Η Διαβόητος Βιαία Ναυτολογία στο Βρετανικό Ναυτικό ΜΕΡΟΣ Β

Η Διαβόητος Βιαία Ναυτολογία στο Βρετανικό Ναυτικό

ΜΕΡΟΣ Β

Περί Αλός

του Ηλία Μεταξά

τ. Οικονομικού Αξιωματικού του Ε.Ν.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ναυτική Επιθεώρηση»,

έκδοση Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού/ΓΕΝ,

τεύχος 598, σελ. 30, ΔΕΚ 2016- ΦΕΒ 2017.

Αναδημοσίευση στο Περί Αλός με την έγκριση της ΝΕ.

The Press Gang, 1858 (ελαιογραφία),

Johnston, Alexander (1815-91).

 Ferens Art Gallery, Hull Museums,

UK / The Bridgeman Art Library.

…Συνέχεια από το Α ΜΕΡΟΣ

 

2) Η “Impress Service” υποτίθεται ότι επεριορίζετο μόνον στην σύλληψη των “Seamen”.

Αλλά στην λέξη «ναυτικούς» απέδιδαν ευρυτέραν έννοια. Τα όρια ηλικίας τους ήσαν από 18 έως 55 ετών, αλλά και αυτά ηγνοούντο. Από το 1795 η Βρετανία και η Ιρλανδία ήσαν διηρημένες σε 32 Περιφερειακές Διοικήσεις και η “Impress Service” διέθετε 85 τέτοιες «Συμμορίες». Στους κύριους λιμένες Διοικητής τους ήταν ένας “Regulating Captain”. Αυτός ο βαθμός σε ελεύθερη και περιφραστική μετάφραση αποδίδεται ως Πειθαρχικός Πλοίαρχος. Ήταν περιορισμένων καθηκόντων, δηλαδή μόνον δι’ υπηρεσίαν ξηράς, ενδεχομένως λόγω τραύματος ή μεγάλης ηλικίας. Ίσως και λόγω επαγγελματικής ανεπαρκείας να κυβερνήσει ένα μεγάλο Πολεμικό πλοίο που θα άρμοζε στον βαθμό του.

Στους ήσσονος σημασίας λιμένες επί κεφαλής ήταν ένας “Lieutenant”. Στην σύνθεση αυτής της παναθλίας Υπηρεσίας υπήρχαν συνολικώς 84 Lieutenants, και αυτοί συνήθως ηλικιωμένοι που είχαν χρόνια να πατήσουν σε καράβι. Οι Αξιωματικοί αυτής της ποιότητος προφανώς δεν είχαν άλλην επιλογήν. Διά να παραμείνουν στο Ναυτικό, έστω και με “Half-Pay”, απεδέχοντο αυτήν την

υποτιμητική τοποθέτηση δι’ έναν Αξιωματικό Καριέρας. Οι Υπαξιωματικοί ανήρχοντο σε 162 και οι Ναύτες σε 754. Όλοι ήσαν πάνοπλοι και αδίστακτοι. Την βάση τους την αποκαλούσαν σκωπτικά “Rendezvous”. Oι συμμορίες τους σπανίως απετελούντο από κανονικούς Ναύτες παρά μόνον όταν απεβιβάζοντο από τυχόν ναυλοχούντα Πολεμικά, ως κανονικά Αγήματα, δια να συμπληρώσουν τους ελλείποντας από την σύνθεση του Πληρώματός τους.

