Η
σημασία της Ιαπωνικής λέξεως «Maru»
στα πλοία
Άρθρο
του 1940!
Από «Τα Κειμήλια του Περί Αλός»
Αναδημοσίευση στο Περί Αλός από το περιοδικό
Ναυτικά Χρονικά 15 Φεβ, αρ. φ. 220, 1940: σελ. 5.
Διατηρείται η σύνταξη και η
ορθογραφία του πρωτοτύπου πλην του πολυτονικού για τεχνικούς λόγους
 |
| Το ιαπωνικό πετρελαιοφόρο SHIN TAYO MARU. ΦΩΤΟ: Speedbird747 https://www.flickr.com/photos/speedbird747/ |
Είνε γνωστό ότι εις το όνομα κάθε Ιαπωνικού εμπορικού σκάφους είνε κατά κανόνα προσηρτημένη η λέξις «Maru», η οποία και αποτελεί ούτως ένα διεθνώς ανεγνωρισμένον σύμβολον, χαρακτηριστικόν της εθνικότητος του πλοίου. Η επακριβής της λέξεως «Maru» σημασία παραμένει εν τούτοις άγνωστος, όχι μόνον εν Ελλάδι, αλλά και εις τον διεθνή κόσμον των ναυτιλλομένων. Προς άρσιν της αγνοίας αυτής εδημοσιεύθη τελευταίως εις τον Ιαπωνικόν τύπον, πρωτοβουλία της κορυφαίας Ιαπωνικής ναυτικής εταιρίας «Nippon Yusen Kaisya», ενδιαφέρουσα μελέτη, εκ της οποίας προκύπτει, ότι η λέξις «Maru» είνε από των απωτάτων ακόμη της ιστορίας χρόνων συνυφασμένη με την Ιαπωνικήν ναυτιλίαν. Η πραγματική σημασία της έχει χαθή εις τα βάθη των αιώνων, αφθονούν όμως περί αυτής ποικίλαι ερμηνείαι, τας οποίας η παράδοσις διετήρησεν από γενεάς εις γενεάν. Ως προς την πηγήν συνεπώς και την βάσιν της προελεύσεώς της υποστηρίζονται από τους Ιάπωνας λογίους διάφοραι εκδοχαί.
Κατά παλαιόν τινά
θρύλον, προ τεσσάρων περίπου χιλιετηρίδων εις την Κίναν επί βασιλείας του
αυτοκράτορος Kotei
(Huang-ti) άγγελος
εξ ουρανού, ονομαζόμενος Hakudo
Maru,
ενεφανίσθη εις τον αυθέντην Taityosi
και τον εδίδαξε την ναυπηγικήν τέχνην. Έκτοτε, ως λέγεται, προς τιμήν του
«πατρός – αγγέλου» της ναυπηγικής, ωνομάσθησαν τα πλοία με την κατάληξιν «Maru».
Ετέρα Ιαπωνική
παράδοσις συσχετίζει τη λέξιν «Maru»
με τον Azuminosora –
Maru,
όστις υπετίθετο, ότι έζη εις τα βάθη των θαλασσών και εις τον οποίον ήτο
αφιερωμένον το ιεροοφυλάκιον του Siga εις την νήσον Sigasima. Η
προσθήκη συνεπώς της λέξεως «Maru»
εις τα ονόματα των Ιαπωνικών εμπορικών πλοίων αποδίδεται υπό της παραδόσεως
ταύτης ως εκδήλωσις σεβασμού προς τον ρηθέντα θεόν της Θαλάσσης. Αι τοιαύται
καθ’ υπόθεσιν ερμηνεία της λέξεως είνε πολλαί και ανάλογοι προς τους κατά
τόπους θρύλους ή προς την αχαλίνωτον των ποιητών φαντασίαν.
Η κατά γράμμα
μετάφρασις της λέξεως σημαίνει «κύκλον» ή «δακτύλιον», όταν χρησιμοποιήται ως
όνομα ουσιαστικόν και «στρογγύλον, πλήρες, τέλειο ή περιληπτικόν», οσάκις
χρησιμοποιείται ως επίθετον. Εις την αρχαιότητα τα Ιαπωνικά σκάφη ήσαν
στρογγύλου σχήματος, όμοια δηλαδή προς τα τότε εις την αρχαίαν Γαλλίαν
κατασκευαζόμενα «coracle»
από δέρμα επί σκελετού εκ ξύλου «λιγαριάς». Κατά ταύτα, η λέξις «Maru»
έχουσα την έννοια «δακτυλίου» ή «στρογγύλου», παρέμεινε – πιθανόν – εις την
ονομασίαν των πλοίων, ως χαρακτηριστική του αρχαίου στρογγύλου σχήματος αυτών.
Ως προς την ετέραν σημασία της λέξεως «Maru» ως τέλειον,
υποστηρίζεται η πιθανότης ότι ή εγένετο
σύγχυσις των «Maru»
και «Maro»,
απαντωμένων ως υποκοριστικών εις τα ονόματα μικρών παιδιών ή ότι αι δύο αύται
λέξεις συνεχωνεύθησαν. Το «Maro»
αποτελεί αρχαϊκόν όρον προσφωνήσεως αγαπητών υπάρξεων και συχνάκις από του
εβδόμου περίπου αιώνος εχρησιμοποιείτο ως υποκοριστικόν ατόμων, ανεξαρτήτως
γένους και τάξεως, ως λ.χ. Hitomaro, Nakamaro
κλπ. Το «Maru»
χρησιμοποιείται επίσης κατά τον ίδιον τρόπον, αλλά προκειμένου μόνον περί
παίδων – ως λ.χ. Usiwaka
– Maru
και Hiyosi
Maru
– οίτινες , όταν ηνδρώθησαν, κατέστησαν επιφανείς φυσιογνωμίαι της Ιαπωνικής
ιστορίας, όπως ο Yositune και
ο Hideyosi.
