Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΟΛΕΜΟΦΟΔΙΩΝ ΔΙΑ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1940 - 41

Περί Αλός

Του Ναυάρχου Κων/νου Παϊζη – Παραδέλη

 

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ Ναυτικής Ιστορίας»,

τ. 45 (αναδημ. τ. 22), σελ. 14, έκδ. Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος.

ΟΚΤ-ΔΕΚ 2003. Αναδημοσίευση στο Περί Αλός κατόπιν

εγκρίσεως του ΝΜΕ.

 

Το επίτακτο «Βιβή» πρώην Saxon, το οποίο βυθίστηκε

στον Πατραϊκό από λάθος χειρισμό. http://patraikosgulf.files.wordpress.com/2010/09/saxon1898.jpg

Η πρώτη αποστολή του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ήταν να εξασφαλίσει την ελευθερία χρήσης των θαλασσίων οδών. Το ορεινό έδαφος της Ηπειρωτικής Ελλάδος, η έλλειψη επαρκούς οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου για την πραγματοποίηση χερσαίων μεταφορών, μαζί με τον μεγάλο αριθμό των νησιών, δημιουργούσε την απαίτηση της εξασφάλισης των θαλασσίων επικοινωνιών, πολύ δε περισσότερο βέβαια σε περίοδο πολέμου.

Στην περίπτωση του πολέμου με την Ιταλία, το πρόβλημα αυτό απαιτούσε ιδιαίτερη βαρύτητα, λόγω της μεγάλης δύναμης του Ιταλικού στόλου επιφανείας, αλλά και σε Υ/Β και την συντριπτική υπεροπλία στο αεροπορικό δυναμικό. Επιπρόσθετα η ύπαρξη δυνάμεως 8 Υ/Β στη Λέρο και σημαντικής αεροπορικής δύναμης στα Δωδεκάνησα, έκανε την αποστολή του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ακόμη πιο δύσκολη.
Το πρόβλημα των στρατιωτικών μεταφορών για την Ελλάδα ήταν, για την περίοδο του 1940 –41, ιδιαίτερα πολύπλοκο. Περιελάμβανε μεταξύ άλλων:

·         Την μεταφορά των εφέδρων και των επιταγμένων οχημάτων και κτηνών από τα νησιά και την προώθησή τους στην Ηπειρωτική Ελλάδα.

·         Τον πάσης φύσεως ανεφοδιασμό των νήσων.

·         Τον ανεφοδιασμό των μαχόμενων τμημάτων με εφόδια και υλικά.

·         Την αποκομιδή των τραυματιών.

·         Την μεταφορά των αιχμαλώτων.

 

Όλες αυτές οι δραστηριότητες έπρεπε να πραγματοποιηθούν έγκαιρα και με ασφάλεια, όχι μόνο μεταξύ των 400 περίπου κατοικημένων νήσων του Ελληνικού χώρου με την ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και μεταξύ των λιμένων της νοτίου και βορείου Ελλάδος.
Ανέλπιστα και περισσότερο από οποιαδήποτε αισιόδοξη εκτίμηση, όλες οι στρατιωτικές ναυτικές μεταφορές εκτελέσθηκαν υποδειγματικά και χωρίς καμιά απώλεια προσωπικού ή υλικού από εχθρική ενέργεια. Οι μόνες απώλειες ήταν δυστυχώς από ελληνικές νάρκες του επίτακτου «ΒΙΒΗ» στον Πατραϊκό και του ρυμουλκού «ΜΙΜΗΣ» στο Σαρωνικό.
Για τις μεταφορές περισσότερο αναλυτικά θα πρέπει να αναφέρουμε:

● Κατά την πρώτη φάση των μεταφορών συγκεντρώσεως, από την 1^η μέχρι την 26^η Νοεμβρίου 1940, μεταφέρθηκαν συνολικά 59.449 άνδρες, 25.058 κτήνη, πολλά οχήματα και πολλές χιλιάδες τόνοι υλικών και εφοδίων. Μεταξύ των μεταφερθέντων τμημάτων, περιλαμβανόταν και η μεταφορά της V Μεραρχίας από την Κρήτη προς την Ηπειρωτική Ελλάδα.

● Κατά τον Δεκέμβριο 1940 μεταφέρθηκαν 18.172 άνδρες και 3.373 κτήνη και επίσης μεγάλος αριθμός τόνων υλικών και εφοδίων.

● Κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 1941, μεταφέρθηκαν εκτός των υλικών και εφοδίων και 8.740 άνδρες και 2.806 κτήνη.