Οι επί κεφαλής των “Press - Gangs” απευθύνοντο στα «ευγενή» στελέχη των τοπικών κοινωνιών π.χ. παλικαράδες, νταήδες, τραμπούκους κ.ο.κ. και τους προσελάμβαναν έναντι αμοιβής. Όλοι αυτοί οι «κύριοι» με την ένταξή τους στις συμμορίες είχαν διπλό κέρδος. Απέφευγαν να γίνουν οι ίδιοι θύματα της Βιαίας Ναυτολογίας και είχαν και χρηματικές απολαβές. Κατά κανόνα ήσαν αργόσχολοι, άνεργοι ή άεργοι. Αλώνιζαν την Χώρα δια να βρουν ατυχείς «νεοσυλλέκτους». Δι’ έξοδα κινήσεως οι Αξιωματικοί ελάμβαναν 3 Pennies ανά μίλι. Οι απλοί Gangers 1 Penny ανά μίλι. Διά κάθε ταλαίπωρο που άρπαζαν εισέπρατταν 10 Shillings.

Υπενθυμίζουμε : 1 Pound Sterling = 20 Shillings. 1 Shilling = 12 Pennies. 1 Penny = 4 Fardines. Ως εικώς εστί, επικρατούσε μεγάλη διαφθορά. Πολλά υποψήφια θύματα δωροδοκούσαν τους Gangers διά να γλυτώσουν από την αρπάγη τους. Δι’ έναν ευκατάστατον δεν ήταν υπέρογκο ποσόν οι 10 Λίρες, προκειμένου να μείνει ελεύθερος.

Το HMS ''Pique'',40guns, με Πλοίαρχο

τον CHB Ross αιχμαλωτίζει το ισπανικό

Μπρίκι ''Orquijo'', (18 Φεβρουαρίου1805).

Ελαιογραφία του Thomas Whitcombe  (1763–1824).

To “Impressment” υπήρχε στην Αγγλία πολλούς αιώνες προ των «Γαλλικών Πολέμων». Σταδιακώς είχαν δημιουργηθεί και οι συγκεκριμένοι «κανόνες» αρπαγής πολιτών. Επισήμως δεν μπορούσαν να συλλάβουν Αλλοδαπούς, αυτοί όμως είχαν το δικαίωμα τάχα να καταταγούν μόνοι τους.

Εάν ένας Αλλοδαπός είχε νυμφευθεί Βρετανίδα Υπήκοο ή είχε εργασθεί σε Βρετανικό Εμπορικό πλοίο επί δύο έτη, εκινδύνευε να απαχθεί.
Οι Αμερικανοί είχαν το μεγαλύτερο πρόβλημα, ειδικότερα οι Ναυτικοί. Η Κυβέρνησίς τους δια να τους προφυλάξει, κατά κάποιον τρόπον, εξέδωσε και τους εφοδίασε με τα λεγόμενα “Protections”.
Ήταν ένα κάποιο είδος Ναυτικού Φυλλαδίου, το οποίον περιείχε μίαν γενική περιγραφή του φέροντος. Το μόνον που έπρεπε να κάνουν οι κάτοχοι αυτών των εντύπων ήταν να ορκισθούν ενώπιον Συμβολαιογράφου ότι ήσαν Αμερικανοί Πολίτες, γεννηθέντες στην συγκεκριμένη Πολιτεία και την συγκεκριμένη ημερομηνία τους.

Η Βρετανική Κυβέρνησις αντιδρούσε σε αυτά πράγματα, ισχυριζομένη ότι όποιος είχε γεννηθεί Βρετανός, δεν μπορούσε να αλλάξει την Εθνικότητά του, απλώς και μόνον μετακινούμενος σε άλλη Χώρα. Σ’ εκείνα τα χρόνια, χωρίς Πιστοποιητικά Γεννήσεως, χωρίς φωτογραφίες κ.λπ. ήταν πολύ δύσκολο να αποδείξει κάποιος την Υπηκοότητά του. Δια τους Αμερικανούς ακόμη χειρότερα καθ’ όσον είχαν την πρόσθετην ατυχία να ομιλούν μόνον Αγγλικά. Στον ποταμό Τάμεση όπου ήσαν δεμένα Αμερικανικά Εμπορικά απήγαγαν πολλούς Αμερικανούς Ναύτες και παρενέβη ο Πρέσβης των Η.Π.Α. Το “Impressment” εις βάρος Αμερικανών Πολιτών ήταν μία από τις αιτίες που οδήγησαν στον «Αγγλο-Αμερικανικό Πόλεμο» του 1812-14. Οι σύγχρονοι Αμερικανοί Ιστορικοί τον αποκαλούν και «Δεύτερεύοντα Πόλεμον της Ανεξαρτησίας».

