Περί
της κατασκευής του πυρπολικού του λόρδου Κόχραν
Από τα «ΚΕΙΜΗΛΙΑ» του Περί Αλός
Αντιναυάρχου Κ. Νικοδήμου
Απόσπασμα
από το βιβλίο του Κ. Νικοδήμου
«Απομνημονεύματα
Εκστρατειών και Ναυμαχιών
του
Ελληνικού Στόλου, Εν Αθήναις, Τυπογραφείον
Δ.ΑΘ.
Μαυρομμάτη, 1862, σσ. 111-113.
 |
| Τόμας Κόχραν, λιθογραφία του Jules Bouvier (1827) National Library of Wales. ΦΩΤΟ: el.wikipedia.org |
Ο λόρδος Κόχραν εκτός των άλλων ευεργεσιών τας οποίας υπέσχετο δια των εκδουλεύσεών του να κάμη εις την Ελλάδα, υπέσχετο να μετασκευάση και πυρπολικά επιτηδειοτέρα των ελληνικών, και ου μόνον να πυρπολή δι αυτών τα εχθρικά πλοία, αλλά και να κυριεύει δι’ αυτών τας εις παράλια κείμενα φρούρια[1]. Μετασκεύασε λοιπόν εν πλοίον εις πυρπολικόν του οποίου η μετασκευή ήτο ως ακολούθως.
Εντός του κύτους (αμπαρίου)
έκτισε τείχος και άφησεν εις το εσωτρόπιον τόσον κενόν όσο κατείχεν η θύρα
(μπουκαπόρτα) του αμπαρίου επί του καταστρώματος, εντός δε του τείχους έθεσε
δύω οχετούς κατασκευασμένους από
σανίδας, αι άκραι δε αυτών απέληγον η μεν μία πλησίον του εσωτροπίου, η
δε άλλη διαπερώσα τον φραγμόν της καμάρας, έμενεν εκεί˙ οι οχετοί ούτοι είχον
θέσιν κατωφερή, το δε τείχος ήτο τόσον πολύ ώστε εχρησίμευε και δια έρμα του
πλοίου.
Περί
του εφοδιασμού του
Ο εφοδιασμός αυτού εγίνετο ως
ακολούθως.
Εις τον κενόν τόπον του κύτους,
εις το εσωτρόπιον, έστρωνον πανίον και επ’ αυτού έθετον σάκους πλήρεις
πυρίτιδος, το όλον δε της πυρίτιδος υπερέβαινε τας 150 οκάδας, επάνωθεν δε των
σάκων έθετον μεγάλας βόμβας πλήρεις και αυτάς με πυρίτιδα, εχούσας εις τας οπάς
φυτίλιον και εσφραγισμένας καλώς.
Εις δε τους οχετούς έθετον
πυρίτιδα και εις εκάστην αυτών άκραν εκ των υπαρχουσών εις την κάμαραν εν
κιβώτιον μήκος έχον σχεδόν ποδός γαλλικού, έκαστον δε κιβώτιον είχε φυτίλιον˙
όταν λοιπόν, η χρεία το εκάλει να τεθή το πυρ εις το πυρπολικόν, εις
πυρπολιστής, έπρεπε να καταβή εις την κάμαραν και να θέση το πυρ εις τα φυτίλια
των κιβωτίων και από αυτά να διαδοθή το πυρ. Αι ενυπάρχουσαι εις τα κιβώτια
καυστικαί ύλαι ήσαν κατασκευασμέναι ούτως ώστε αφού θέση το πυρ, να εξέλθη της
κάμαρας και να έμβη εις την λέμβον αβλαβής.
Το εσωτερικόν του κύτους και το
υποκάτωθεν του καταστρώματος το ήλειφον με κατράμη.
Το πυρπολικόν τούτο εξελθόν εις
εκστρατείαν με τον ελληνικόν στόλον, δεν επυρπολήθη ούτε εις πλοίον ούτε εις
φρούριον δια να ιδή το κοινόν εάν οι λόγοι του λόρδου Κόχραν εδύναντο να
πραγματοποιηθώσιν εις κυρίευσιν φρουρίων ή εις πυρπολισμόν πλοίου εχθρικού.
