«Rouse Simmons» Το πλοίο «Χριστουγεννιάτικο δέντρο».

Περί Αλός

 

Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου

Συγγραφεύς – Ερευνήτρια Ναυτικής Ιστορίας

Μέλος Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.)

 

 

 

Ελαιογραφία του Eric Nils Forsberg με τίτλο «Yuletide Cargo».

Απεικονίζεται η σκούνα «Rouse Simmons» ή αλλιώς  the

"Christmas Tree Ship", η οποία to 1911 έφθασε στο Chicago

στο Clark Street Bridge γεμάτη χριστουγεννιάτικα δέντρα.

ΦΩΤΟ: http://forsbergart.com/about-eric-forsberg

 

Το πλοίο «Χριστουγεννιάτικο Δέντρο» συμπλέει με την ιστορία του Κυβερνήτη Herman Ε. Schuenemann  και του τελευταίου πλοίου του που έφερε το όνομα «Rouse Simmons».

Όταν οι αδελφοί Schuenemann (August και Herman) βρέθηκαν στο Chicago, το 1885, προς αναζήτηση καλύτερης ζωής, το λιμάνι  ήταν ένα από τα πιο πολυσύχναστα στο κόσμο.  Περισσότερα από 20.000 πλοία διέρχονταν ετησίως.

Το κυρίαρχο ιστιοφόρο σκάφος στη λίμνη Michigan ήταν η σκούνα, που ναυπηγήθηκε για να μεταφέρει βαριά φορτία, όπως ξυλεία, από και προς τα λιμάνια. Αυτό ήταν ιδανικό περιβάλλον για τα δύο αδέλφια τα οποία ασχολήθηκαν επιτυχώς με τη ναυτιλία και τις επιχειρήσεις.

Έχοντας επισημάνει ότι τα δύο τρίτα του ετήσιου εισοδήματός τους προέρχονταν κυρίως κατά την περίοδο μεταξύ των ευχαριστιών και των Χριστουγέννων, με την πώληση των ελάτων, ο August Schuenemann επικεντρώθηκε στον τομέα αυτό με αποτέλεσμα να γίνει ένας σημαντικός έμπορος χριστουγεννιάτικων δέντρων.

Στις αρχές Νοεμβρίου του 1898, ο  August βρέθηκε στο Sturgeon Bay προς αναζήτηση δέντρων. Αγόρασε 3.500 δέντρα και την 9^η Νοεμβρίου φορτώνοντάς τα στην δικάταρτη σκούνα «S. Thal», αναχώρησε με 3 μέλη του πληρώματος για τον λιμένα του Chicago. Η σκούνα όμως δεν έφθασε ποτέ στον προορισμό της. Εξαιτίας μιας τρομερής καταιγίδας, βυθίστηκε αύτανδρη στα ανοικτά των ακτών της Glencoe.

 

Ο  "Captain Santa" ανάμεσα σε δύο ναύτες. Φωτογραφία του 1909.

Πηγή: (Library of Congress/Chicago Daily News)

Η επιτυχία του Herman Ε. Schuenemann 

Μετά τον θάνατο του August, ο Herman, συνέχισε την επιχείρηση με σκοπό να την επεκτείνει, να την κάνει κερδοφόρα και να δημιουργήσει μονοπώλιο. Αρχικώς επέκτεινε τα δρομολόγια αναζητώντας νέους προορισμούς προκειμένου να πετύχει καλύτερη ποιότητα δέντρων με χαμηλότερο κόστος. Η αναζήτηση όμως σε βορειότερους λιμένες, με απρόβλεπτες και άσχημες καιρικές συνθήκες είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει πολλά προβλήματα κι απώλειες σε άψυχο κι έμψυχο υλικό. Η αγορά μεγαλυτέρων πλοίων ήταν πλέον αναγκαία. Με αναβαθμισμένο στόλο έπλευσε ως το Soo Canal να αγοράσει δέντρα από τους γηγενείς. Εκεί αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να περάσει στο αμέσως επόμενο αναπτυξιακό σχέδιο: Την πρόσληψη δικού του προσωπικού και πληρώματος για την κοπή και την προετοιμασία των δέντρων τα οποία θα μεταφέρονταν πίσω στο Chicago.

