Ο ΔΙΕΘΝΗΣ ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ENCs

Περί Αλός

Αντιπλοίαρχος Δημήτριος Α. Ευαγγελίδης ΠΝ

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ναυτική Επιθεώρηση»,

τεύχος 563, σελ. 74, ΔΕΚ2007-ΦΕΒ2008. Αναδημοσίευση στο

Περί Αλός με την έγκριση της «Ναυτικής Επιθεωρήσεως»

Ναυτικός Χάρτης του Αιγαίου του 1745.
ΦΩΤΟ: Αρχείο ΓΕΝ

ΙΗΟ

Ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός είναι ένας διακυβερνητικός συμβουλευτικός και τεχνικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1921 με σκοπό την υποστήριξη της ασφαλούς ναυσιπλοΐας και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος.

Σκοπός του ΗΙΟ είναι:

<συντονισμός των δραστηριοτήτων των ΥΥ

<η επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ομοιογένειας στους εκδιδόμενους ναυτικούς χάρτες και εκδόσεις

< η υιοθέτηση αξιόπιστων και αποτελεσματικών μεθόδων για την υλοποίηση και εκμετάλλευση των υδρογραφικών εργασιών

< η ανάπτυξη των επιστημών στο πεδίο της υδρογραφίας και των τεχνικών που εφαρμόζονται στην ωκεανογραφία πεδίου.

Το 1919, 24 έθνη συναντήθηκαν στο Λονδίνο στο πρώτο υδρογραφικό συνέδριο, κατά τη διάρκεια του οποίου αποφασίστηκε η δημιουργία ενός μόνιμου σώματος. Το 1921 το Διεθνές Υδρογραφικό Γραφείο (ΔΥΓ –ΙΗΒ) (1) ξεκίνησε τις δραστηριότητές του με 19 κράτη-μέλη. Μετά από πρόταση /πρόσκληση του Πρίγκηπα Αλβέρτου Ι, ενός σημαντικού επιστήμονα ωκεανογράφου, το ΔΥΓ απέκτησε εγκαταστάσεις και μόνιμη έδρα στο Πριγκιπάτο του Μονακό.

Το 1970, το ΔΥΓ άλλαξε όνομα και νομική φύση (ιδιότητα) και εξελίχθηκε σε Οργανισμό. Σήμερα απαριθμεί 75 ναυτικές χώρες – μέλη.

Η σημασία της Υδρογραφίας

Τον Ιούλιο του 2002, το αναθεωρημένο άρθρο V της Σύμβασης του ΙΜΟ για την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα (SOLAS) (2) τέθηκε σε ισχύ. Με τη νέα διάταξη υπ’ αριθμόν 9, οι συμβαλλόμενες κυβερνήσεις της SOLAS επιβάλλονται πλέον την παροχή Υδρογραφικών Υπηρεσιών και προϊόντων. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που επέβαλαν την ανάγκη για επαρκή υδρογραφική κάλυψη και την παραγωγή ναυτικών χαρτών και εκδόσεων όπως προβλέπει το άρθρο V της SOLAS είναι:

=η έλευση σκαφών εξαιρετικά μεγάλου βυθίσματος (VLCC – ULCC)(3)

=η ανάγκη για προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος

=η αλλαγή των θαλάσσιων εμπορικών οδών

=η αυξανόμενη σπουδαιότητα των υποθαλάσσιων πηγών

=η Σύμβαση των ΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας που επηρεάζει περιοχές εθνικής δικαιοδοσίας

Στις 23/12/2003 η Γενική Συνέλευση των ΗΕ υιοθέτησε την απόφαση A/RES/58/240 για τους Ωκεανούς και το Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση αυτή που στο μεγαλύτερο μέρος της διαπραγματεύεται με την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας καλεί τον ΗΙΟ και τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ):

Α) να συνεχίσουν τις προσπάθειες και να υιοθετήσουν από κοινού μέτρα, με έμφαση στην ενθάρρυνση μεγαλύτερης διεθνούς συνεργασίας και συντονισμού, για την μετάπτωση από τους έντυπους στους ηλεκτρονικούς ναυτικούς χάρτες.

Β) να αυξήσουν την κάλυψη της υδρογραφικής πληροφορίας σε παγκόσμια βάση, ειδικά σε περιοχές διεθνούς ναυτιλίας και λιμένων όπου υπάρχουν ευαίσθητες ή προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές.

Η παραπάνω απόφαση – σταθμός των ΗΕ, σηματοδότησε το τέλος της παραδοσιακής και την αρχή της ψηφιακής ναυτικής χαρτογραφίας και ουσιαστικά προσδιόρισε σε ένα μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο θα εκτελείται η ναυτιλία στο εγγύς μέλλον.

