Η Ζωή εν πλω στο Υποβρύχιο ΓΛΑΥΚΟΣ: Μια βρετανική μαρτυρία

 

Η ζωή εν πλω στο υποβρύχιο ΓΛΑΥΚΟΣ: Μια βρετανική μαρτυρία

Περί Αλός

Μετάφραση: Αντιπλοίαρχος Γιώργος Απιδιανάκης ΠΝ,

Διοικητής Βάσης Υποβρυχίων

Δημοσιεύεται για πρώτη φορά με την

έγκριση του Γ. Απιδιανάκη για το Περί Αλός

 

Υποβρύχιο ΓΛΑΥΚΟΣ. Αρχείο: Δημήτρης Γκαλών

Μετά την αποδημία του Στόλου στην Αλεξάνδρεια τον Απρίλιο του 1941, τα ελληνικά υποβρύχια τέθηκαν υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του Διοικητή του 1^ου Βρετανικού Στολίσκου Υποβρυχίων. Από τον Ιούνιο, αφού ολοκληρώθηκαν κάποιες βασικές επισκευές, τα υποβρύχια ξεκίνησαν τις πρώτες περιπολίες στην περιοχή του Καστελόριζου. Από τη θέση αυτή αναμενόταν να αναχαιτίσουν εμπορικά πλοία της Γαλλίας του Βισύ τα οποία διέφευγαν από τη Συρία μετά από την επέμβαση των βρετανικών στρατευμάτων. Το ΓΛΑΥΚΟΣ εκτέλεσε την πρώτη του περιπολία μεταξύ 12 και 27 Ιουλίου 1941 με νέο Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Βασίλειο Ασλάνογλου στην περιοχή του Καστελόριζου και στην περιοχή της Ρόδου. Στα ελληνικά υποβρύχια επέβαιναν επίσης Βρετανοί αξιωματικοί ως σύνδεσμοι με τη Βρετανική Διοίκηση. Ακολουθεί η ανεπίσημη αναφορά  του Ανθυποπλοιάρχου R.G. Simmers προς τον Διοικητή του 1^ου Στολίσκου Βρετανικών Υποβρυχίων που επέβη στην πρώτη περιπολία του ΓΛΑΥΚΟΣ. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται το τμήμα της που αφορά…Στη Ζωή στα Ελληνικά Υποβρύχια!

Πηγή: ADM 199/1150

31^η  Ιουλίου 1941

Κύριε,

Έχω την τιμή να υποβάλω τις ακόλουθες παρατηρήσεις επί της περιπολίας του ελληνικού υποβρυχίου ‘’ΓΛΑΥΚΟΣ’’, από 12 έως 27 Ιουλίου 1941. Το παρόν σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί επίσημη αναφορά αλλά ανήκει στη φύση των δικών μου προσωπικών παρατηρήσεων

……..

ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ

Επειδή δεν εφαρμοζόταν το σύστημα «Νύχτα για Μέρα» για τη ρύθμιση της εσωτερικής υπηρεσίας, είχα άστατη παρουσία στα γεύματα αλλά, όταν ένιωθα πεινασμένος, δεν υπήρχε δυσκολία στην εξεύρεση φαγητού εκτός του ωραρίου των γευμάτων. Μακαρόνια, ρύζι και κομπόστα βερίκοκο φαινόταν να είναι τα βασικά είδη διατροφής αλλά συμπληρώνονταν από μια ποικιλία από σούπες και κονσέρβες με κρέας ή ψάρι. Το ψωμί διαρκούσε για τις τρεις πρώτες μέρες. Στις επόμενες τέσσερεις με πέντε μέρες διατίθετο ένα είδος παξιμαδιού, ενώ για το υπόλοιπο του ταξιδιού οι γαλέτες. Αμφότερα τα δύο τελευταία ήταν ιδιαίτερα εύγεστα συνοδευόμενα από ένα είδος βουτύρου που υπήρχε σε αφθονία. Το πόσιμο νερό ήταν μεν αποχρωματισμένο, σαν από σκουριά, αλλά ήταν καλό και αρκετά δροσερό. Δεν τέθηκε περιορισμός στη χρήση του νερού από την αρχή του ταξιδιού οπότε σημειώθηκε μια μικρή έλλειψη προς το τέλος της περιπολίας με αποτέλεσμα να απαγορευτεί η χρήση του για προσωπικό πλύσιμο κατά τις τελευταίες μέρες.