 

Το μονοπώλιο

Το 1910 προκειμένου να μειώσει τα έξοδά του από την πώληση του φορτίου του και να αποκλείσει όσο το δυνατόν περισσότερους μεσάζοντες, ο Herman Schuenemann ίδρυσε το «Northern Michigan Evergreen Nursery» του οποίου η διεύθυνση δόθηκε ως "SW corner Clark Street Bridge." Αυτό του επέτρεψε να πωλεί απευθείας από το κατάστρωμα του πλοίου του έλατα, χόρτα και στεφάνια, τα οποία έπλεκαν οι κόρες του, δίχως να πληρώνει εργάτες να μεταφέρουν τα δέντρα στους ιδιοκτήτες ή τα τοπικά παντοπωλεία. 

Κι ενώ οι υπόλοιποι έμποροι ανταγωνιστές πωλούσαν σε χονδρεμπόρους, ο Herman Schuenemann πωλούσε απευθείας στους κατοίκους του  Chicago, σε αποβάθρα, μειώνοντας εξαιρετικά τις τιμές [1]. Με το πλοίο του, στολισμένο με χριστουγεννιάτικα λαμπάκια, έχοντας τοποθετήσει ένα έλατο στο ψηλότερο κατάρτι και  χρησιμοποιώντας το σύνθημα: «Πλοίο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο: Οι τιμές μου είναι οι χαμηλότερες» [2] δεν άργησε να χαρακτηρισθεί, κυρίως από τις τοπικές εφημερίδες του Chicago, με το προσωνύμιο "Captain Santa".  Ενδεχομένως να μην θεωρείται υπερβολή ένας τέτοιος τίτλος αφού πηγές αναφέρουν ότι ο Herman Schuenemann πρόσφερε αγαθοεργίες και δώριζε τα χριστουγεννιάτικα δέντρα του που έφερνε από τον Βορρά, σε άπορες οικογένειες.

 

 

 

 

 

 

Πίνακας του Charles Vickery με τίτλο: «The Arrival:

Here Comes the Christmas Tree Ship».

ΠΗΓΗ: http://www.charlesvickery.com/christmastreeship/



 

 

 

 

«Rouse Simmons»

Το «Rouse Simmons», ήταν τρικάταρτη σκούνα. Ναυπηγήθηκε στο Milwaukee το 1868 από την Allan, McClelland, & Company. Είχε ολικό μήκος περίπου 49 μέτρα (160 ft) [3].

Την αγόρασε ο Charles H. Hackley και την ενέταξε στον στόλο του ο οποίος εξυπηρετούσε το μεγαλύτερο μέρος της ακτογραμμής της λίμνης Michigan, στέλνοντας ξυλεία από τα εργοστάσια της εταιρείας σε διάφορα λιμάνια γύρω από τη λίμνη για περίπου 20 χρόνια.  Έκτοτε άλλαξε αρκετούς ιδιοκτήτες μέχρι το 1910 όπου ο Herman Schuenemann εκδήλωσε ενδιαφέρον και το 1912 αγόρασε το ένα όγδοο των μετοχών (οι υπόλοιπες μετοχές ανήκαν στον  Charles Nelson, Πλοίαρχο από το Chicago και στον Mannes J. Bonner, έναν επιχειρηματία από το Michigan). Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο ιδιοκτήτης της σκούνας κατά το έτος 1911 ήταν ο Herman Schuenemann [4].