Ο ηλεκτρονικός χάρτης

Ο ηλεκτρονικός χάρτης είναι μία σχετικά νέα τεχνολογία που παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα όσο αφορά στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την απόδοση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Ένας ηλεκτρονικός χάρτης δεν είναι απλώς μια απεικόνιση στην οθόνη ενός Η/Υ – είναι ένα σύστημα ναυσιπλοΐας σε πραγματικό χρόνο (real-time), που ενοποιεί ποικίλες πληροφορίες και δεδομένα, τα οποία απεικονίζονται και ερμηνεύονται από τον ναυτιλλόμενο. Αποτελεί ένα βοήθημα αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων, ικανό να προσδιορίζει αδιάλειπτα τη θέση ενός σκάφους σε σχέση με τη στεριά, χαρτογραφημένα αντικείμενα, ναυτιλιακά βοηθήματα και αθέατους κινδύνους. Ο ηλεκτρονικός ναυτικός χάρτης αντιπροσωπεύει μια εντελώς νέα προσέγγιση στη θαλάσσια ναυτιλία.

Οι Ηλεκτρονικοί Ναυτικοί Χάρτες ENCs (Electronic Navigational Charts), είναι επίσημοι ναυτικοί χάρτες που παράγονται από επίσημους υδρογραφικούς οργανισμούς και προορίζονται πρωταρχικά για χρήση στα Συστήματα Απεικόνισης Ηλεκτρονικών Χαρτών και Πληροφοριών ECDIS (4).

Τα συστήματα ECDIS απεικονίζουν ENCs και παρουσιάζουν όλη την απαραίτητη πληροφορία για ασφαλή ναυσιπλοΐα. Τα συστήματα ECDIS ικανοποιούν τις απαιτήσεις που έχει θέσει ο ΙΜΟ για τα σκάφη που υπόκεινται στη συνθήκη SOLAS. Όλα τα άλλα είδη συστημάτων απεικόνισης ηλεκτρονικών χαρτών θεωρούνται γενικά Συστήματα Ηλεκτρονικών Χαρτών ECS (5).

Μόνο οι εθνικές Υδρογραφικές Υπηρεσίες μπορούν να παράγουν ή να δώσουν εξουσιοδότηση για την παραγωγή ENCs μέσα στα χωρικά τους ύδατα. Άρα οι ναυτιλλόμενοι που ασχολούνται με το διεθνές εμπόριο, θα πρέπει να συνηθίσουν στη χρήση χαρτών που έχουν παραχθεί από περισσότερες από μία ΥΥ.

Γι αυτό, είναι σημαντικό κάθε ΥΥ να παράγει τέτοια ENCs, τα οποία όταν χρησιμοποιηθούν μαζί με τα ENCs άλλων χωρών, να παρέχουν στον ναυτιλλόμενο, ως μια ενιαία Β.Δ. ηλεκτρονικών χαρτών, μία ασφαλή και αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης στην οποία να μπορεί να βασιστεί για την εκτέλεση της ναυτιλίας.

Αυτό δεν είναι εύκολο, καθώς οι ΥΥ έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές νέες προκλήσεις κατά την κατασκευή των ENCs, οι οποίες δεν υπήρχαν στην παραγωγή των χάρτινων χαρτών. Απαιτείται η υιοθέτηση κοινών κανόνων και μεθόδων στην κατασκευή των χαρτών από τις ΥΥ, προκειμένου να επιτευχθεί ο εναρμονισμός και η συμβατότητα των ENCs των διαφόρων χωρών.

Παρόλα αυτά, προκειμένου τα ENCs να είναι επιτυχημένα προϊόντα, θα πρέπει να παράγονται με την υψηλότερη ποιότητα και με τρόπο που να εξασφαλίζει τη συνέχειά τους, ενώ οι μέθοδοι με τις οποίες οι ΥΥ θα διανέμουν τα ENCs και τις ενημερώσεις τους θα πρέπει να είναι ασφαλείς, αλλά και κατάλληλοι για τους ναυτιλλόμενους.

Άρα ο προσεκτικός συντονισμός και η στενή συνεργασία μεταξύ των ΥΥ στην παραγωγή και διανομή των ENCs είναι ζωτικής σημασίας.

