Περί Αλός
Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος
Δημοσιογράφος – Αμυντικός Αναλυτής
Από το editorial του περιοδικού
«Στρατιωτική Ισορροπία και Γεωπολιτική»,
τεύχος 15, Μάϊος 2011, Αιγίς Εκδοτική.
«Λόγω της κρίσης στις χώρες της Βόρειου Αφρικής, τα
πολεμικά πλοία και τα αεροσκάφη μας βρίσκονται συνεχώς
πάνω από την Ανατολική Μεσόγειο»
(Αχμέτ Νταβούτογλου)
Ουδείς σώφρων αμφιβάλλει πλέον για το τι εννοεί ο Αχμέτ Νταβούτογλου όταν αναφέρεται μέσα από τα βιβλία του στην πολιτική υλοποίηση του δόγματος του νέο-οθωμανισμού. Εκείνο όμως που πρέπει ειδικά να προσεχθεί από την Ελλάδα, εντοπίζεται στην ανάπτυξη της ναυτικής ισχύος και πως αυτή θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί γεωστρατηγικά, προς όφελος των βλέψεων της Άγκυρας. Οι επιχειρήσεις κατά της Λιβύης αποκάλυψαν – μεταξύ άλλων – μέρος των τουρκικών σχεδιασμών για την περιοχή της Βόρειας Αφρικής, καθώς και για την σημασία του κάθετου άξονα Αλβανίας-Λιβύης (Δυρράχιο-Τρίπολης), που σηματοδοτεί το δυτικό όριο της υπό κατασκευής νεοθωμανικής ναυτικής σφαίρας επιρροής.
Όπως αναφέρει ο Α. Νταβούτογλου στο «Στρατηγικό Βάθος» (Εκδόσεις Ποιότητα, σελ. 319) για το ενδιαφέρον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για την Λιβύη: «… υπήρξε η δεύτερη σε μέγεθος θαλασσοκράτειρα δύναμη, η οποία παράλληλα προς την επιρροή που άσκησε στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη εξαπλώθηκε σε όλη την Μεσόγειο… η υπεράσπιση της Τρίπολης (σ.σ. κατά τον 20ο
αιώνα κατά των Ιταλών) προς την οποία πραγματοποιήθηκαν οι στρατιωτικές αποστολές υπό δυσχερείς συνθήκες και κατά την δυσκολότερη περίοδο που αντιμετώπισε με έναν υπεράνθρωπο τρόπο το Οθωμανικό κράτος, ήταν ως η τελευταία υπερπόντια στρατιωτική επιχείρηση αποτέλεσμα μιας συνεχιζόμενης στρατηγικής συνείδησης παγκόσμιας κλίμακα έχουσα άξονα την εγγύς ηπειρωτική περιοχή». Η περιοχή της Λιβύης προσαρτήθηκε στους Οθωμανούς επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, ενός σουλτάνου που είχε επενδύσει στην ανάπτυξη της ναυτικής ισχύος, συγκροτώντας έναν ισχυρότατο στόλο.
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια (29 Σεπτεμβρίου 1911) από την έναρξη του Πολέμου της Τριπολίτιδος, γνωστότερου ως ιταλο-οθωμανικού, ο οποίος είχε και ως συνέπεια την κατάληψη της Λιβύης και της Δωδεκανήσου από τις ιταλικές δυνάμεις. Ο σύγχρονος νέο-οθωμανισμός δεν αγνοεί την ιστορία, την οποία αξιοποιεί κατάλληλα προς άντληση επωφελών διδαγμάτων. Με αφορμή την επέτειο του πολέμου που σηματοδότησε την αρχή του τέλους της διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την πρόσφατη εκ νέου στρατιωτικής εμπλοκής της Τουρκίας στην Λιβύη, εκτιμούμε ότι πρέπει να μελετηθούν ορισμένα πολύ σημαντικά κατά την άποψή μας δεδομένα. Η Τουρκία υλοποιεί ήδη ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα ναυτικών εξοπλισμών, η συγκριτική αξιολόγηση των οποίων μας επιτρέπει να συνάγουμε το συμπέρασμα ότι στόχος είναι αναβάθμιση της ναυτικής ισχύος και η προβολή της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Η Τουρκία έχει καθορίσει την ζώνη ενδιαφέροντος στην Μεσόγειο, μέσω της εμπλοκής της (φανερής ή παρασκηνιακής) στο ζήτημα καθορισμού ορίων ΑΟΖ, υπονομεύοντας τα ελληνικά συμφέροντα. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει τις όμορες προς την Ελλάδα χώρες με τις οποίες η Αθήνα δεν έχει καθορίσει όρια ΑΟΖ. Τα δυτικά ακρότατα όρια αυτής της ζώνης συμπίπτουν με τον άξονα Αλβανίας-Λιβύης, δύο μουσουλμανικές χώρες, που κάποτε αποτελούσαν τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και με τις οποίες η Άγκυρα διατηρεί ειδικές σχέσεις, έχοντας επενδύσει πολιτικά, οικονομικά μα και πολιτιστικά.
Σήμερα η τουρκική σημαία επιδεικνύεται στα λιμάνια της Μεσογείου από την μόνιμη ναυτική δύναμη που έχει συγκροτήσει η Άγκυρα, φροντίζοντας να αποκτήσει ναυτικές διευκολύνσεις σε αλβανικά λιμάνια και ειδικά στο Δυρράχιο. Έτσι το Τουρκικό Ναυτικό «κλείδωσε» τον πρώτο γεωστρατηγικό στόχο, εξασφαλίζοντας το βόρειο τμήμα του άξονα Αλβανίας-Λιβύης. Με τις επιχειρήσεις στην περιοχή της Μισράτα (πλησίον της Τρίπολης) και την εμπλοκή στην περιοχή της Βεγγάζης, η Άγκυρα προσδοκά την εξασφάλιση και του άλλου άκρου του κάθετου άξονα, μέσω της απόκτησης στην μετά Καντάφι περίοδο, μιας αντίστοιχης ναυτικής διευκόλυνσης.
Από τα προαναφερόμενα αποκαλύπτεται το ενδιαφέρον του νεο-οθωμανισμού να ολοκληρώσει την κατασκευή, βόρεια και νότια της ελληνικής ζώνης ενδιαφέροντος (με επίκεντρο την ΑΟΖ), μιας περιοχής όπου τα τουρκικά πολεμικά πλοία, θα έχουν προκεχωρημένες ναυτικές διευκολύνσεις. Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο αφορά την αυξημένη βραχυπρόθεσμη δυνατότητα πολιτικο-διπλωματικής παρέμβασης της Άγκυρας, επηρεάζοντας αποφασιστικά τις σχέσεις Λιβύης και Αλβανίας και πιθανόν της ρέπουσας προς τον ισλαμισμό Αιγύπτου, με προφανή στόχευση την μείωση του εύρους της ελληνικής ΑΟΖ. Αυτά σε πρώτη φάση σχεδιασμών, καθώς ακολουθεί και επόμενη, η οποία θα τεθεί σε ισχύ, μόλις ολοκληρωθεί το πρόγραμμα ναυπηγήσεων πολεμικών πλοίων…
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΤΕ ΣΤΟ Περί Αλός :