Η συνάντηση του Schuenemann με τη σκούνα «Rouse Simmons» δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ότι έλαβε χώρα τη σωστή χρονική στιγμή. Ο πρώτος ήταν στην ακμή του, ένας ονομαστός καπετάνιος που μετέφερε χριστουγεννιάτικα δέντρα στο Chicago για σχεδόν τρεις δεκαετίες, όμως το σκάφος ήταν ήδη 44 ετών, ταλαιπωρημένο από τα σημάδια και τις κοπώσεις του χρόνου. Πολλοί αναφέρουν ότι, μεταξύ άλλων, είχε ανάγκη καλαφατίσματος κάτι το οποίο δεν έπραξε ο Schuenemann καθώς ήδη εκείνη την περίοδο αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Από τη μια γίνεται αναφορά για το κοινωφελές έργο που παρείχε στις άπορες οικογένειες και από την άλλη αναφέρεται ότι προκειμένου να μειώσει περαιτέρω τις δαπάνες του, κάποια στιγμή μεταξύ 1910 και 1912 ο Herman αγόρασε 240 στρέμματα στο άνω Michigan.  Οι μισθοί για κόφτες δέντρων, για το πλήρωμα, οι διατάξεις, τα τέλη ρυμούλκησης και διάφορα άλλα έξοδα που προέκυψαν δημιούργησαν τέτοιο προϋπολογισμό  ώστε κάθε απλό ταξίδι θα του κόστιζε περίπου $ 3.000.  Για την κάλυψη όλων των δαπανών, καθώς και για την αύξηση του ετησίου εισοδήματός του, έπρεπε να μεταφέρει όσο περισσότερα έλατα ήταν δυνατόν με κάθε ταξίδι.

 

 

 

Οι δίδυμες κόρες του  Capt. H. Schuenemann, Hazel και Pearl
Schuenemann, ποζάρουν στο φακό έχοντας περασμένα στο λαιμό
τα χριστουγεννιάτικα στεφάνια και γιρλάντες που έπλεξαν.
Φωτογραφία του 1917. Πηγή: (Library of Congress/Chicago Daily News)

Το μοιραίο ταξίδι

Ο Νοέμβριος του 1912 είχε τη φήμη ότι θα ήταν επιβαρυμένος με βίαιες καταιγίδες στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών. Πολλά πλοία ήταν ήδη εκείνη την εποχή αγκυροβολημένα στο λιμάνι ενώ το χιόνι είχε καλύψει τις περιοχές εκμετάλλευσης δέντρων στο Michigan και το Wisconsin.

Γνωρίζοντας ότι οι ανταγωνιστές δεν θα τολμούσαν να πλεύσουν κάτω από τέτοιες καιρικές συνθήκες ο "Captain Santa" θεώρησε ότι η επικείμενη έλλειψη χριστουγεννιάτικων δέντρων στην περιοχή, θα στρεφόταν  υπέρ του και ότι αν επιχειρούσε να φορτώσει, για παράδειγμα, μια σκούνα με 5.000 έλατα θα έλυνε τα οικονομικά προβλήματά του.

Η Rouse Simmons έμοιαζε ιδανική λύση στη θεωρία του λόγω μεγέθους. Ο μεγάλος αριθμός δέντρων δεν θα παρουσίαζε σοβαρό πρόβλημα υπερφορτώσεως εάν τα ξύλα διατηρούνταν στεγνά. Με αυτό τον απλό συλλογισμό φόρτωσε με 5.000 δέντρα την τρικάταρτη και «γηραιά» σκούνα από το λιμένα Thompson κοντά στο Manistique για το μακρύ- εβδομαδιαίο ταξίδι στο Chicago. 

Δεν ξέρουμε γιατί ένας έμπειρος επιχειρηματίας και ικανότατος ναυτικός, όπως ο Schuenemann , αψήφισε σημαντικές προβλέψεις. Παρά το γεγονός ότι γνώριζε την ηλικία της σκούνας και τα σημαντικά προβλήματα συντήρησης, δεν έλαβε υπ’ οψιν το αξιόπλοο του σκάφους για το συγκεκριμένο βάρος που είχε προγραμματίσει. Ούτε μπορούμε να φανταστούμε με ποιο συλλογισμό κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ξύλα δεν θα βραχούν παρά τις αναμενόμενες βροχές και καταιγίδες. Επιπροσθέτως, είχε ήδη την εμπειρία της απώλειας του αδελφού του σε μια παρόμοια μεταφορά, την ίδια εποχή, πριν 14 χρόνια. Όλα μαρτυρούσαν πως η κίνηση αυτή έχει περισσότερες πιθανότητες αποτυχίας παρά επιτυχίας.