Οι Βρετανικές Αρχές εμίμηθησαν τις Αμερικανικές και εξέδιδαν και αυτές τα δικά τους “Protections”. Yπήρχαν διάφοροι τύποι, από αυτά του Nαυαρχείου, μέχρι του “Trinity House”. Αυτή είναι η ονομασία του πασίγνωστου Οργανισμού εν συντομία. Η πλήρης είναι η εξής μακροσκελής:

«The Master Wardens and Assistants of the Guild Fraternity or Brotherhood of the most Glorious and Undivided Trinity and of Saint Clemens in the Parish of Deptford Strond in the County of Kent». Τον είχε ιδρύσει το 1514 ο Βασιλεύς ΗΕΝRΥ 8ος (1491-1547).

Αυτά τα Βρετανικά “Protections”, εν αντιθέσει προς τα Αμερικανικά, είχαν ακριβή περιγραφή του ανδρός. Τα έφεραν πάντοτε μαζί τους και τα επεδείκνυαν σε κάθε έλεγχο. Όμως, και αυτά τα αγνοούσαν σε περιόδους μεγάλης εντάσεως που από τότε τις αποκαλούσαν “Ηot Press”. To Nαυαρχείον έδιδε την αυστηρή διαταγή : “Press From All Protections”.

3) Οι “Quota Acts”, ερμηνεύονται ως Νομοθετικές Πράξεις Αναλογίας. Το 1795 ο Πρωθυπουργός William Pitt (1759-1806), έφερε δύο τέτοιες στο Κοινοβούλιο. Με τις Πράξεις αυτές επέβαλε σε κάθε Κομητεία να προσφέρει στο Ναυτικό έναν αριθμόν ανδρών, αναλόγως του ποσοστού του πληθυσμού της, και βάσει του αριθμού των λιμένων που ευρίσκοντο στην περιοχή της.

Π.χ. το London ώφειλε να δώσει 5.704 άνδρες, ενώ το Yorkshire, η μεγαλυτέρα Κομητεία σε έκταση, έπρεπε να δώσει μόνον 1.081 άνδρες.
Διάφορες Κομητείες προθυμοποιήθησαν να συνεισφέρουν άνδρες προς κατάταξιν, αλλά λίγοι παρουσιάσθησαν. Τοιουτοτρόπως ηναγκάσθησαν να καταφύγουν ξανά, ως προαναφέραμε, στους καταδικασθέντας σε φυλάκιση.

Βάσει της ισχυούσης τότε Ποινικής Νομοθεσίας, ακόμη και δια μικροαδικήματα προεβλέποντο αυστηρές ποινές φυλακίσεως, ενίοτε και ποινή θανάτου. Επομένως η «στράτευσις» ήταν ελκυστική διέξοδος διότι εφ’ όσον θα είχαν επιζήσει του πολέμου και των άλλων κακουχιών, θα μπορούσαν να ελπίζουν και σε κάποια σύνταξη. Το δυσάρεστο ήταν ότι οι πλείστοι εξ αυτών εξερχόμενοι της φυλακής ήσαν σε πάρα πολύ κακή υγεία. Συνήθως έπασχαν από τύφο, φυματίωση, πυρετό της φυλακής κ.ο.κ. Τα νοσήματα αυτά τα μετέδιδαν μέσα στα υγιή πλοία.

Οι Κυβερνήτες των Πολεμικών εχρειάζοντο ειδικευμένους άνδρες δια να ταξιδεύσουν τα καράβια τους και όχι ασχέτους στεριανούς. Πάντως χωρίς αμφιβολία το μεγάλο ποσοστό των «στρατολογημένων» ήσαν όντως Ναυτικοί.