Όσο για το αλκοόλ, δεν επιτρεπόταν η κατανάλωσή του μέχρι την έξοδο από τον τομέα περιπολίας. Κατόπιν επιτρεπόταν ένα μπουκάλι μπύρας το βράδυ. Μετά χαράς αναφέρω ότι αυτό δεν αποτέλεσε κακή επιρροή για εμένα!

Ένα κουτί με φαγώσιμα, που παρασχέθηκε από το προσωπικό τροφοδοσίας του HMS MEDWAY, παρελήφθη από τους δύο βοηθούς μου ευχαρίστως καθώς εκείνοι δεν είχαν την ίδια ευχέρεια όπως εγώ στο να ζητάνε φαγητό πέραν του χρόνου των γευμάτων.

ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ

Ήταν εξαιρετική! Απ’ ότι κατάλαβα υπήρχαν τρεις αρουραίοι, (Adolf, Benito και Matsuoka) αλλά δεν συνάντησα ούτε μία κατσαρίδα ή κοριούς. Οι μπουλμέδες και οι διάδρομοι καθαρίζονταν και σφουγγαρίζονταν κάθε βράδυ.

Το πλοίο είχε την τάση να γίνεται πολύ ζεστό προς το τέλος της ημέρας οπότε, επειδή δεν υπήρχε επικάλυψη φελλού στις οροφές των διαμερισμάτων, αναπτυσσόταν πολύ υγρασία. Κατά το ταξίδι της επιστροφής, όμως, οι παραπάνω συνθήκες βελτιώθηκαν σημαντικά.

Το σύστημα απόπλυσης στις τουαλέτες ήταν εκτός λειτουργίας και γι’ αυτό κατά τη χρήση τους αποπλένονταν με ένα κουβά νερό αλλά και περιοδικά από κάποιον στρατεύσιμο. Πέραν αυτού, σε καμία περίπτωση δεν ήταν προσβλητική η εικόνα των τουαλετών καθόσον η χρήση καθαριστικών ήταν ελεύθερη.

ΒΑΡΔΙΑ

Απ’ όσο μπορούσα να καταλάβω η εσωτερική υπηρεσία ήταν ως ακολούθως: Το πλοίο καθαριζόταν από την πρώτη βάρδια. Το πλήρωμα κοιμόταν μέχρι την έναρξη της κατάδυσης. Μετά την κατάδυση, γίνονταν εργασίες συντήρησης και μετά τα γεύματα το πλήρωμα κατακλινόταν για μιάμιση με δύο ώρες πριν την ανάδυση. Προσωπικά κοιμόμουν μεταξύ 06:00-11:30 οπότε συμμετείχα στο γεύμα και ξανά μεταξύ 14:00-18:00. Τη νύχτα όταν δεν έγραφα και τη μέρα όταν δεν κοιμόμουν, διάβαζα.

ΚΑΤΑΔΥΣΗ ΚΑΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ

Η διαδικασία της κατάδυσης το πρωί ήταν πολύ αργή σε σχέση με τις δικές μας διαδικασίες. Μετά την κατάδυση, το βάθος και η ζύγιση τηρούντο εξαιρετικά. Μόνο έξωθεν της Αλεξάνδρειας αντιμετωπίσαμε μια αιφνίδια αλλαγή στην πυκνότητα της θάλασσας και απωλέσαμε ραγδαία το βάθος μέχρι τα 60 μέτρα, αλλά το περισκοπικό βάθος ανακτήθηκε γρήγορα.