Ενδεχομένως ο οικονομικός παράγων να ασκούσε ασφυκτικές πιέσεις οι οποίες με την σειρά τους επηρέασαν την κρίση του και τον οδήγησαν σε μια παράτολμη ενέργεια η οποία φάνταζε ως η μοναδική διέξοδος…

Το μεσημέρι η σκούνα ξεκίνησε υπερφορτωμένη. Κι ενώ ο καιρός ήταν σχετικά καλός στην πορεία συνάντησε καταιγίδα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας δύο ναύτες είχαν σταλεί να ελέγξουν το κατάστρωμα. Ένα μεγάλο κύμα παρέσυρε του άτυχους ναύτες, μια βάρκα και πολλά δέντρα στη θάλασσα. Παρά το γεγονός ότι με αυτό το συμβάν το σκάφος έγινε πιο ελαφρύ εντούτοις τα προβλήματα δεν σταμάτησαν. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες επιδεινώθηκαν, τα δέντρα βράχηκαν και οι κορμοί κρυσταλλώθηκαν.

Η τελευταία φορά που υπήρξε  κάποια πληροφορία περί της τύχης του «Rouse Simmons» ήταν στις 23 Νοεμβρίου 1912 όπου εξέπεμψε σήμα κινδύνου μεταξύ Kewaunee και Two Rivers στο Wisconsin. Η τρικάταρτη σκούνα βυθίστηκε αύτανδρη γεμάτη από χριστουγεννιάτικα δέντρα τα οποία περίμεναν να στολίσουν οι κάτοικοι στο Chicago…

 

 

 

Η κόρη του  Capt. H. Schuenemann, Elsie.
Φωτογραφία του 1915.
Πηγή: (Library of Congress/Chicago Daily News)

Τι προκάλεσε το ναυάγιο

Θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλές θεωρίες. Ενδεχομένως μια σειρά  περιστάσεων ή γεγονότων να οδήγησαν το «Rouse Simmons» στη βύθισή του.

Το σκάφος ήταν ήδη σε κακή κατάσταση και υπερφορτωμένο με αειθαλή δέντρα. Κάπου αναφέρεται ότι το πηδάλιο χάλασε κατά την διάρκεια της καταιγίδας,  ενώ η βαριά άχνη και το χιόνι στο κατάστρωμα όπου βρισκόταν το μεγαλύτερο μέρος του φορτίου μεγιστοποίησαν τα προβλήματα.

Μια πρόσφατη υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα, που διεξήχθη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2006 από το Wisconsin Historical Society , ανακάλυψε ότι η αγκύρια αλυσίδα του «Rouse Simmons», οι ιστοί και τα δοκάρια βρέθηκαν προς τα εμπρός, πέρα από την πλώρη του ναυαγίου. Από τη θέση αυτών των στοιχείων προκύπτει ότι η σκούνα ήταν έμπλωρη. Ενδεχομένως να πήρε την κλίση αυτή κατόπιν βιαίας μετατοπίσεως βάρους ή εισροής υδάτων, με αποτέλεσμα να βυθισθεί με την πλώρη. Μια άλλη εξήγηση μπορεί να είναι ότι τα κατάρτια , ξάρτια και αλυσίδες να πετάχθηκαν μπροστά κατά την κάθοδο του σκάφους προς τα κάτω όταν ακούμπησε η πλώρη τον πυθμένα.

Σε κάθε περίπτωση μας οδηγεί στο συλλογισμό ότι το σκάφος βυθίσθηκε έμπλωρο.

Εκ παραλλήλου, υποστηρίχθηκε η θεωρία ότι ο κυβερνήτης έριξε άγκυρα σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια  να κρατήσει το σκάφος. Οι άνεμοι και τα ρεύματα ενδεχομένως να περιέστρεφαν τη σκούνα γύρω από την άγκυρα, σαν ανεμοδούρι, μέχρι που τελικά βυθίστηκε [5].