Καθόσον δε εκ της πείρας
εδιδάχθην, λέγω ότι το πυρπολικόν τούτο δε ηδύνατο να γίνη χρήσιμον, δια την
ατέλειαν της κατασκευής του (αποδεικνύεται δε αύτη εκ της διαφοράς της
κατασκευής του ελληνικού πυρπολικού)˙ οψέποτε λοιπόν το πυρπολικόν τούτο ήθελε
πλησιάσει εις εχθρικόν πλοίον και θέσει πυρ δια να το πυρπολήση, ως έχον την
κατασκευήν όλην εις εν μέρος και μόνον από πυρίτιδας και βόμβας, η υπέρμετρος
ποσότης της πυρίτιδος ήθελεν ανοίξει το κάτω μέρος του πλοίου και βυθισθή, αι
δε βόμβαι ως κείμεναι επί της πυρίτιδος, αντί να υψωθώσι και ριφθώσιν επί του
εχθρικού πλοίου, ήθελον συμβυθισθή με τον πυρπολικόν χωρίς να κάμουν ουδεμίαν
ενέργειαν.
 |
| Απόσπασμα από το βιβλίο του Κ.
Νικοδήμου
«Απομνημονεύματα Εκστρατειών
και Ναυμαχιών
του Ελληνικού Στόλου, Εν
Αθήναις, Τυπογραφείον
Δ.ΑΘ. Μαυρομμάτη, 1862, σελ.
113.
|
Περί κυριεύσεως φρουρίων με
πυρπολικά πλοία, νομίζω περιττόν ν’ αναφέρω τι, διότι ως είναι γνωστόν, άλωσις
φρουρίων γίνεται με ρίψιμο πολλών σφαιρών και βομβών εις αυτά, με στενήν
πολιορκίαν ή με εφόδους.
Ο Λόρδος Κόχραν, συνάξας από
διάφορα μέρη της Ελλάδος πολλάς χιλιάδας καλάμων δια μετασκευήν πυρπολικών,
ουδεμίαν εποιήσατο χρήσιν αυτών ούτε εις το πυρπολικόν το παρ’ αυτού
κατασκευασθέν, ούτε άλλο πυρπολικόν με τους καλάμους κατασκεύασε.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Ότε συνεπεστάλη και ο
συγγραφεύς μετά του Ιωάννου Μηλαήτου, Ιωάννου Μαμούνη και Κωνσταντίνου Κοτζιά
παρά της επιτροπής των ψαριανών δια να χαιρετήσωσι την άφιξην του λόρδου Κόχραν
εις την Ελλάδα, ούτος πληροφορηθείς από τους συναδέλφους μου ότι είμαι
πυρπολιστής, έσφιγξε την χείρα μου και με είπεν «ότι θα συναγωνισθώμεν και ότι
θα κατασκευάσω πυρπολικά τα οποία να πυρπολούν τα πλοία και τα παράλια
φρούρια». Η επιτροπή τω παρετήρησε, πως είναι δυνατόν να πυρποληθούν φρούρια;
Αυτός δε ανταπήντησεν ότι το πυρπολικόν θα πλησιάζη το φρούριον, και αφού τεθή
το πυρ εις αυτό, αι βόμβαι τας οποίας θα έχη θα υψούνται και θα επιπίπτωσιν εις
το φρούριον και άλλας με οικίας θα πυρπολώσιν άλλας δε θα συντρίβωσιν˙ οι δε εν
τοις φρουροίς οθωμανοί θα κυριεύωνται από πανικόν φόβον και θα αναχωρώσιν, ως
παράδειγμα δε έφερε το φρούριον της Χαλκίδος. Τα τοιαύτα θα θεωρούνται μυθώδη,
αλλά βεβαιώ τους αναγνώστας ότι έγραψα γυμνήν και καθαράν την αλήθειαν, έγραψα
δηλ. ό,τι εκ στόματος του ιδίου λόρδου Κόχραν ήκουσα.
Το Περί Αλός προτείνει:
Ο Ναύαρχος Κόχραν και η απάτη
στο Χρηματιστήριο. Πιέσατε ΕΔΩ
Οι «άγνωστες» εφευρέσεις του
Κόχραν. Πιέσατε ΕΔΩ