Ομολογουμένως η συντριπτική πλειοψηφία των απαχθέντων μόλις κατώρθωναν να αποδείξουν την ιδιότητά τους, αφίεντο ελεύθεροι. Η Βρετανική Κυβέρνηση δεν μπορούσε να «φτιάξει» καλούς Ναύτες, όπως έφτιαχνε καλούς Στρατιώτες, ειδάλλως δεν θα εχρειάζετο το φρικτό “Impressment”.
Το Ναυαρχείο εξέδιδε “Warrants” και “Orders” και τους παρείχε όσο μπορούσε κάλυψη ακόμη και στις παρανομίες τους. Συνήθως κάθε Gang απετελείτο, στα χαρτιά τουλάχιστον, από 10 άνδρες, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους προήρχοντο από στεριανά επαγγέλματα, προτού τους κατατάξουν βιαίως και τους ιδίους. Δια να επιβεβαιώσουν ότι το θύμα τους ήταν ναυτικός, κοίταζαν τις παλάμες του δια να βρουν ρόζους και ίχνη πίσσας. Από αυτά ακριβώς τα λερωμένα χέρια προέρχεται ο τρόπος που χαιρετά το Βρετανικό Ναυτικό με την παλάμη να στρέφεται προς τα μέσα, ώστε να μη φαίνονται οι βρωμιές. Ενώ ο Βρετανικός Στρατός χαιρετά με την παλάμη στραμμένη προς τα έξω.

Το σύστημα του “Impressment”, σήμερα το βλέπουμε (και είναι) απαίσιο. Ουδείς επείθετο με υποσχέσεις δια περιπέτεια, δόξα και πλούσια μερίδια να καταταγεί εθελοντικώς. Ως εκ τούτου οι “Press Gangs” είχαν την δική τους αλάνθαστη μέθοδο. Τους ξυλοκοπούσαν και τους συνελάμβαναν ή τους μεθούσαν και τους απήγαγαν. Δυστυχώς, τότε πολλοί το θεωρούσαν ως απoδεκτόν, δια

μη πούμε και δημοφιλές. Όμως, οι Τοπικές Αρχές έκαναν ότι ήταν δυνατόν δια να παρεμποδίζουν τις «επιχειρήσεις» των συμμοριών. Αλλά και οι απλοί Πολίται εύρισκαν πολλούς τρόπους, νομίμους ή όχι, να αντιστέκονται κατά του “Impressment”, ή να ξεγελούν τους «νταήδες» των “Press Gangs”. Αυτές είχαν την έδρα τους σε διάφορα μέρη στην στεριά. Υπήρχαν και οι περιπτώσεις, όπως προαναφέραμε, που απεβιβάζοντο τα επίσημα Αγήματα από τα Πολεμικά πλοία. Πολλοί απαχθέντες απηλευθερώνοντο από το οργισμένο πλήθος το οποίον ξυλοφόρτωνε τις «Συμμορίες».
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έριχναν και πυροβολισμούς εναντίον των «Γραφείων» τους.

Το 1813 στο NEWCASTLE, κάποιος Ναύτης ονόματι Βell το έσκασε από το “Press Room” όπου τους κλείδωναν φορώντας τα ενδύματα της αδελφής του, η οποία τον είχε επισκεφθεί. Το “Press Room” να μη γίνει παρανόηση ότι ήταν δια συνεντεύξεις του Τύπου. Το έλεγαν έτσι επειδή ανήκε στο “Press-Gang” και το είχαν ως Μπαλαούρο.

