Περί Αλός
Της Ρούλας Γαλάνη
Δημοσιεύθηκε
στο περιοδικό «ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ
της
Ναυτικής Ιστορίας», τεύχος 85, σελ.58,
ΟΚΤ-ΔΕΚ
2013, έκδ. Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος.
Αναδημοσίευση
στο Περί Αλός με την έγκριση του ΝΜΕ.
 |
|
50th Aegean Rally (2013)
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
Στους ιστιοπλοϊκούς αγώνες
ανταγωνίζονται ιστιοπλόοι και όχι σκάφη. Δεδομένου όμως ότι οι αθλητές τρέχουν
με διαφορετικά σκάφη, καταβάλλεται προσπάθεια με τον «ισοζυγισμό» και τα
handicaps που τους καθορίζονται, να έλθουν όλα σε ίση βάση ανταγωνισμού.
Τα διάφορα συστήματα που
χρησιμοποιούνται για τον ισοζυγισμό λαμβάνουν υπ’ όψιν πολλά τεχνικά στοιχεία
και παράγοντες που απορρέουν από την κατασκευή των σκαφών, όπως π.χ. εκτόπισμα,
μήκος, επιφάνεια υφάλων, επιφάνεια ιστίων κλπ.Θα πρέπει να τονισθεί ότι εάν δεν υπάρχει η έννοια του «ισοζυγισμού» δεν θα αναδεικνυόταν ο καλλίτερος ιστιοπλόος, αλλά το καλύτερο σκάφος και σ’ αυτή την περίπτωση οι εύποροι που θα είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα «ειδικής κατασκευής» σκάφος θα ήταν μόνιμοι νικητές.
Περίπλους
 |
|
Hellenic match race
tour Άνδρος
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
Η
Ιστορία
Ο ισοζυγισμός των σκαφών
απετέλεσε το αναμφισβήτητα κρίσιμο σημείο από την πρώτη στιγμή που
διοργανώθηκαν αγώνες ανοικτής θαλάσσης, ήταν όμως ταυτόχρονα απαραίτητη προϋπόθεση
στην προσπάθεια των ιστιοπλόων για την ύπαρξη ενός ισότιμου συναγωνισμού, αλλά με
το σκάφος που διαθέτει ο καθένας.Ο ισοζυγισμός είναι η μαγική λέξη που λύνει το πρόβλημα των διαφορετικών τύπων σκαφών.
Ψάχνοντας στο παρελθόν, σε κάθε χώρα που διοργανώνονταν ιστιοπλοϊκοί αγώνες ανοικτής θαλάσσης, δημιουργήθηκαν τοπικά συστήματα ισοζυγισμού τα οποία ξεκίνησαν λαμβάνοντας υπόψη τους βασικές μετρήσεις του σκάφους όπως η ίσαλος, το ολικό μήκος ή η αναλογία ιστιοφορίας και εκτοπίσματος.
Τα τοπικά συστήματα εξελίσσονταν με την προσθήκη και άλλων στοιχείων καταμέτρησης και εισαγωγή πιο πολύπλοκων μαθηματικών τύπων στην εξαγωγή του handicap κάθε σκάφους, αφού ισοζυγισμός σημαίνει «πόσος είναι ο χαριζόμενος χρόνος κάθε σκάφους μέσα στο στόλο». Για να καταλάβουμε την έννοια του χαριζόμενου χρόνου, ο οποίος εκφράζεται σε δευτερόλεπτα / μίλι παραθέτουμε ένα απλό παράδειγμα υπολογισμού αποτελεσμάτων.
Στην Ελλάδα, παράλληλα με διεθνές σύστημα IOR (International Offshore Rating), στις αρχές της δεκαετίας του 80 αναπτύχθηκε το τοπικό σύστημα ΕΑΘ, απλοποιημένο σύστημα ως προς την καταμέτρησή του σκάφους, βασισμένο στο IOR με υπολογισμό των αποτελεσμάτων με το Σύστημα «Χρόνος επί Απόσταση».
Το 1996 αντικαταστάθηκε στην Ελλάδα το IOR με το IMS και το 2001 το ΕΑΘ αντικαταστάθηκε από το απλουστευμένο σύστημα του IMS, το ORC Club.