 |
| Πορτραίτο του Ashikaga Yoshimochi (1414 μ.Χ.), του 4ου Asikaga Shogun, τα πλοία του οποίου έφεραν τα ονόματα«Gosyo Maru», «Goja Maru» κ.λπ. ΦΩΤΟ: Tosa Yukihide/ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ashikaga_Yoshimochi.jpg |
Το «Maru» είνε
λέξις ευγενής δια τους Ιάπωνας και ελέγετο δια τας πανοπλίας, τα μουσικά όργανα
και τα κύρια τμήματα των φρουρίων, τα οποία συνεκέντρωναν την ευλαβικήν στοργήν
των Diamiyo ή
των Samurai
κατά την φεδουαρχικήν περίοδον. Η αρχαιοτέρα εις την Ιαπωνικήν ιστορίαν
αυθεντική περίπτωσις, εις την οποίαν απαντάται η χρησιμοποίησις της λέξεως «Maru» δι’
ένα πλοίον, ανάγεται εις την εποχήν του Muromati (περί το 1400 π.Χ.), οπότε τα πλοία
του Yosimoti (Yoshimochi),
του 4ου Asikaga Shogun,
έφερον τα ονόματα «Gosyo
Maru»,
«Goja
Maru»
κλπ. Κατά το 1591 εξ άλλου, όταν ο Hideyosi επεχείρησε να υποτάξη την
Κορέαν, διέταξε τους φεουδάρχας της Ιαπωνίας να κατασκευάσουν μεγάλα πλοία,
κατάλληλα δια την υπερπόντιον εκστρατείαν. Αυτός ούτος ο Hideyosi
κατασκεύασεν ιδίαις δαπάναις ένα μέγα πλοίον, εις το οποίον έδωκε το όνομα «Nippon
Maru»
(σ.σ. κατ’ άλλες πηγές Nihon
Maru). Τα πλοία ταύτα του στόλου του Hideyosi απεκλήθησαν «πλωτά φρούρια»,
ήσαν δε τα μεγαλύτερα και ωραιότερα της εποχής των και παρά το όνομα ενός
εκάστου ηκολούθει – ως γράφουν οι Ιάπωνες ιστορικοί – το εκ τεσσάρων γραμμάτων
«ευγενές οικόσημον Maru».
Την αρχαιοτάτην αυτήν συνήθειαν την ετήρησαν με σεβασμό πάντοτε οι Ιάπωνες
εφοπλισταί και την διαιώνισαν μέχρι των ημερών μας.
 |
| To Shōhei Maru (στα Ιαπωνικά:
昇平丸) ήταν
το πρώτο πλοίο που ναυπηγήθηκε με δυτικά κατασκευαστικά πρότυπα. Καθελκύσθηκε το 1854. Εικονογράφηση 1855. ΠΗΓΗ: Hagiwara, Kōichi/ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:ShoheiMaru.JPG |
Η πιθανοτέρα
προέλευσις του «Maru»
αποδίδεται εις την σημασίαν του μεγάλου εμπορικού οίκου. Συνταυτιζόμενον – ως
προανεφέρθη – το «Maru»
με την έννοιαν του τελείου έφερε την λέξιν ταύτην εν χρήσει ευρύτερον. Οι
Ιάπωνες την εχρησιμοποίουν προκειμένου να ομιλήσουν περί «πολυτίμων οικιακών
θυσαυρών» και «κειμηλίων», ο δε όρος καθιερώθη, κατ’ επέκτασιν και εις τους
εμπορικούς οίκους. Εις την αρχαίαν Ιαπωνίαν τα οικογενειακά ονόματα
ηκολουθούντο από το «Maru»,
όπως ακριβώς σήμερον – και κρατούσαν συνήθειαν – προστίθεντο το «Ya» εις τας
ονομασίας των εμπορικών οίκων «Husimiya»,
«Ho-ya» κλπ.
Εμβριθείς ιστορικαί έρευναι το απέδειξαν και είνε ήδη σήμερον παραδεδεγμένον,
ότι οι «Ton-ya»
μεγαλέμποροι της εποχής μας ωνομάζοντο εις την παλαιάν εποχήν της νησιωτικής
αυτοκρατορίας «Toi-Maru» Από
την εποχή των Kamakura
και εφεξής, οπότε τα πλοία εχρησιμοποιούντο περισσότερον από κάθε άλλο
μεταφορικόν μέσον, επεκράτησεν η συνήθεια να ονομάζωνται και τα πλοία, καθ’ όν
τρόπον και αι εμπορικαί επωνυμίαι, λ.χ. «Husimi Maru» κλπ.
Υπό την σημερινήν
ναυτιλιακήν πρόοδον της Ιαπωνίας, αντικατοπτριζομένην χαρακτηριστικώτατα από
τον εύρωστον οργανισμόν της «Nippon
Yusen
Kaisya»
(Ιαπωνική Ταχυδρομική ναυτική εταιρία) θα ηδύνατο – κατά την Ιαπωνικήν μελέτην
– να θεωρηθεί η λέξις «Maru»,
ως ένα «συμβολικόν δένδρον», του οποίου αι ρίζαι είνε αι χιλιάδες εννοιών, που
από τα βάθη των αιώνων μέχρι της εποχής μας παρηκολούθησαν και απηθανάτισαν την
μεγαλειώδη εξέλιξιν του Ιαπωνικού πλοίου.