Στο CORK της Ιρλανδίας κάποιος παρίστανε τον νεκρό μέσα στο φέρετρο και οι γυναίκες έκλαιγαν γύρω του, αλλά ο Lieutenant-Αγηματάρχης τον αντελήφθη. Χιλιάδες τέτοια τραγελαφικά συμβάντα είναι καταγεγραμμένα. Στο HARWICH, μαζί με τους άλλους, απήγαγαν και τον παππά της ενορίας. Στο BRIXHAM ήρπασαν τον Αστυνόμο και έναν μουγγό.

Τα Βρετανικά Εμπορικά πλοία ήσαν ο πρώτος στόχος των εγκληματικών “Press-Gangs”. Toυς απηγόρευαν τον απόπλου μέχρι να φθάσουν και να αρπάξουν όσους εκ του Πληρώματος δεν είχαν «Πιστοποιητικά Απαλλαγής». Επίσης, μπορούσαν να σταματήσουν ένα Εμπορικό στο πέλαγος και να κάνουν κλήση Πληρώματος. Πρότειναν στους «Εμπορικάντζες» να καταταγούν στο R.N. εθελο-

ντικώς, οπότε θα είχαν και μερτικό από την Λεία Πολέμου, ειδάλλως θα τους έπαιρναν με την βία. Πολλοί Εμποροπλοίαρχοι παρέδιδαν κάποια Μέλη του Πληρώματός τους, τα οποία ήθελαν να ξεφορτωθούν από το καράβι τους. Όμως, πολλοί άλλοι Καπετάνιοι κατεσκεύαζαν κρυψώνες δια να κρύψουν έναν ή δύο χρησίμους ανθρώπους τους.

«Press Gang». Καρικατούρα του 1780.

Πηγή: Vaisseau de Ligne, Time Life, 1979.

Ο κανών ήταν να αφήνουν στον Καπετάνιο τους Αξιωματικούς και τους Μαθητευομένους του, οι οποίοι ήσαν απολύτως απαραίτητοι δια την ασφαλή πλεύση. Επίσης, αρκετούς άνδρες από το Κατώτερο Πλήρωμα, ώστε να είναι δυνατόν να ταξιδεύσει το πλοίο του. Αλλά και αυτός ο κανών άφηνε πολλά περιθώρια δι’ ευρυτάτην ερμηνεία και εφαρμογή. Οι επί κεφαλής των Συμμοριών ελάμβαναν αμοιβή 1 Λίρα δια κάθε έναν που προσήγαγαν δια «κατάταξη».

Ένα παράδοξο φαινόμενο ήταν ότι πολλοί απαγόμενοι υπετάσσοντο στην μοίρα τους με στωικότητα, τουλάχιστον μέχρι να τους παρουσιασθεί η ευκαιρία να δραπετεύσουν. Οι ευκαιρίες ήσαν πολλές κατά τους πρώτους μήνες της καταναγκαστικής «θητείας» τους. Οι λιποταξίες βαθμηδόν εμειούντο, μέχρι και τον 18ον μήνα.

Μετά ήσαν πολύ λίγες. Στους δραπέτες έγραφαν δίπλα στο όνομα τους την ένδειξη «R», η οποία σήμαινε “Run” = φυγάς.

Επισημαίνουμε πάλι, την προθυμία πολλών θυμάτων να ενταχθούν στην ίδια “Press Gang” που τους συνέλαβε. Απέφευγαν την σκληρήν υπηρεσίαν επάνω στα καράβια. Δια να σιγουρέψουν την θέση τους επεδείκνυαν πολύ σκληρή συμπεριφορά. Εγένοντο χειρότεροι και από εκείνους, οι οποίοι τους είχαν συλλάβει.

Δια να αποτρέψουν απόπειρες δυναμικής απελευθερώσεως των «Νέοσυλλέκτων» ή τις νομικές παρεμβάσεις από τους συνηγόρους τους, εναύλωναν μικρά σκάφη, τα λεγόμενα “Press Tenders”. Τα αγκυροβολούσαν «αρόδου» κοντά στην περιοχή δράσεώς τους. Κάθε ημέρα μετέφεραν επ’ αυτών όσους άρπαζαν και τους κλείδωναν στο αμπάρι. Η διαβίωση εκεί ήταν φρικτή επί εβδομάδες. Ένας λογικός υπολογισμός ανεβίβαζε τους βιαίως ναυτολογηθέντας στο ήμισυ των Ναυτών του Royal Navy.

