Πρωτόκολλα μονομαχίας μεταξύ
Αξιωματικών του ΠΝ
Από τα «Κειμήλια» του Περί Αλός
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ναυτική Επιθεώρηση»,
τεύχος 593&594, σ.126, εκδ. ΓΕΝ/ΥΙΝ, ΙΟΥΝ-ΝΟΕ 2015.
Αναδημοσίευση στο Περί Αλός με την έγκριση
της Ναυτικής Επιθεωρήσεως.
Στο αρχείο του αείμνηστου Ναυάρχου Επαμεινώνδα Καββαδία, το οποίο έχει
παραδοθεί από τον ίδιο στην Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού, μέσα στο πλήθος
ιστορικών εγγράφων και φωτογραφιών υπάρχουν και τρία ιδιαίτερα έγγραφα.
Πρόκειται για τα χειρόγραφα «πρωτόκολλα μονομαχίας». Ως φαίνεται, τον Μάιο του
1916 ο τότε Υποπλοίαρχος Καββαδίας και ο τότε Υποπλοίαρχος Δημήτριος Χατζίσκος ήρθαν
αντιμέτωποι «δι’ ασήμαντον αφορμήν» σε μονομαχία με πιστόλια, γεγονός όχι
εντελώς ασυνήθιστο για την εποχή εκείνη. Ο λόγος (συνοπτικά) ήταν ότι ο
Χατζίσκος (υπηρετών ως Επιτελής στον Ναύσταθμο Σαλαμίνος) αρνήθηκε με έντονο
τρόπο να παραχωρήσει λέμβο στον Καββαδία (Κυβερνήτη του Ναυκρατούσα) για
μετάβασή του από τον Ναύσταθμο στο Πέραμα. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Καββαδίας,
ως προσβεβλημένος, να ζητήσει ικανοποίηση δια των όπλων από τον Χατζίσκο,
ακολουθώντας το τυπικό μιας μονομαχίας, δηλαδή την γραπτή γνωστοποίηση της
πρόσκλησης, την μεσολάβηση μαρτύρων για εξεύρεση λύσης (δίχως αποτέλεσμα), τον
λεπτομερή καθορισμό των όρων διεξαγωγής της μονομαχίας και τέλος την καταγραφή
των αποτελεσμάτων αυτής.
Όλα αυτά περιλαμβάνονται σε τρία επίσημα πρωτόκολλα, το κείμενο των οποίων
παρατίθεται στο τέλος του άρθρου.Χρήσιμες, πιστεύουμε είναι και οι ακόλουθες λεπτομέρειες αναφορικά με τα βιογραφικά των εν λόγω Αξιωματικών.
 |
| Επαμεινώνδας Καββαδίας ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
Ο Επαμεινώνδας Καββαδίας ήταν κατά μία τάξη αρχαιότερος του Δημήτριου Χατζίσκου. Οι δύο Αξιωματικοί ήταν αντίστοι- χα 30 και 28 ετών την χρονιά του συμβάντος. Ο Καββαδίας είχε μια μακρά σταδιοδρομία στο ΠΝ φτάνοντας ως Αρχηγός Στόλου (1939-1942) και Υφυπουργός Ναυτικών (1943).
Στην διάρκεια της σταδιοδρομίας του έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στην Μικρασιατική Εκστρατεία.
 |
| Δημήτριος Χατζίσκος ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
1ο Πρωτόκολλο
 |
| ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
 |
| ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
Μεταγραφή κειμένου 1ου Πρωτοκόλλου
Συνελθόντες σήμερον την 5η Μαΐου 1916 επί της Ναυκρατούσης αφ’ ενός μεν οι
κ.κ. Αλεξ. Σακελλαρίου και Γεώργιος Στράτος υποπλοίαρχοι ως μάρτυρες του κ.
Επαμεινώνδα Καββαδία υποπλοιάρχου, αφ’ ετέρου δε οι κ.κ Ιωάν. Τσαμαδός και Δημ.
Οικονόμου υποπλοίαρχοι ως μάρτυρες του κ. Δημ. Χατζίσκου υποπλοιάρχου προς
επίλυσιν της μεταξύ των πελατών των αναφυείσης διαφοράς κατελήξαμεν εις τα
εξής:
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία εδήλωσαν ότι ζητούσιν ικανοποίησιν δια την
απευθυνθείσαν προς τον πελάτην των επιστολήν, εκ μέρους του κ. Χατζίσκου
θεωρούντες ότι ο πελάτης των απ’ αρχής μέχρι τέλους του επεισοδίου ουδεμίαν
έδωκεν αφορμήν, όπως προκαλέση την προσβολήν εκ μέρους του κ. Χατζίσκου.
Οι μάρτυρες του κ. Χατζίσκου εδήλωσαν ότι αναγνωρίζοντες την προσγενομένην
προσβολήν επί τον κ. Καββαδίαν δια της γραφείσης επιστολής, τίθενται εις την
διάθεσιν των μαρτύρων του τελευταίου, όπως δώσωσιν ικανοποιήσιν. Οι μάρτυρες
του κ. Καββαδία επέμειναν θεωρούντες ότι ο πελάτης των ουδεμίαν απολύτως έδωκεν
αφορμήν εις την γένεσιν του επεισοδίου και συνεπώς ζητούσι πλήρη αίτησιν
συγγνώμης εκ μέρους του κ. Χατζίσκου ως λύσιν συμβιβαστικήν.
