Κυβερνητική Τέχνη Ναυτικό Σύγγραμμα του 1842

Κυβερνητική Τέχνη

Ναυτικό Σύγγραμμα του 1842

Από τα κειμήλια του Περί Αλός

Απόσπασμα από το πρώτο ναυτικό σύγγραμμα

Πολικός Αστήρ (εκδ. Γεράσιμος Ζωχιός),

Φυλλάδιον Πρώτον, 15 Ιουνίου 1842, σσ. 18-20

(Ακολουθείται η σύνταξη και ορθογραφία του

πρωτοτύπου πλην του πολυτονικού)

ΦΩΤΟ: kevin.friard

https://www.flickr.com/photos/109178239@N08/albums

Η πολύδεινος, δυσχερής και πολυμήχανος τέχνη δι’ ης τα πλοία είτε ιστιοδρομούντα είτε επ’ αγκυρών σαλεύοντα οιακονομούνται, κυβερνώνται και σώζονται ονομάζεται κυβερνητική. Δια της θαυμασίου ταύτης τέχνης ο άνθρωπος επί ευδιαλύτου ξύλου συναρμογής πατών ανεδείχθη, αν όχι ακαταμάχητος, δυσανταγώνιστος αντίπαλος των καταπληκτικών του κόσμου στοιχείων, μετά των οποίων ο ναύτης διηνεκώς και ακαταπαύστως παλέει.

Ο έμπειρος κυβερνήτης παιδιάν έχει την τρικυμίαν και της θαλάσσης τον κλύδωνα, τον δε λαίλαπα ποσώς δεν φοβείται. Τον πλουν του διετάραξαν πολλάκις τρομεραί καταιγίδες˙ πολλάκις το κύμα αφρίζον αι μανιώδες ανέβη υπέρ τους τοίχους και κατέκλυσε το κατάστρωμα του πλοίου του˙ οι κεραυνοί κατασκήπτοντες συνέτριψαν τους ιστούς του˙ των ανέμων οι στρόβιλοι ανήρπασαν τα άρμενά του και συνέθλασαν τας κεραίας του˙ οι μέχρι νεφελών ανυψούμενοι ολέθριοι σίφωνες πολλάκις συνήντησαν το τα πελάγη διαπορευόμενον αλίβροχον σκάφος του˙ κινηταί πάγου συμπληγάδες πολλάκις τον περιέκλυσαν ποντοπορούντα˙ αστραπαί και βρονταί και χιών και χάλαζα και σκότος βαθύ και βροχή ραγδαία και είτι άλλο υπάρχει φοβερόν και εξαίσιον, η φύσις σύμπασα πολλάκις τον εκάκωσεν αλλά δεν κατίσχυσεν αυτού. Πας ων ότε το πρώτον πλοίου επέβη κατακλυδωνιζόμενος και ενίοτε ναυαγών, ηνδρώθη και εγήρασε˙ πώποτε όμως δεν επόδισεν, ήτοι πώποτε δεν υπεχώρησεν κατά των στοιχείων παλαιών, πολύ δε μάλλον κατά των πολεμίων μαχόμενος, αλλά προς πάντα αντοφθαλμών είδε πάντοντε τους μεν πολεμίους φεύγοντας, τα δε στοιχεία ταπεινούμενα ενώπιόν του.

ΦΩΤΟ: Brian A. Fox

https://www.flickr.com/photos/130881643@N04/

Αλλά υπάρχουσι μεταξύ ημών κυβερνήται τοιούτοι; Διεδέχθη τις τον Μιαούλην; Τις αντικατέστησεν τον Σαχτούρην; Δεν αρνούμαι ότι ζει ο Πινότσης και τινες άλλοι επίσημοι ως προς την κυβερνητικήν τέχνην ναυτικοί˙ αλλά και ολίγοι ούτοι είναι της παλαιάς ζύμης λείψανα. Πόσον δύσκολον είναι να αποκατασταθή τις καθ’ όλα ναυτικός έμπειρος πολύ δε μάλλον άξιος πολεμικού ναυτικού αξιωματικός! Πόσον δε ευκόλως σφετερίζονται πολλοί του ναύτου  το όνομα και τοι αγνοούντες την τέχνην και τα έργα του. Ο μεν βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρά περί της θείας τέχνης γράφων έλεγε ο θείος Ιπποκράτης.