Παραλλήλως, oι «αρμόδιοι» της Ναυτολογίας μετήρχοντο και μίαν άλλη δολίαν μέθοδο δια να τους υποχρεώσουν να τους ακολουθήσουν. Όπως τα έπιναν μαζί με τα υποψήφια θύματα τους στις ταβέρνες και τους «έψηναν», τότε έβαζαν επάνω στο τραπέζι και κάποια κέρματα, δήθεν ως την προκαταβολή του “Prest Money”. Επομένως εθεωρείτο ως να είχαν συμφωνήσει να καταταγούν, ακόμη και εάν δεν είχαν καν ακουμπήσει τα χρήματα, πολύ δε περισσότερο να τα βάλουν στην τσέπη τους. Δι’ αυτό και υπήρχαν οι γυάλινες κούπες με τον διαφανή πάτο, οπότε οι δυνητικώς κατατασσόμενοι να μπορούν να βλέπουν τι συμβαίνει από κάτω την στιγμή που εσήκωναν την κούπα διά να πιουν. Επίσης, ο γυάλινος πάτος εχρησίμευε δια να βλέπουν μήπως τους κολλήσουν στην κοιλιά κάποια πιστόλα ή στιλέτο και τους εξαναγκάσουν να τους ακολουθήσουν έξω από το «καπηλειό» ή ενδεχομένως έξω από κάποιο άλλο «αμαρτωλό κατάστημα». Εν συνεχεία να τους «τσουβαλιάσουν» στην τοπική βάση τους ή στο ναυλοχούν πολεμικό πλοίο ή στο “Press Tender”.

Ο γράφων προ πολλών ετών, όταν ακόμη θαλασσοπορούσε, είχε δει στην Αγγλία μία τέτοια συλλεκτική κούπα.

Mεταξύ των εμπολέμων, Βρετανίας και Γαλλίας, υπήρχε μία συμφωνία και ένα σύστημα ανταλλαγής αιχμαλώτων. Οι Βρετανοί συνελάμβαναν περισσοτέρους από ό,τι οι Γάλλοι.
Αλλά και σε αυτές τις περιπτώσεις έκαναν παρασπονδίες. Οι Φρεγάτες και οι Σκούνες του Royal Navy, αναχαίτιζαν τα ναυλωμένα εμπορικά πλοία με τα οποία επέστρεφαν στην πατρίδα τους οι Βρετανοί πρώην αιχμάλωτοι άρτι
απελευθερωθέντες. Άρπαζαν εν πλώ όσους εχρειάζοντο και τους λοιπούς τους επέστρεφαν στην “Impress Service”.

Eκτός αυτού, οι “Press-Gangs” καραδοκούσαν στους λιμένας που επέστρεφαν τα καράβια με τους «παλινοστούντας» και τους άρπαζαν δια νέα «θητεία». Επειδή οι των Εμπορικών συμπαθούσαν τους ταλαιπωρημένους που επί τέλους γύριζαν στα σπίτια τους, αντιδρούσαν με τον τρόπο τους. Προσήγγιζαν σε παραλίες που εγνώριζαν ότι δεν υπήρχαν οι “Press-Gangs” και τους απεβίβαζαν συνήθως την νύκτα στα γρήγορα, πριν καταφθάσουν οι συμμορίες.

Όλοι αυτοί οι δυστυχισμένοι δεν είχαν δώσει όρκο πίστεως και υπακοής στον Βασιλέα. Ως εκ τούτου οι Κυβερνήτες και τα λοιπά Μόνιμα Στελέχη του R.N. δεν τους είχαν καμμίαν εμπιστοσύνη.