To 2008 το IMS ως σύστημα ισοζυγισμού μετονομάστηκε σε ORC INTERNATIONAL ενώ διατήρησε την ονομασία του ως σύστημα καταμέτρησης.
ORC INTERNATIONAL: Ο πιο δίκαιος ισοζυγισμός
Το ORC International δίνει
διορθωμένους χρόνους για αναρίθμητους τύπους και μεγέθη σκαφών χρησιμοποιώντας
προβλέψεις ταχύτητας που υπολογίζονται από μοντέλο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή
βασισμένο στις θεμελιώδεις αρχές της ύδρο - αεροδυναμικής.
Το ORC το σημερινό Offshore
Racing Congress, η επίσημη αρχή που διαχειρίζεται το ORC International
παγκοσμίως, προωθεί και εξελίσσει συνεχώς την έρευνα για βελτιώσεις στην
«πρόβλεψη ταχύτητας» με ταυτόχρονη αναβάθμιση του συστήματος ισοζυγισμού.Στόχος του ORC International είναι να ισοζυγίζει δίκαια τα σκάφη τόσο σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα όσο και σε τοπικούς διασυλλογικούς αγώνες. Ενθαρρύνει δε την κατασκευή σκαφών αγωνιστικών αλλά και κρουαζιέρας.
Το βασικό χαρακτηριστικό του ORC International που το διαφοροποιεί εντελώς από όλα τα υπόλοιπα συστήματα ισοζυγισμού είναι ότι δίνει διαφορετικά “handicaps” σε διαφορετικές συνθήκες ανέμου και παλίρροιας στο πεδίο εντάσεων 6 – 20 κόμβων.
 |
|
50th Aegean Rally (2013)
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
Ξεκινώντας από τα στοιχεία
καταμέτρησης του σκάφους, η μέθοδος καταμέτρησης IMS που χρησιμοποιεί το ORC
International περιλαμβάνει καταμέτρηση της γάστρας καθώς και πείραμα ευστάθειας
όπου υπολογίζεται η σταθερότητα του, καθώς το εκτόπισμα.
Πλήρης καταμέτρηση λαμβάνει
χώρα στην εξαρτία, την ιστιοφορία και την προπέλα του σκάφους.Η τεχνική επιτροπή του ORC (I.T.C.) αξιολογεί και αναθεωρεί συνεχώς την επίδραση των διάφορων συντελεστών στους δείκτες ισοζυγισμού του σκάφους
Όπως είπαμε παραπάνω, μέχρι την εισαγωγή του ORC International οι συντελεστές ισοζυγισμού δεν μπορούσαν παρά να είναι ένας απλός αριθμός. Κάθε σκάφος δηλ. είχε ένα σταθερό δείκτη ισοζυγισμού ανεξάρτητα από τις συνθήκες πλεύσης. Το ORC International δίνει τώρα μεταβλητούς συντελεστές ισοζυγισμού, ανάλογα με τις συνθήκες και τη διάρκεια του αγώνα. Εκτός από την μέθοδο υπολογισμού αποτελεσμάτων που ονομάζεται «Δομημένη Διαδρομή» (Constructed Course) και βασίζεται στους μεταβλητούς συντελεστές ισοζυγισμού, υπάρχει και η Προκαθορισμένη Διαδρομή Ωκεανού (Ocean Course) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων.
 |
|
Hellenic match race
tour Άνδρος
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
Σε όλες τις παραπάνω μεθόδους
εξαγωγής αποτελεσμάτων, δεν υπεισέρχεται στα δεδομένα η ένταση του ανέμου. Το
λογισμικό υπολόγιζε μόνο του τη μέση ένταση. Το ORC International παρέχει επίσης
μια μέθοδο για να βαθμολογήσει τα σκάφη στον αγώνα με σταθερή ένταση ανέμου. Η
Επιτροπή Αγώνων μπορεί να εκτιμήσει τη μέση ένταση του ανέμου και να την
εισάγει ως δεδομένο.