 

 

 

 

Μετά την τραγωδία

Η σύζυγος του Schuenemann, Barbara, και οι τρείς κόρες της (η Elsie και οι δίδυμες Hazel και Pearl), θέλησαν να συνεχίσουν την επιχείρηση της οικογένειας με τα χριστουγεννιάτικα δέντρα.  Οι εφημερίδες της εποχής μαρτυρούν ότι χρησιμοποίησαν σκούνες για αρκετά ακόμη χρόνια για τη μεταφορά ελάτων στο Chicago.  Αργότερα, οι γυναίκες έφεραν τα αειθαλή δέντρα στο Σικάγο με το τρένο και στη συνέχεια τα πωλούσαν από το κατάστρωμα μιας αγκυροβολημένης σκούνας.  Μετά το θάνατο της Barbara, το 1933, οι κόρες συνέχισαν την πώληση για μερικά ακόμη χρόνια.

 

Η ιστορία του πλοίου "Χριστουγεννιάτικου
δέντρου" κυκλοφόρησε και ως παραμύθι
για παιδιά από 6-9 ετών (κείμενα:  Carol
Crane, εικονογράφηση: Chris Ellison)
από την Sleeping Bear Press
ΠΗΓΗ: http://sleepingbearpress.com/

Η πρακτική της μεταφοράς χριστουγεννιάτικων δέντρων από σκούνα σταμάτησε το 1920.

Η βελτίωση των αυτοκινητοδρόμων και οι σιδηρόδρομοι ήταν πλέον οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι μεταφοράς ελάτων σε κάθε περιοχή.

Παρά το πέρασμα εκατό και πλέον χρόνων, η ιστορία του "Captain Santa" και του πλοίου «Χριστουγεννιάτικο δέντρο» έχουν βαθιά ριζωθεί στη μνήμη των κατοίκων της περιοχής.  Κάθε χρόνο, στις αρχές Δεκεμβρίου, το τελικό ταξίδι του Captain Herman Ε. Schuenemann  και της σκούνας «Rouse Simmons» τιμάται από το U.S. Coast Guard Cutter Mackinaw που εκτελεί το δρομολόγιο από το βόρειο  Michigan για να παραδώσει ένα συμβολικό φορτίο  χριστουγεννιάτικων δέντρων σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη, στο Chicago.

http://perialos.blogspot.gr/2013/12/rouse-simmons.html

 



 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Οι τιμές των χριστουγεννιάτικων δέντρων του Herman E. Schuenemann κυμαίνονταν από 50 cents εως και $1.

[2] «Christmas Tree Ship: My Prices are the Lowest» στο Glenn V. Longacre, The Christmas Tree Ship: Captain Herman E. Schuenemann and the Schooner Rouse Simmons, Winter 2006, Vol. 38, No. 4

http://www.archives.gov/publications/prologue/2006/winter/christmas-tree.html

[3] Μέτρηση σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη το 2007: Diving For Science 2007 Proceedings Of The American Academy Of Underwater Sciences. Όρα: Stanton G, Meverden K, Thomsen T, and Garey J (2007). "Closed-Circuit Rebreathers in the Forensic Study of the Rouse Simmons Shipwreck."

[4] The Chicago's Christmas Ship Executive Committee http://christmasship.org/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=27

[5] Mark Schwartz, «The Christmas Tree Ship», Great Lakes Life and Times, Nov/Dec 2012 Vol 4.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Rochelle Pennington, «The Historic Christmas Tree Ship: A True Story of Faith, Hope and Love» (West Bend, WI: Pathways Press, 2004).

Frederick Stonehouse, «Wreck Ashore: The United States Life-Saving Service on the Great Lakes», (Duluth, MN: Lake Superior Port Cities, Inc., 1994).

Theodore J. Karamanski, «Schooner Passage: Sailing Ships and the Lake Michigan Frontier», (Detroit: Wayne State University Press, 2000).

Stanton G, Meverden K, Thomsen T, and Garey J (2007). "Closed-Circuit Rebreathers in the Forensic Study of the Rouse Simmons Shipwreck.". In: NW Pollock, JM Godfrey (Eds.) the Diving for Science... 2007. Proceedings of the American Academy of Underwater Sciences (Twenty–sixth annual Scientific Diving Symposium). Retrieved 2008-06-16.

 http://en.wikipedia.org/wiki/Rouse_Simmons

 

 

Το Περί Αλός προτείνει:

Επισκεφθείτε το Chicago's Christmas Ship, ΕΔΩ

Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια. Διαβάστε την ιστορία τους ΕΔΩ