Τα συστήματα ECDIS που απεικονίζουν ENCs έχουν αναγνωριστεί από τους κανονισμούς της SOLAS ως ικανά να ικανοποιήσουν την απαίτηση της διεθνούς ναυτιλίας για κατοχή κατάλληλου χαρτογραφικού φορτίου από τα πλοία, με άλλα λόγια την υποχρέωσή τους, να φέρουν ενημερωμένους επίσημους ναυτικούς χάρτες και ναυτικές εκδόσεις στην περιοχή που πλέουν (carriage requirements – SOLAS V/27). Έτσι, τα ENCs, σε αντίθεση με άλλα είδη ναυτικών χαρτών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως η κύρια πηγή άντλησης ναυτιλιακών πληροφοριών και δεδομένων, αντικαθιστώντας τους έντυπους χάρτες.

Η παροχή παγκόσμιας, έγκαιρης και αξιόπιστης υπηρεσίας ενημερώσεων αποτελεί μέγιστη οργανωτική πρόκληση των εθνικών ΥΥ και του οργανισμού που τις αντιπροσωπεύει, του ΙΗΟ.

Πρόκληση αποτελεί επίσης και η ανάγκη εξεύρεσης μεθόδων για γρήγορη ενημέρωση των ηλεκτρονικών χαρτών ανεξάρτητα από το αν τα πλοία βρίσκονται εν όρμω ή εν πλω.

Οι βασικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας επίσημης υπηρεσίας δεδομένων για το ECDIS είναι:

< Παγκόσμια ομοιομορφία των δεδομένων (το S-57 είναι πρότυπο που το εγγυάται, οι ΥΥ πρέπει να συνεργάζονται στενά για την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν)

< Ταχύτερος τρόπος αποστολής των δεδομένων από την πηγή στο ECDIS (εδώ ως πηγή νοείται η παραγωγός ΥΥ. Αυτό απαιτεί πάλι στενή συνεργασία των χωρών για σαφή καθορισμό των χαρτογραφικών υπευθυνοτήτων, ελαχιστοποίηση των επιπέδων επεξεργασίας και κατάργηση των περιττών διαδικασιών).

ENC Περιοχής Σαρωνικού Κόλπου

Όταν το θέμα αυτό άρχισε να συζητείται στους κόλπους του ΙΗΟ, προτάθηκε ως πιο λογική λύση μια ρύθμιση που θα επέτρεπε την κατανομή του έργου της δημιουργίας μιας παγκόσμιας υπηρεσίας παροχής δεδομένων για το ECDIS. Τελικά αυτή η ιδέα υλοποιήθηκε από τον ΙΗΟ ως ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Η/Ν ΧΑΡΤΩΝ (WEND)(6).

Η WEND στη πράξη αποτελείται από δύο συστατικά:

= Ένα καταστατικό που περιγράφει τις αρχές συνεργασίας των χωρών (γνωστές ως WEND principles – αρχές WEND)

= Ένα θεμελιώδες «σχήμα» που περιγράφει το σύστημα διανομής ENCs  ως ένα δίκτυο αποτελούμενο από περιφερειακά κέντρα που ονομάζονται RENCs(7).

Τα Περιφερειακά Κέντρα Διανομής ENCs

Τα RENCs αναλαμβάνουν την υπευθυνότητα της προετοιμασίας και της ενημέρωσης των δεδομένων ECDIS (ENCs) στην περιοχή τους.

Θεωρητικά με την ανταλλαγή των δεδομένων από ένα περιφερειακό κέντρο στο άλλο, κάθε RENC αποκτά τη δυνατότητα να προσφέρει παγκόσμια κάλυψη ENCs  και ενημερώσεων. Επιπλέον, τα δεδομένα που προσφέρονται από τα RENCs δεν έχουν διαφορές μεταξύ τους, είναι δηλαδή ταυτόσημα.

Σήμερα, υπάρχουν δύο (2) ενεργά κέντρα ΗΝ χαρτών: Το IC-ENC με έδρα το HB και η PRIMAR Stavanger με έδρα τη Νορβηγία. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που συνεργάζεται και με τα δύο κέντρα ENCs.

Και τα δύο RENCs στηρίζονται σε μια νέα αντίληψη διανομής ENCs : τους μεγάλους εμπορικούς προμηθευτές, που μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες «προστιθέμενης αξίας» (Value Added Resellers VARs). Οι VARs παρέχουν όχι μόνο κάλυψη των θαλασσίων οδών με ENCs, αλλά μπορούν επιπλέον να συμπεριλάβουν στο τελικό προϊόν (CDs) και άλλες πληροφορίες ανάλογα με τις απαιτήσεις των πελατών και όπου αυτές είναι απαραίτητες. Οι διανομείς δεν είναι πλέον άμεσοι συνέταιροι των RENCs, αλλά λαμβάνουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες από τους VARs.  Καθώς υπάρχουν διαφορετικοί VARs, οι διανομείς μπορούν να προσφέρουν ποικιλία διαφορετικών υπηρεσιών, καλύπτοντας έτσι τις διαφορετικές απαιτήσεις της ανταγωνιστικής αγοράς με προϊόντα που θα έχουν ως βάση τα ENCs.

