικά πλοία μετά από εύστοχους κανονιοβολισμούς. Επρόκειτο για ένα γεγονός σταθμό στην παγκόσμια ναυτική ιστορία. Ένα ατμοκίνητο πλοίο στα χέρια ενός ευφυούς και ικανού κυβερνήτου, κατάφερε να προσβάλλει και να βυθίσει σειρά ιστιοφόρων πολεμικών. Η σημασία της καταστροφής των εχθρικών πλοίων ήταν τέτοια, καθώς ένα μόλις ατμοκίνητο πλοίο κατάφερε να μεταβάλλει την ισορροπία στη θάλασσα ασφαλίζοντας τον Κορινθιακό και εκκαθαρίζοντάς τον από τον εχθρικό στόλο. Αυτή η θαυματουργή ναυτική δυάδα (Αστιγξ και «Καρτερία») αναδείχθηκε ως το αίτιο αναχώρησης του αιγυπτιακού στόλου από το Ναβαρίνο, καθώς ο Ιμπραήμ αντιλήφθηκε ότι η καταδίωξη και καταστροφή τους ήταν ζήτημα άμεσης προτεραιότητας. Και ενώ η Ελλάς ψυχορραγούσε στα χερσαία μέτωπα, έχοντας απολέσει τον ήρωα Καραϊσκάκη και θρηνούσε την καταστροφή στο Φάληρο, ήταν ο Άστιγγας με την «Καρτερία» στην υπηρεσία της θείας Πρόνοιας, εκείνοι που εξανάγκασαν τον εχθρικό στόλο να εγκαταλείψει την ασφάλεια της Πύλου και να παραβιάσει την συμφωνία που προέβλεπε η Συνθήκη του Λονδίνου (Ιούνιος 1827) περί μη εξόδου του οθωμανικού στόλου.
   Μετά την καταστροφή του τουρκο-αιγυπτιακού στόλου στο Ναβαρίνο (20 Οκτωβρίου 1827) η ναυτική υπεροχή του Επαναστατικού Ναυτικού ήταν πλέον αδιαμφισβήτητη στις ελληνικές θάλασσες. Ο Άστιγξ εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία και χωρίς να χάσει χρόνο προσέβαλλε με σημαντική επιτυχία τα οχυρά του Ρίου και ακολούθως τα οχυρά των νησιών της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Ως επικεφαλής μοίρας επέβαλλε πλήρη ναυτική κυριαρχία στον Κορινθιακό Κόλπο. Η αποφασιστικότητα του ένδοξου φιλέλληνα ήταν τέτοια ώστε δεν δίστασε να στρέψει τα πυροβόλα της «Καρτερίας» και να βυθίσει πλοίο που έφερε αυστριακή σημαία, το οποίο επιχείρησε να παραβιάσει τον ναυτικό αποκλεισμό της Πάτρας την οποία κατείχαν οι Τούρκοι. Τον Νοέμβριο του 1827, ο Άστιγξ προσέβαλε το Βασιλάδι, το οποίο κατέλαβε μετά από σφοδρό ναυτικό βομβαρδισμό. Το Βασιλάδι αποτελούσε μια οχυρή θέση-κλειδί για την ανακατάληψη του Μεσολογγίου. Ο κυβερνήτης Καποδίστριας τον Δεκέμβριο του 1827 στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης του Στόλου διόρισε τον Άστιγγα διοικητή της Μοίρας του Κορινθιακού, η οποία μετονομάστηκε σε Μοίρα Δυτικής Ελλάδας, αναγνωρίζοντας με την πράξη αυτή τις επιχειρησιακές ικανότητες, την μεγάλη προσφορά στον αγώνα και την ηγετική φυσιογνωμία του.  Ο άοκνος και ανιδιοτελής φιλέλλην είχε θέσει ως αντικειμενικό σκοπό της ναυτικής μοίρας, της οποίας ηγείτο με επιτυχία, να επιτύχει την απελευθέρωση του Μεσολογγίου. Εάν αυτό γινόταν πραγματικότητα, τότε το Ιωάννης Καποδίστριας θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη νίκη αυτή για να πιέσει να επεκταθούν και άλλο τα υπό διαπραγμάτευση σύνορα.
  Αξιοποιώντας την επιχειρησιακή εμπειρία της «Καρτερίας» στο ναυτικό βομβαρδισμό, σχεδίασε και εκτέλεσε τον Μάρτιο του 1828 τον κανονιοβολισμό του Αιτωλικού, προπύργιο του υπό τουρκική κατοχή Μεσολογγίου. Στις 11 Μαΐου ο Άστιγξ υπέπεσε σε μοιραίο – όπως αποδείχθηκε – σφάλμα όταν εγκατέλειψε την ασφάλεια της «Καρτερίας», με σκοπό να διορθώσει την βεβιασμένη κίνηση του στολίσκου του οποίου ηγείτο και να διευθύνει την επιχείρηση. Το πλοιάριο του κυβερνήτη της «Καρτερίας» παγιδεύτηκε και οι επιβαίνοντες βλήθηκαν από στοχευμένα πυρά. Ο Αστιγξ τραυματίστηκε μαζί με άλλους είκοσι στρατιώτες. Παρότι είχε πληγωθεί ελαφρά στον αριστερό βραχίονα μεταφέρθηκε αρχικά στο πλοίο και στη συνέχεια στη Ζάκυνθο όπου εξέπνευσε στις 20 Μαΐου 1828, όχι εξαιτίας της σοβαρότητας του τραύματος, αλλά λόγω έλλειψης στοιχειώδους περίθαλψης! Ο ίδιος είχε γράψει επιστολή προς τον Μαυροκορδάτο ζητώντας επειγόντως χειρουργό για τους τραυματίες. Επρόκειτο για μια τραγική και απαράδεκτη απώλεια ζωής που στέρησε τον Αγώνα και το Επαναστατικό Ναυτικό από μια σπάνια προσωπικότητα.
 