Βλάβες, ιδιαίτερα στο ηλεκτρικό τμήμα του συστήματος πηδαλιουχίας, ήταν συχνές και σημειώνονταν πολυάριθμες μικρές πυρκαγιές εξαιτίας της κακής μόνωσης των γερμανικής κατασκευής καλωδίων. Το σύστημα σύμπλεξης της δεξιάς κύριας μηχανής με τον ελικοφόρο άξονα, που είχε πρόσφατα επισκευαστεί, ήταν επιρρεπές σε αιφνίδια ολίσθηση. Ο επαναλήπτης της γυροπυξίδας Sperry ήταν εκτός λειτουργίας για το μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού, ενώ κατά τον πλου προς την Αλεξάνδρεια ο κινητήρας του επαναλήπτη πορείας έπαθε βλάβη και έπρεπε να αντικατασταθεί.

Το σύστημα παρακολούθησης της μαγνητικής πυξίδας ήταν απλό και παρείχε εξαιρετική εικόνα του ανεμολογίου. Υπήρχε επίσης μια ενδιαφέρουσα συσκευή που παρείχε την κατάσταση φόρτισης της συστοιχίας. Αυτή, μέσω υδρόλυσης, παρείχε με μια ματιά την κατάσταση φόρτισης της συστοιχίας χωρίς να απαιτείται κάθοδος στον χώρο των στοιχείων. Πριν την ανάδυση οι αεροθλιπτικές τίθεντο για λίγη ώρα σε λειτουργία ώστε η πίεση εντός του σκάφους να ελαττωθεί κατά ¼ της ίντσας.

ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΟ

Μετά χαράς αναφέρω ότι αμφότερα αυτά τα στοιχεία βρίσκονταν σε εξαιρετικό επίπεδο. Οι αξιωματικοί είχαν ενδεχομένως την τάση να φωνάζουν κάποιες φορές αλλά το κατώτερο προσωπικό φαίνεται να το αποδεχόταν ως φιλοσοφία και υπάκουε ευχαρίστως. Κατά τη διάρκεια των δύο δράσεων με το πυροβόλο, κατά την έκρηξη της βόμβας βάθους, όπως και όταν επικαθίσαμε, δεν υπήρξε έξαψη και όλοι παρέμειναν αρκετά ήρεμοι. Οι βλάβες και οι πυρκαγιές αντιμετωπίστηκαν γρήγορα και αποτελεσματικά στο σύνολό τους και το πλήρωμα, ως σύνολο, μου φάνηκε εξόχως εθισμένο και επαρκώς ικανό.

H ιταλική ''κανονικοφόρος συνοδείας'' (cannoniere di scorta) ERNESTO GIOVANNINI που έβαλε τη Βόμβα Βάθους εναντίον του ΓΛΑΥΚΟΣ την 21η Ιουλίου 1941. ΦΩΤΟ: Συλλογή Paolo Bonassin https://www.flickr.com/photos/103963823@N07/

 

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ

Ο Κυβερνήτης του ΓΛΑΥΚΟΣ
Βασίλειος Αρσλάνογλου

Ο Κυβερνήτης, Πλωτάρχης Ασλάνογλου, αποτελεί ιδιαίτερα ευχάριστη προσωπικότητα και έδινε την εντύπωση του ιδιαίτερα ικανού και φερέγγυου. Μιλούσε αγγλικά αρκετά ικανοποιητικά. Είχε ένα διασκεδαστικό συνήθειο να κλαίγεται για τις ευκαιρίες που δεν κατόρθωνε να αξιοποιήσει ακόμη και αν αυτό δεν οφειλόταν σε δικό του λάθος. Όπως για παράδειγμα στην περίπτωση που συναντήσαμε το τουρκικό ατμόπλοιο TURC. Ήταν επίσης πολύ εξοικειωμένος με το σχέδιό του να επιδράμει στο Καστελόριζο κατά την τελευταία ημέρα της περιπολίας. Αυτό δυστυχώς έπρεπε να εγκαταλειφθεί λόγω της ξαφνικής αλλαγής του τομέα περιπολίας.