Μέχρι σήμερα κυκλοφορούν 245 ναυτικοί χάρτες S-57 της ΥΥ οι οποίοι ενημερώνονται μηνιαία
με αντίστοιχα ηλεκτρονικά αρχεία. Αναλυτικότερα οι επίσημοι ENCs της ΥΥ κατανέμονται ανά
κατηγορία χρήσης ως άνω.

Η Ελληνική Υδρογραφική Υπηρεσία (Υ.Υ.) παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις, συμμετείχε ενεργά τόσο στη διαδικασία σύνταξης των προδιαγραφών S-57 των Η/Ν χαρτών (ENC) όσο και στη χάραξη πολιτικής σε επίπεδο ΙΗΟ.

Η συμμετοχή στα διάφορα Υδρογραφικά φόρα και οι διαρκείς επαφές με ξένες Υδρογραφικές Υπηρεσίες αναγνωρισμένου κύρους και εμπειρίας, βοήθησαν σημαντικά στον σχεδιασμό ενός προγράμματος για την κατασκευή των Ελληνικών ENC. Το έργο αυτό στηρίχθηκε στην εγκατάσταση ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης, ποιοτικού ελέγχου και συντήρησης Η/Ν χαρτών και ολοκληρώθηκε το 2004. Σήμερα, την ευθύνη κατασκευής και ενημέρωσης των χαρτών έχει η Διεύθυνση Ηλεκτρονικών Ναυτικών Χαρτών (ΔΗΝΧ) της Υ.Υ.

Οι επίσημοι ελληνικοί ENCs, διατίθενται από τα περιφερειακά κέντρα Η/Ν χαρτών IC-ENC και PRIMAR Stavanger σε κρυπτογραφημένη μορφή, για αποκλειστική χρήση στα πιστοποιημένα συστήματα ECDIS. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν και σε άλλα συστήματα όπως προσομοιωτές ναυτιλίας, έλεγχο θαλάσσιας κυκλοφορίας – VTMIS, τακτικά συστήματα ναυτικού κλπ.

Μέχρι στιγμής (Φεβρουάριος 2008), κυκλοφορούν 260 ναυτικοί χάρτες S-57  της Υ.Υ. οι οποίοι ενημερώνονται μηνιαία με αντίστοιχα ηλεκτρονικά αρχεία.

Αναλυτικότερα οι επίσημοι ENCs της ΥΥ κατανέμονται ανά κατηγορία χρήσης ως εξής:

Μέχρι σήμερα 38 χώρες έχουν γίνει μέλη των RENCs και διαθέτουν τους επίσημους κρατικούς ηλεκτρονικούς ναυτιλιακούς χάρτες τους μέσα από τα κέντρα αυτά.

Παρόλο που τα RENCs λειτουργούν ανταγωνιστικά σε ό,τι αφορά την προώθηση των προϊόντων τους στην αγορά, αξίζει να σημειώσουμε ότι συνεργάζονται στενά σε ότι αφορά τα τεχνικά θέματα και την υλοποίηση /εφαρμογή των προτύπων (standards) του ΙΗΟ.

http://perialos.blogspot.com/2012/03/encs.html

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διάθεση των ελληνικών ENCs, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Διεύθυνση Ηλεκτρονικών Ναυτικών Χαρτών της ΥΥ στα τηλέφωνα:

+30 210 6551755, +30 210 6551740

ή να επισκεφθείτε το site της Υδρογραφικής Υπηρεσίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.hnhs.gr

Άλλα χρήσιμα σχετικά links

στο internet είναι:

www.iho.shom.fr

www.ic-ene.org

www.primar-stavager.org

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. International Hydrographic Bureau
2. Safety Of Life At Sea Convention
3. Very / Ultra Large Crude Capacity
4. Electronic Chart Display and Information Systems- ECDIS
5. Electronic Display Systems – ECS
6. WEND – Worldwide Electronic Nautical Chart Database
7. RENCs – Regional ENC Centers

Το Περί Αλός προτείνει:

Άλλη μια μελέτη από την ενότητα ΝΑΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ:

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΔΟΡΥΦΟΡΩΝ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.

Πιέσατε ΕΔΩ