Μετά τον θάνατό του βαλσαμώθηκε και τοπο­θετήθηκε στην κρύπτη της εκκλησίας του Ορφανοτροφείου Αιγίνης. Ή κηδεία του έγινε με μεγάλες τιμές ένα έτος αργότερα στον Πόρο, όπου μεταφέρθηκε η σωρός του με την «Καρτερία», στην οποία επέ­βαινε ό Ιωάννης Καποδίστριας, με την συνο­δεία μοίρας πολεμικών πλοίων. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Σπυρίδων Τρικού­πης. Το 1861, τα οστά του Άστιγγα μετακομίστηκαν στον ναύσταθμο του Πόρου, όπου ανεγέρθηκε μνημείο προς τιμήν του.   Ο Σπυρίδων Τρικούπης, αναφερόμενος στον Άστιγγα είπε: «...απέθανεν την 20η Μαΐου, καταλιπών μνήμην ανεπίληστον αφιλοκερδούς φιλελληνισμού, ενδόξων υπέρ ελευθερίας αγώνων και ακεραίου χαρακτήρος». Ό στρατηγός Γκόρντον, στην βιογραφία του, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Αν υπήρχε κάποιος πραγματικά ανιδιοτελής και χρήσι­μος φιλέλληνας, αυτός ήταν ο Άστιγξ. Δεν έλαβε ποτέ του αμοιβή. Ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του για να κρατήσει μάχιμη και δυνατή την «Καρ­τερία», το μοναδικό πλοίο του Ελληνικού Ναυτικού πού τηρούσε τούς κανόνες της ναυτικής πειθαρχίας».
  Σήμερα θυμόμαστε με σεβασμό και τιμούμε με  πατριωτικό καθήκον έναν φιλέλληνα που δεν πολέμησε μόνο και αφιέρωσε τη ζωή του στην Επανάσταση του 1821, αλλά υπήρξε ο εμπνευστής μιας θεμελιακής αλλαγής στον τομέα της ναυτικής ισχύος, εισάγοντας – σε παγκόσμια κλίμακα – το πρώτο μηχανοκίνητο πολεμικό σκάφος που έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις.
  Είθε το πνεύμα του Άστιγγος να συντροφεύει πάντα τους επίλεκτους αξιωματικούς του ΠΝ που συνεχίζουν να οικοδομούν πάνω στο όραμά του, για ένα Ναυτικό που θα κυριαρχεί στις ελληνικές θάλασσες τεχνολογικά προηγμένο, πρωτοπόρο και πάντα νικηφόρο! ΣΤΟΛΟΣ ΘΑΛΑΣΣΗ ΚΡΑΤΕΙΝ!

«Για την κατασκευή του μοντέλου ακολούθησα πιστά τα σχέδια του Αγγλικού ναυπηγείου,
για τον λόγο αυτό ισχυρίζομαι ότι είναι πιστό αντίγραφο».
Δημήτρης Μάρας, Μικροναυπηγός, Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc.


Το Περί Αλός προτείνει:
Επισκεφθείτε το  GREEK SHIP MODELS.COM  και θαυμάστε ξύλινα χειροποίητα ομοιώματα ιστορικών πλοίων του Δημήτρη Μάρα, κατασκευασμένα υπό κλίμακα, με παραδοσιακό τρόπο και με αυθεντικά υλικά κατασκευής ίδια με αυτά που χρησιμοποιούσαν οι κατασκευαστές των πρωτοτύπων.





Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...