Οι μάρτυρες του Χατζίσκου απήντησαν ότι όσον αφορά την γένεσιν του
επεισοδίου δεν θεωρούσι υπεύθυνον τον πελάτη των, επαναλαμβάνοντες ότι αναγνωρίζουσι
την προσβολήν, δια την οποίαν όμως δεν παρα[δέχονται την] προτεινομένην
συμβιβαστικήν λύσιν. Οι μάρτυρες του Καββαδία, κατόπιν της διαφωνίας περί την
αντίληψιν της γενέσεως του επεισοδίου προτείνουσι όπως διαιτησία κανονίση την
διαφοράν της αντιλήψεως ταύτης, θεωρούντες το σημείον τούτο ουσιώδες δια την
τελικήν έκβασιν της διαφοράς. Οι μάρτυρες του Χατζίσκου θεωρούσι ότι δεν
συντρέχει λόγος προς διαιτησίαν του ζητήματος της γενέσεως του επεισοδίου μη
επιδεχομένου κρίσιν διαιτητικήν, ως επουσιώδους όντως.
Κατόπιν των ανωτέρω, ευρεθέντες προ διαφωνίας, διακόπτομεν την συνεδρίασιν,
μη δυνάμενοι να προχωρήσομεν εις την επίλυσιν της διαφοράς.
Το παρόν συνετάχθη εις διπλούν, υπογραφέν αρμοδίως.
Εν Ναυστάθμω τη 5η Μαΐου 1916
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία
Οι μάρτυρες του κ. Χατζίσκου
 |
| ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
 |
| ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
 |
| ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
Μεταγραφή κειμένου 2ου
Πρωτοκόλλου
Συνελθόντες σήμερον την 7η Μαΐου 1916 εν Ναυστάθμω αφενός μεν οι μάρτυρες
του κ. Ε. Καββαδία υποπλοίαρχοι κ.κ. Γ. Ράλλης και Ι. Χαλκιόπουλος, αφετέρου δε
οι μάρτυρες του κ. Χατζίσκου υποπλοίρχοι Κ.Κ. Ι Τσαμαδός και Δ. Οικονόμου προς
επίλυσιν της μεταξύ των πελατών των αναφυείσης διαφοράς εσκέφθησαν τα εξής.
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία έχοντες υπ’ όψιν το πρωτόκολλον της 5ης Μαΐου
1916 το συνταχθέν υπό των καταθεσάντων την εντολήν μαρτύρων του Κ. Καββαδία και
των μαρτύρων του κ. Χατζίσκου και μη επιμένοντες εις το ζήτημα της διαδικασίας
προβαίνουσιν εις την περαιτέρω συζήτησιν, έχοντες πάντοτε την αντίληψιν ότι ο πελάτης
των δεν έδωκεν αφορμήν εις την γέννεσιν του επεισοδίου.
Από κοινού οι μάρτυρες αποφαίνονται ότι υφίσταται προσβολή, ότι
προσβεβλημένος είναι ο υποπλοίαρχος Καββαδίας και ότι η προσβολή είναι 2ου
βαθμού.
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία έχοντες την γνώμην εκ της εκθέσεως των
γεγονότων υπό του πελάτου των, ότι το επεισόδιον το προκληθέν υπό του κ.
Χατζίσκου έλαβε χώρα μετά την τελειωτικώς αποταθείσαν φράσιν του κ.
Καββαδία την βαρείαν αυτού μορφήν δια της επιστολής του κ. Χατζίσκου
προτείνουσιν ως λύσιν συμβιβαστικήν την αίτησιν συγγνώμης εκ μέρους του κ.
Χατζίσκου αδικήσαντος τον κ. Καββαδίαν απ’ αρχής μέχρι τέλους. Η λύση αύτη
θεωρείται υπ’ αυτών η αρμόζουσα διότι ως φαίνεται ουδέν χώριζε μέχρι της στιγμής
τον κ. Χατζίσκον από του πελάτου αυτών, ούτε η ουσία του επεισοδίου ηδύνατο να
τους χωρήση και καθ’ ο σύμφωνα προς
Οι μάρτυρες του κ. Χατζίσκου δεν αποδέχονται την λύσιν ταύτην διότι
συμφώνως προς των εντολών των, ο υποπλοίαρχος κ. Καββαδίας είπεν εις τον
πελάτην των φράσιν εκληφθήσαν παρ’ αυτού ως ειρωνικήν, εις απάντησιν δε αυτού
«Πρόσεχε τι μου λες» Ο υποπλοίαρχος κ. Καββαδίας απήντησεν είναι δικαίωμά μου
να σου στείλλω ή να μην σου στείλλω βάρκα και τέλος εδήλωσεν εις τον πελάτην
αυτών «Αυτόν τον τρόπον μεταχειρίζομαι προς όλους τους αξιωματικούς (και αν δεν
σου αρέση) – διαγράφονται οι εντός της παρενθέσεως πέντε λέξεις- εισελθών δε
εις το δωμάτιόν του έκλεισε παταγωδώς την θύρα προς αυτόν. Τ’ ανωτέρω θεωρούσιν
ως προκαλέσαντα την προσβολήν και δεν θεωρούσιν τον πελάτην των υπαίτιον αυτής.