Ο χρυσός κανόνας του ORC
International είναι:
- Δομημένη Διαδρομή
- Εξαγωγή αποτελεσμάτων βάσει
Καμπύλης Επίδοσης (PCS)
Τα υπόλοιπα συστήματα
υπολογισμού αποτελεσμάτων μπορεί να είναι εύκολα κατανοητά και το πλήρωμα να
έχει την ευκαιρία άμεσης αξιολόγησης αλλά ευνοούν ή αδικούν συγκεκριμένα σκάφη
σε ασθενείς και δυνατούς καιρούς.Ουσιαστικά λάθη δε, προκύπτουν όταν κάποια σκάφη «κολλάνε» στην πλήρη άπνοια και φυσικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ρεύματα και παλίρροιες.
Το ORC International δίνει
επιδόματα στα σκάφη ως ακολούθως:
- Έκπτωση στον βαθμό ικανότητας
στα παλαιότερα σκάφη (Age Allowance)
- Επιδοτεί το σκάφος για τα
τμήματα της πλεύσης όπου το σκάφος δεν κινείται σε σταθερές συνθήκες π.χ. κατά
τη διάρκεια του τακ (Dynamic Allowance).
Τα επιδόματα αυτά
συμπεριλαμβάνονται στο πιστοποιητικό του σκάφους.
ORC
CLUB: Η απλοποίηση του ORC International
Το ORC έκρινε επιτακτική την
ανάγκη της ανάπτυξης ενός απλουστευμένου συστήματος που να επωφελείται μεν τα
«καλά» του ORC International αλλά να προσφέρεται με μειωμένο κόστος και χρόνο καταμέτρησης-στο
εξωτερικό οι ιδιοκτήτες μπορούν οι ίδιοι να καταμετρούν τα σκάφη τους-και να
παρέχει εύκολη εξαγωγή αποτελεσμάτων με σταθερό δείκτη ισοζυγισμού.Το ORC CLUB, όπως ονομάστηκε το νέο σύστημα, αποτελεί ακριβή και δίκαιο ισοζυγισμό για στόλους διαφορετικών τύπων και ηλικιών.
Τo ORC Club αναπτύχθηκε το 1997 από το ORC και αποτελεί μια απλοποίηση του IMS με μειωμένο κόστος καταμέτρησης και εύκολο τρόπο υπολογισμού των αποτελεσμάτων.
 |
|
50th Aegean Rally (2013)
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
Η μέθοδος καταμέτρησης είναι ίδια με το IMS με τη διαφορά ότι καταμετρούνται λιγότερα στοιχεία. Υπάρχει, ως συνέπεια, διαφορά στο βαθμό ικανότητας αν το ίδιο σκάφος έκανε πλήρη καταμέτρηση IMS. Όμως χρησιμοποιούνται γάστρες από το αρχείο στη βιβλιοθήκη του ORC ή καταμετρούνται εξ αρχής (αν δεν υπάρχουν ) με την ίδια μηχανή και μέθοδο όπως στο IMS .
Ταυτόχρονα παρέχονται δυνατότητες εύκολης συγχώνευσης των σκαφών ORC CLUΒ με τα ORC International σε αγώνες που δεν συγκεντρώνονται αρκετά σκάφη σε μία από τις δύο κατηγορίες, με πλήρη συμβατότητα στον τρόπο έκδοσης των αποτελεσμάτων.
Με την ανάπτυξη του ORC CLUB παρατηρήθηκε ευρεία αντικατάσταση των τοπικών συστημάτων σε αρκετές χωρίς – όπως άλλωστε και στην Ελλάδα – από το ORC CLUB.
Όσον αφορά την εξαγωγή αποτελεσμάτων υπάρχουν 3 συστήματα:
«Χρόνος επί Απόσταση», « Χρόνος
επί Χρόνο» και το « Performance Line Scoring (Γραμμή Επίδοσης)».
Το τρίτο συνδυάζει τα δύο
προηγούμενα και αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση στην Καμπύλη Επίδοσης του ORC
International, χρησιμοποιώντας μόνο υπολογιστή τσέπης.
Στην Ελλάδα, η Εθνική Αρχή
χαρακτήρισε το σύστημα ORC Club ως «εισαγωγικό» στους αγώνες ιστιοπλοΐας
ανοικτής θαλάσσης και προτρέπει τα σκάφη «που ψάχνονται» όσον αφορά τα στοιχεία
καταμέτρησής τους αλλά και τη χρήση καλύτερων υλικών και τεχνολογίας στα σκάφη
τους να καταμετρηθούν πλήρως και να προσχωρήσουν στην κατηγορία ORC
International.