Υπήρχαν όμως οι Marines = Πεζοναύτες, οι οποίοι ήσαν κανονικά στρατευμένοι και ορκισμένοι. Ως εκ τούτου απήλαυαν της εμπιστοσύνης της Ιεραρχίας, η οποία εστηρίζετο σε αυτούς. Μόνον έτσι μπορούσαν να διοικούν τα Πλοία του Βασιλέως, με το-σο σκληρή πειθαρχία, η οποία συχνά εγένετο κτηνώδης. Οι Πεζοναύτες ενδιαιτώντο σε χώρο μεταξύ των διαμερισμάτων των Αξιωματικών και του Πληρώματος. Έτσι, εσχημάτιζαν, τρόπον τινά, μία ζώνη ασφαλείας δι’ αποτροπήν ανταρσίας, πράγμα καθόλου σπάνιο τις εποχές εκείνες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις τραγικές συνθήκες διαβιώσεως και τις απάνθρωπες τιμωρίες. Εάν όντως εξεδηλούτο ανταρσία, οι Πεζοναύτες όφειλαν να την καταστείλουν και να προστατεύσουν τους Αξιωματικούς τους. Δια να επιβραβεύσουν την αφοσίωσή τους, το 1802 τους απένειμαν το τιμητικό πρόθεμα “Royal” στον τίτλο τους. Έκτοτε ονομάζονται “Royal Marines”. Συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων «Ειδικών Δυνάμεων» παγκοσμίως.

Όλοι αυτοί ερρίπτοντο μέσα στα καράβια ως ανθρώπινα ράκη. Παρ’ όλα αυτά, αυτοί οι ίδιοι συνετέλεσαν με το αίμα τους στην ενδυνάμωση του Ναυτικού, του σιωπηλού Όπλου, όπως το αποκαλούσαν οι Βρετανοί. Εδημιούργησαν την παγκόσμιαν ισχύ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Αrthur Wellesley (1769-1852), 1stDuke of Wellington, είχε δηλώσει:

«Εάν κάποιοι θέλουν να μάθουν την ιστορίαν αυτού του πολέμου, θα τους πω ότι είναι η θαλασσία υπεροχή μας που μου δίνει την δύναμη να διατηρώ τον Στρατό μου, ενώ ο εχθρός είναι ανίκανος να πράξει το ίδιο».

ΠΗΓΗ: Περί Αλός http://perialos.blogspot.gr/2017/09/blog-post.html

 

Βιβλιογραφία

‘The Naval History of Great’, του William James , Richard Bentley Ltd, London, 1859.

‘The British Fleet’, του Commander Charles N. Robinson, George Bell & Son Ltd, London, 1895.

‘Nelson and his Times, του Rear Admiral - Lord Charles Beresford, Harmsworth Bros, London, 1900.

’Navies in History’,του Clark G. Reynolds, Naval Institute Press, Annapolis, 1908.

’The Wonder Book of the Navy’, τoυ Harry Golding, Ward & Lock & Co. LTD, 1922.

’The Majesty’s Ships and their Forbears’, τoυ Cecil King, Studio Publications, London, 1940.

’Τhe Line of Battle / Sailing Warship 1650-1840’, τoυ Robert Gardiner, Conway Maritime Press, London, 1992.

’Nαυτικοί Βαθμοί και Στολές - Ιστορία και Παράδοση’, του Ηλία Μεταξά, (υπό έκδοσιν), Πειραιεύς, 2016.

 

Το Περί Αλός προτείνει:

Η  ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ   ΙΣΤΟΡΙΑ  της  ‘ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ’  (CURL) στα  ΣΕΙΡΙΤΙA. Πιέσατε ΕΔΩ

Η προέλευση των αμφιμασχαλίων. Πιέσατε ΕΔΩ

Η ΦΡΕΓΑΤΑ. Πιέσατε ΕΔΩ

ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ. Πιέσατε ΕΔΩ