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία δηλούσιν ότι διατηρούσι την αντίληψίν των ότι ο
υποπλοίαρχος κ. Χατζίσκος ηδίκησεν απ’ αρχής μέχρι τέλους.
Μη γενομένης δεκτής της προταθείσης συμβιβαστικής λύσεως, οι μάρτυρες του
κ. Καββαδία ζήτησαν την επίλυσιν της διαφοράς δια των όπλων.
Οι μάρτυρες του κ. Χατζίσκου τίθενται εις την διάθεσιν των μαρτύρων του κ.
Καββαδία.
Η μονομαχία θα λάβη χώραν παρά την θέσιν «Δαφνί» τη 6η και 30 πμ της 10ης
Μαΐου ημέραν Τρίτην.
Οι μάρτυρες του κ. […] (πελά)της των ορίζει όπλον το πιστόλιον […]
παραγγέλματος ορίζουσι δύο βολάς και χρόνον […] ημίσεως δευτερολέπτου από του
Πυρ μέχρι του τρία. (Σημ: H φθορά του
εγγράφου δεν επιτρέπει την ανάγνωση. Πιθανότατα ομιλεί για τους μάρτυρες του
καλούμενου σε μονομαχία Χατζίσκου, οι οποίοι παραδοσιακά επιλέγουν τα όπλα με
τα οποία αυτή θα διεξαχθεί).
Οι μάρτυρες από κοινού ορίζουσι απόστασιν 35 βημάτων.
Πάσα αφλογιστία θεωρείται ως βολή.
Οι μάρτυρες θα φροντίσωσι περί εξευρέσεως πιστολιών εντελώς αγνώστων εις
τους αντιπάλους.
Η γέμισις των πιστολιών θα γίνη επί τόπου.
Το έδαφος θα εκλεγή υπό των μαρτύρων και αι θέσεις θα ορισθώσι δια κλήρου.
Οι αντίπαλοι προ του πυροβολισμού θα τηρώσι τα πιστόλια κάθετα προς το
έδαφος.
Απεφασίσθη από κοινού όπως τα μεν πιστόλια γεμισθώσιν υπό του υποπλοιάρχου
κ. Δ. Οικονόμου επί παρουσία των λοιπών μαρτύρων, η δε μονομαχία διευθυνθή παρά
του υποπλοιάρχου κ. Δ. Τσαμαδού.
Οι αναγραφόμενοι ανωτέρω όροι ανεγνώσθησαν τοις αντιπάλοις και εγένοντο
δεκτοί υπ’ αυτών.
Το παρόν συνετάχθη εις διπλούν υπογραφέν αρμοδίως.
Εν Ναυστάθμω τη 7η Μαίου 1916
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία
Οι μάρτυρες του κ. Χατζίσκου
 |
| ΦΩΤΟ: Αρχείο ΥΙΝ |
Μεταγραφή κειμένου 3ου
Πρωτοκόλλου
Ενώπιον των υπογεγραμμένων μαρτύρων έλαβεν χώραν εις τας 6. 30 π.μ. εις
θέσιν «Δαφνί» μεταξύ των Καββαδία υποπλοιάρχου και Χατζίσκου υποπλοιάρχου,
μονομαχία δια πιστολίου συμφώνως προς τους όρους τους προηγουμένως
διατυπωθέντας εν τω πρωτοκόλλω την ημερομηνίαν 7η Μαΐου
υπογεγραμμένον και δεκτόν εκατέρωθεν.
Ως είχε συμφωνηθή ό κ. Τσαμαδός υποπλ. διηύθυνε την μονομαχίαν.
Η πρώτη βολή υπήρξεν άνευ αποτελέσματος.
Η δευτέρα βολή του υποπλοιάρχου Χατζίσκου βάλοντος κατά του υποπλοιάρχου
Καββαδία εύρε τον υποπλοίαρχο Καββαδία εις το μέσον της δεξιάς κνήμης
προξενήσασα αμυχήν.
Εφ ω συνετάχθη το παρόν εις διπλούν.
Εν Αθήναις τη 10η Μαΐου 1916
Οι μάρτυρες του κ. Καββαδία
Ο μάρτυρες του κ. Χατζίσκου.
Πηγή: Περί Αλός http://perialos.blogspot.gr/2017/01/blog-post.html
Το Περί Αλός προτείνει:
Θέλετε να γίνετε συνδρομητές στο περιοδικό
ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ?
Τηλεφωνήστε στο 210 3484243 ή επικοινωνήστε μέσω e-mail: yin_naftep@navy.mil.gr