Έδωσε ταυτόχρονα μια επιπλέον
διαίρεση στα ORC International, τα «καθαρόαιμα αγωνιστικά» (ORC International
A) και τα σκάφη «κρουαζιέρας/αγώνων» (ORC International N) αν θέλουμε να χαρακτηρίσουμε
ελεύθερα αυτές τις κλάσεις.Έτσι σε κάθε κατηγορία πλέον, ο στόλος είναι ομοιογενής και αυτό συνεισφέρει ουσιαστικά στην σωστή και δίκαια διεξαγωγή των αγώνων αλλά και στην εξάπλωση και προβολή του αθλήματος της ιστιοπλοΐας.
 |
|
50th Aegean Rally (2013)
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
IRC:
Το μυστικό σύστημα
Το 1993, περίοδος όπου το IOR
αρχίζει σιγά – σιγά να χάνει έδαφος γιατί η εξέλιξή του είναι πολύπλοκη και το
IMS εξαπλώνεται σταδιακά, η Union
National pour
la
Course
du
Large
(UNCL)
στο Παρίσι και ο RORC στην Βρετανία, σχεδιάζουν από κοινού ένα νέο σύστημα το CHS
(Channel Handicap System).Βασικές αρχές του συστήματος είναι το χαμηλό κόστος καταμέτρησης και έκδοσης πιστοποιητικού καθώς και ο τύπος του συστήματος να είναι μυστικός ώστε να παραμείνει αδιάβλητο το σύστημα από τις καινοτομίες των σχεδιαστών.
Ο μυστικός τύπος του CHS βασίστηκε στον τύπο του IOR κατόπιν γενικής πεποίθησης ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα πρόγραμμα πρόβλεψης ταχύτητας (VPP).
Στα τέλη της δεκαετίας του 90, το CHS μετονομάστηκε σε IRC (International Rule Club).
Παράλληλα, εφόσον υπήρχε ταυτόχρονα το IMS το οποίο κρατούσε ζωηρό το ενδιαφέρον των ιστιοπλόων που έλκονταν από τους αγώνες που χρησιμοποιούσαν ένα πιο επιστημονικό σύστημα, ήταν πλέον αναγκαία η εξέλιξη του IRC σε ένα πιο τεχνικό σύστημα με το οποίο θα πειραματίζονταν οι ναυπηγοί.
Έτσι δημιουργήθηκε το IR 2000, το οποίο περιείχε το IRC αλλά και τον κανονισμό IRM ο οποίος απευθύνεται σε αγώνες Grand Prix και επιτρέπει στους ναυπηγούς να σχεδιάζουν πιο εξελιγμένα αγωνιστικά σκάφη.
Το 2003 το IRC αναγνωρίστηκε και αυτό παράλληλα με το IMS ως επίσημο σύστημα ισοζυγισμού από την Παγκόσμια Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία.
Τα πιστοποιητικά IRC εκδίδονται μόνο από δύο γραφεία: το RORC Rating Office στο Limington της Βρετανίας και το UNCL στο Παρίσι.
Τα συστήματα ισοζυγισμού δημιουργούνται και εξελίσσονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις και το ενδιαφέρον των ιστιοπλόων αλλά και τις ανάγκες που προκύπτουν από την ανάπτυξη της τεχνολογίας και σχεδιασμού.
 |
|
50th Aegean Rally (2013)
Photo by Nikos
Zagas (www.zagas.gr)
|
Η βέλτιστη μορφή ιστιοπλοΐας είναι οι αγώνες σε μορφή κλάσεων είτε ομοειδών σκαφών π.χ. IMX 40, είτε ενός στόλου σκαφών σε μια ζώνη βαθμών ικανότητας π.χ. IMS 600, που είναι δίκαιοι και ως προς τη συμμετοχή αλλά και ως προς την διαχείριση.
Ο ισοζυγισμός, εφόσον θέλουμε όλοι να τρέχουμε μαζί θα συνεχίζει να υπάρχει και σε κάθε περιοχή ο χρυσός κανόνας είναι η χρήση του συστήματος που ταιριάζει στον συγκεκριμένο στόλο σκαφών αλλά και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής.
http://perialos.blogspot.gr/2014/06/blog-post.html