 

Συνολικά κατά την περίοδο του Ελληνοϊταλικού πολέμου, μεταφέρθηκαν περισσότεροι από 86.300 άνδρες και 31.200 κτήνη, επιπλέον των χιλιάδων τόνων εφοδίων και υλικών. Στους αριθμούς αυτούς, θα πρέπει να προστεθούν και η μεταφορά μεγάλου αριθμού Ιταλών αιχμαλώτων και Αλβανών πολιτικών κρατουμένων, καθώς και των τραυματιών του μετώπου.
Η σημασία της αναίμακτης επιτυχίας των Ελληνικών μεταφορών, αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν λάβει κανείς υπ’ όψιν την συνεχή παρουσία των Ιταλικών Υ/Β στο Αιγαίο, στο Κρητικό και στο Ιόνιο από τα στοιχεία που μας δίνει το «Chronology of the War at Sea 1939 –1945».
Βάσει των στοιχείων αυτών:

26 Οκτωβρίου – 6 Νοεμβρίου 1940

Τα ιταλικά Υ/Β MENOTI, SETTEBRINI, DESSIE & TRICHERO περιπολούν νότια της Κρήτης.
20 – 30 Νοεμβρίου 1940
Το ιταλικό Υ/Β NARVALLO περιπολεί στο στενό της Κάσου ενώ το DELPHINO στο βόρειο Αιγαίο.
23 Νοεμβρίου – 1 Δεκεμβρίου 1940
Τα ιταλικά Υ/Β  NEREIDE-SIRENA περιπολούν ΝΔ της Κέρκυρας.
1 – 2 Ιανουαρίου 1941
Τα ιταλικά Υ/Β TURCHESE, AMBRA & CURRIDONI περιπολούν στο στενό του OTRANDO, ενώ τα BEILUL & DELPHINO στο Αιγαίο.
1 – 10 Φεβρουαρίου 1941
Τα ιταλικά Υ/Β TURCHESE & VARSCIEK περιπολούν στο Ιόνιο.
19 Φεβρουαρίου – 6 Μαρτίου 1941
Τα ιταλικά Υ/Β TURCHESE & MENOTTI περιπολούν κοντά στις ελληνικές και αλβανικές ακτές.
2 – 17 Μαρτίου 1941
Τα ιταλικά Υ/Β TOPAZIO & VARSCIEK περιπολούν κοντά στις ελληνικές και αλβανικές ακτές.
5 Μαρτίου – 2 Απριλίου 1941
Τα ιταλικά Υ/Β AMFITRITE, ODINA, BEIKUT, GALATEA, MALACHITE, SMERALDO, NEREIDE, ASCIANGHI, AMBRA, DAGABUR & ONICE με εναλλασσόμενες περιπολίες στο Αιγαίο και Κρητικό δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την μεταφορά του Βρετανικού εκστρατευτικού σώματος από την Αλεξάνδρεια στον Πειραιά.

Πιστεύω ότι μπορεί να υπάρχουν κι άλλες περιπολίες που δεν έχουν καταγραφεί. Απλά και μόνο, οι ανωτέρω αναφερόμενες επιχειρήσεις υπογραμμίζουν το μέγεθος της επιτυχίας των μεταφορών που εκτελέσθηκαν με την συνοδεία των Ελληνικών αντιτορπιλικών, τα οποία σημειωτέον διέθεταν ελάχιστο ανθυποβρυχιακό εντοπιστικό εξοπλισμό.

Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς την άοκνη, συνεχή και εργώδη προσπάθεια του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που έπρεπε να παρέχει την απαιτούμενη προστασία. Θα ήταν όμως σοβαρή παράλειψη αν δεν ανέφερα στο έργο αυτό τη συμβολή του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού. Για την πολεμική προσπάθεια επιτάχθηκε με τα πληρώματα το σύνολο των υπαρχόντων επιβατηγών πλοίων και το σύνολο των ευρεθέντων στην Ελλάδα εμπορικών πλοίων, τα οποία διαμοιράστηκαν στις υπηρεσίες λιμένων, στα φράγματα και τη Διεύθυνση Θαλασσίων Μεταφορών (Δ.Θ.Μ.). Χωρίς τα πλοία αυτά και τα ακούραστα πληρώματά τους, ελάχιστες από τις προαναφερθείσες μεταφορές θα ήταν πραγματοποιήσιμες. Η έκταση της προσφοράς του Εμπορικού Ναυτικού φάνηκε από το μέγεθος των ζημιών που υπέστη από τη Γερμανική επίθεση που ακολούθησε. 
http://perialos.blogspot.gr/2013/02/1940-41.html
 

Το Περί Αλός προτείνει:

Η ΔΙΑΦΥΓΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΝΑΥΑΡΧΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΕΜΕΣΤΙΧΑ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΔΙΗΓΗΘΗΚΕ Ο ΙΔΙΟΣ… Πιέσατε ΕΔΩ

Η ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΥΤΟΥ ΤΟΥ Β’ΠΠ, ΚΟΣΜΑ Ν. ΚΟΛΛΑΡΟΥ. Πιέσατε ΕΔΩ
Η ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΠΛΟΙΟΝ. Η ζωή σε ένα πολεμικό πλοίο του Β΄ΠΠ.  Πιέσατε ΕΔΩ