Ο Υποπλοίαρχος Μέρλιν, ο Ύπαρχος, ως Άγγλος κατά το ήμισυ, είναι πολύ Εγγλέζος από πολλές απόψεις αν και φαινόταν να θίγεται όταν του το επισήμαιναν. Τα τελευταία έξι χρόνια υπηρετεί στα υποβρύχια και είναι ιδιαίτερα επαγγελματίας. Ήταν πολύ φιλόξενος και ευχάριστος προς εμένα.

Ο Τρίτος Αξιωματικός δεν γνώριζε καλά αγγλικά. Είναι καλός ναυτίλος παρόλο που η μέθοδός του να λαμβάνει παρατηρήσεις φαινόταν ιδιαίτερα ανορθόδοξη. Πολύ ήρεμος!

Ο Τέταρτος Αξιωματικός ήταν επίσης πολύ φιλικός προς εμένα και καλωσόριζε κάθε ευκαιρία να «γυαλίζει» τα αγγλικά του που ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητικά. Δεν είχα πολλές ευκαιρίες να τον ελέγξω κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Παρόλο που αντιλαμβάνομαι πλήρως ότι δεν είμαι πιστοποιημένος για τέτοιες παρατηρήσεις όπως οι παραπάνω, αισθάνομαι ότι αυτές μπορεί να αποβούν χρήσιμες στο να ρίξουν φως στους χαρακτήρες των ένδοξων συμμάχων μας.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η φιλοξενία που μου παρασχέθηκε, όπως και στους δύο βοηθούς μου, ήταν υπεράνω σύγκρισης. Όλοι οι αξιωματικοί έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσον αφορά στις απόψεις μου για τις ναυτικές διαδικασίες, στην αναγνώριση στόχων, στην είσοδο σε προασπιζόμενους λιμένες, στα ναυτικά σήματα και στο QBC (?).

Υποβάλω επίσης ξανά την πρόταση ενός προκάτοχό μου να παρέχονται προκαταβολικά κάποιες πάγιες πληροφορίες στους αξιωματικούς-συνδέσμους καθώς επίσης να μεσολαβεί μια περιορισμένη εκπαίδευση στα ελληνικά ιδιαίτερα όσον αφορά σε θέματα ναυτικής ορολογίας.

ΠΗΓΗ: Περί Αλός https://perialos.blogspot.com/2022/10/blog-post.html

Ανθυποπλοίαρχος R.G. Simmers

Για τα ελληνικά υποβρύχια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Περί Αλός προτείνει τα βιβλία: 

Κρίστυ Ε. Ιωαννίδου, Η ζωή στα ελληνικά υποβρύχια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Βραβείο Θετικών Επιστημών Ακαδημίας Αθηνών. Εκδ. Historical Quest, 2021. Τηλ. παραγγελιών: 210 2611832.

Δημήτρης Γκαλών, Διαβαίνοντας τις ατραπούς του θρύλου. Ένα βιβλίο για τη δράση και τη βύθιση του υποβρυχίου "Κατσώνης" μέσα από τα ιστορικά αρχεία και τα ημερολόγια πολέμου όλων των επιχειρησιακά εμπλεκομένων μερών. Βραβείο Θετικών Επιστημών Ακαδημίας Αθηνών. Εκδ. Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Ιστορίας (ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ.). Τηλ. παραγγελιών: 2118002111.

Βασίλης Ιατρίδης, Απ' τον βυθό στον Ουρανό. Βιογραφία του ήρωα Πλοιάρχου Μίλτωνα Ιατρίδη, Κυβερνήτη του υποβρυχίου ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ. Εκδ. Πελασγός. Τηλ. Παραγγελιών: 210 6440021.