Τουτ΄αυτό και ημείς επαναλαμβάνομεν περί της βαρυμόχθου αλλά και βαρυτίμου τέχνης του ναύτου γράφοντες ο μεν βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρά. Κατά δε τον Γάλλον ναύαρχον Ουϊλλομέ ο ανθρώπινος βίος μόλις εξαρκεί δια να σχηματισθή τις τέλειος ναύτης και διάσημος ποντοπόρος. La vie entière d’ un homme suffit à peine pour former un grand home de mer ήτοι εν ριπή οφθαλμού ούτε στόλοι ναυπηγούνται ούτε ναύται σχηματίζονται˙ νύξ μία ή μία μόνη αυγή δεν συγκροτεί πλοίαρχον ή κυβερνήτην, ως κατά την κοινήν παροιμίαν, η νυξ γεννά επίσκοπον και η αυγή μητροπολίτην. Αι πέντε φρόνιμοι λαμπαδηφόροι παρθένοι, εφρόντισαν περί ελαίου πριν έτι λάβωσιν ανάγκην αυτού.

Την επομένην περιγραφήν του τρόπου, καθ΄ον εν καιρώ τρικυμίας μεγάλης και σάλου πολλού οι επίτονοι γεμίζονται, μετέφρασα εκ του Γαλλικού ως νεοφανή. Ενδέχεται να γνωρίζει τις εξ υμών τον τρόπον τούτον, αλλά οι πολλοί νομίζω τον αγνοούσιν, αν δεν απατώμαι.

Τρότος καθ’ ον εν καιρώ τρικυμίας μεγάλης και σάλου[1] πολλού, ή απέναντι  των πολεμίων γεμίζονται οι επίτονοι[2]. 

Τέσσαρας πόδας υπεράνω των ακροστολίων[3] και έξωθεν δέουσιν[4] επί των επιτόνων λίνου[5] κεραίας[6]˙ προς τούτους δε συζεύγουσι[7] σύνδυο τους αντιτόνους[8] επιτόνους αγκυρίζοντες[9] επ’ αυτών τοπεία[10], τα οποία εντείνουσιν[11] όσον δύνανται˙ μετά ταύτα δεξιόθεν και αριστερώθεν αναρτώσιν[12] εις τα καρχήσια[13] των στηλίδων[14] ανά δύο ολκούς[15] τους οποίους γεμίζουσιν αγκυρίζοντες αυτούς εις το διάζωμα[16] τον μεν εμπρόσθιον μεταξύ του πρώτου και δευτέρου επιτόνου, τον δε οπίσθιον μεταξύ του τελευταίου και προτελευταίου επιτόνου. Ασφαλίζοντες[17] δε ούτω προσωρινώς τους ιστούς, αποχωρίζουσι των λοιπών τους δύο προς την πρώραν επιτόνους εκάστης πλευράς[18] αποκόπτοντες δια του πρίονος τας κεραίας, και τους γεμίζουσι σύροντες[19] τα χαλαρά[20] δια των επιτηδείων τοπείων. Την εργασίαν δε ταύτην εξακολουθούντες γεμίζουσιν και τους υπολοίπους επιτόνους.

Η μέθοδος αύτη, την οποία επιτυχώς εφήρμοσαν επί του Γαλλικού δικρότου Suffren κατά το 1838 είναι πάσης άλλης προτιμητέα, διότι προς την στερεότητα την οποία παρέχει, και την οποία δεν δύναται ν’ αναπληρώσει μόνη των ολκών η χρήσις, αποφεύγει τις και την αντιστροφήν[21], ήτις δεν επιτρέπεται ουδ’ είναι δυνατόν να εκτελέσθη πάντοτε ακινδύνως.

ΠΗΓΗ: Περί Αλός https://perialos.blogspot.com/2020/05/1842.html

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ (του συγγραφέως και εκδότου Γ. Ζωχιού)

[1]παρακύλισμα

[2] εξάρτια

[3] μπαστιγάγια

[4] το δέω έχει όλας τας εν χρήσει σημασίας του δένω

[5] κουρτελάτσα

[6] αντένα

[7] δένουσι δυό συ δυό

[8] το πρώτον δεξιόν και το πρώτον αριστερόν εξάρτιον λέγονται αντίτονοι, ομοίως και τα λοιπά, το δεύτερον με το δεύτερον, το τρίτον με το τρίτον

[9] κοτσάροντες

[10] παλάγκα

[11] καργάρω ήτοι κατσάρω

[12] απερνώ

[13] καπελαδούρα

[14] κολώναις των καταρτιών

[15] μάντος

[16] κορζέτο

[17] σιγουράρω

[18] μπάντα

[19] παίρνω

[20] μπόσικα

[21] βόλτα